نامه سرگشاده جمعى از حجج اسلام و محصلین اصفهانى حوزه علمیه قم به آقاى هویدا
تاریخ سند: 26 اسفند 1343
نامه سرگشاده جمعى از حجج اسلام و محصلین اصفهانى حوزه علمیه قم به آقاى هویدا
متن سند:
تاریخ:26 /12 /1343نامه سرگشاده جمعى از حجج اسلام و محصلین اصفهانى حوزه علمیه قم به آقاى هویدا
رونوشت دیوان عالى کشور
بسم الله‌الرحمن‌الرحیم
جناب آقاى هویدا نخست وزیر
دیرزمانى است که هیئت حاکمه ایران در این مملکت مذهبى دست به عملیاتى زده که مخالف قوانین مقدسه اسلام مى‌باشد و روز به روز ملت را نسبت به هیئت حاکمه خشمگین‌تر و فاصله عمیقى بین ملت و دولت ایجاد نموده است در صورتى که دولت و ملت مسلمان باید با اعتماد کامل و اطمینان نسبت به یکدیگر در نواقص اجتماعى و بالا بردن سطح اقتصادیات و معنویات کشور در سایه تعالیم اسلام بکوشند و دولت به جاى حرف و تبلیغات بى‌اساس عملاً خدمت‌گزار مردم باشد و هزینه کارهاى بى‌فائده و سازمانهاى وسیعى را که جز زجر و شکنجه ملت و ایجاد حس بدبینى و یاس در آنها نتیجه ندارد صرف ضروریات کشور و امور عام‌المنفعه ملت نماید.
در این مدت علما اعلام و مراجع و آیات عظام بخصوص مرجع تقلید شیعه حضرت آیت‌الله العظمى آقاى خمینى مدظله العالى آنچه لازمه خیرخواهى و نصیحت بود تذکر دادند. متاسفانه دولت به جاى اینکه رویه خشونت‌آمیز خود را تغییر دهد حضرت معظم را که یکى از مراجع مسلم تقلید است و مصونیت قانونى دارند به جرم دفاع از حریم قرآن و اسلام و حمایت از استقلال کشور و اعتراض به مصونیت مستشاران نظامى آمریکا1 به خارج از کشور تبعید2 کرد و بسیارى از علما و مبلغین اسلامى و اساتید دانشگاه و دانشجویان و تجار و اصناف مختلفه از متدیّنین را به جرم پشتیبانى از علما اعلام و دفاع از حریم مقدس قرآن به سیه‌چالهاى زندان انداخت.
جناب آقاى هویدا، در دنیاى امروز که حتى ملل نیم وحشى بندهاى استعمار را پاره مى‌کنند و از هرگوشه دنیا نغمه و ترانه‌هاى آزادى به‌گوش مى‌رسد با زجر و فشار نمى‌شود مملکت را اداره کرد انتظار مى‌رود دولت جنابعالى به احساسات پاک و گرم مردم توجه کرده و به اصول آزادى و قوانین مسلمه اسلام احترام و با الغاء تصویب‌نامه‌هاى ضددینى و ارجاع زعیم عالیقدر حضرت آیت‌الله‌العظمى آقاى خمینى و آزاد کردن سایر زندانیان بى‌گناه نواقص دولت‌هاى گذشته را جبران نموده و علاقه خود را نسبت به قانون اساسى و احکام مقدسه اسلام و استقلال کشور اظهار دارد.
ابوالفضل النجفى الخونسارى - محمدتقى صدیقین - محمدباقر ابطحى - محمدتقى حکیم - حسین‌على منتظرى - احمد جنتى ـ ابراهیم امینى - حسین مظاهرى - محمدباقر حسنى - یدالله پورهادى - احمد امامى ـ الاحقر حسین على جلالى - لطف‌على فقیهى - محى‌الدین فاضل هرندى - غلامحسین ایزدى - محمدتقى رنجبر - اسدالله خدابنده - سیدمحمدباقر موسوى - مصطفى زمانى - غلامحسین شیخى - محمدحسن کریمى - شریعت اصفهانى - عبدالخالق عبداللهى - رحمت‌الله فشارکى - سیدجلال حسینى - ابراهیم غضنفرى - اسدالله خادمى - عباسعلى ملکى - باقر موسوى - محمود خادمى - غلامحسین رحیمى - محمدرضا رحیمى - محمدعلى نصر اصفهانى - سیدحسن اسماعیلیان - حسین علمى - سیدحسن دیباجى - حجت‌الله کیانى - غلامحسین شاهپورى - محمد فرقانى - خیرالله اسماعیلى - اسدالله العرشى - سیدمنیر امامى - مرتضى باقریان - سیدمحمد باقر امامى - سیدمحمود مطلبى - سیدضیاء فقیه ایمانى - رمضان یزدانى - فتح‌الله امید - نورالله طبائى _ سیدمحمدعلى حسینى کجانى - رضا مطلبى - اسدالله روح‌الله نجف‌آبادى ـ عباسعلى دانشمند - حسن حبیب‌اللهى - محمدعلى منتظرى - یحیى سلطانى اصفهانى - جواد عبدالهى - حجت‌الله قاسمى - سیدمحمد فقیه‌زاده - حسن امامى - محمدحسن باقریان - سیدعلیرضا حسینى - مجتبى قائمى - حسین طباطبائى - سیدمصطفى میرخلف - عبدالله باقرى - سیدحسن میرلوحى - سیدباقر هاشمى - اسماعیل جعفرزاده - محمدحسین زرگرزاده - قنبرعلى عبداللهى - محمد رحیمى اصفهانى - سیدمهدى مؤیدى - سیدحسین واعظ - رضا معینى - محمدباقر شفیعى - عبدالحمید هوشیار - سیدهاشم احمدى ـ سیدمرتضى هاشمى ـ مرتضى موسوى کوشکى - سیدعبدالله ابن‌الرسول - محمدعلى مقدس - محمدتقى رهنما - سیدمحمد مدنى ـ على صفرى - على نوائى - سیدمحمد تقى امامى - مهدى باستانى - على‌رضا احمدى - سیدحسین امامى - نعمت‌الله محمدى - سیدرضا موسوى - سید عبدالرسول حجازى - سید تقى درچه - سیدمرتضى موسوى - على یزدانى - مصطفى یوسفیان - اسماعیل مرادى ـ غلامرضا رحیمى - قدیرعلى یوسفیان - محمدعلى واعظى - مرتضى موسوى اصفهانى - سیدباقر موسوى - قربانعلى طالب - سیدمرتضى احمدى - حسن منتظرى - سیدفضل‌الله قطبى - قدرت‌الله نجفى - رضا احمدى‌پور - حیدر على رحیمى - مصطفى صالحى - سیدمحمد هاشمى - مرتضى صالحى - ابوالقاسم ابراهیمى - محمد الموسوى - محمدحسین املائى - سیدمحمد احمدى - محمود الحسینى الاصفهانى - محمدحسین فاتحى - حسین طهرانى - سیدابوالفضل احمدى - حیدرعلى الجعفرى ـ محمدعلى نجفى کلباسى - مرتضى باقرى.
توضیحات سند:
1. کاپیتولاسیون: امپریالیسم آمریکا به دنبال تحمیل رفورم اسارت بار «انقلاب سفید»! بر ملت ایران و در هم شکستن بنیان اقتصادى این کشور بر آن شد که حق حاکمیت و استقلال سیاسى ایران را نیز به کلى در هم شکسته و رژیم ننگ بار کاپیتولاسیون را در ایران زنده نماید.دولت آمریکا که گویا با شکست فضاحت‌بار شاه در نتیجه‌گیرى از «انقلاب سفید» و عدم سرکوبى نهضت امام خمینى دریافته بود که بزودى انقلاب خونین و دامنه‌دارى علیه امریکا و رژیم دست‌نشانده آن در ایران آغاز مى‌گردد خواستار احیاى کاپیتولاسیون و مزایاى کنسولى و قضایى براى اتباع خود در ایران گردید تا بدینوسیله نظامیان و سرجوخه‌هاى عربده‌کش آمریکائى را به آمدن به ایران جهت نگهبانى از منافع آمریکا و تخت و تاج شاه تشویق و ترغیب نماید. بنا به اظهار میرفندرسکى، معاون وزارت خارجه ایران، آمریکا این پیشنهاد را در اسفند 1340 به ایران داده بود. منتهى گویا با آغاز رفورم «انقلاب سفید»، از آنجا که امپریالیسم آمریکا امیدوار بود که اجراى آن موجب پیشگیرى از جنبش مسلحانه گردد و دیگر نیازى به دخالت نظامیان آمریکا در ایران نباشد روى این پیشنهاد خیلى پافشارى نکرد. لیکن به دنبال قیام خونین 15 خرداد و اوج روز افزون نهضت امام خمینى (ره) و گزارشات کارشناسان آمریکایى مبنى بر عدم موفقیت شاه در جلب رضایت توده‌ها و ایجاد «امیدوارى»!، امپریالیسم آمریکا بار دیگر پیشنهاد مزبور را مطرح ساخته و رژیم شاه را جهت تصویب آن تحت فشار قرار داد. رژیم شاه بى‌درنگ دست بکار تصویب و انجام این پیشنهاد گردید و شتاب‌زده لایحه‌اى مبنى بر مصونیت مستشاران و دیگر تبعه امریکا در ایران که در تاریخ 13 مهر ماه 1342 در کابینه سیاه علم تصویب شده بود به مجلس سنا برد و در تاریخ مرداد ماه 1343 به دست به اصطلاح وکلاى زبان بسته سنا به تصویب رسانید! آنگاه دولت دست نشانده حسنعلی منصور لایحه مزبور را در تاریخ 21 مهر ماه 1343 به مجلس شورای ملى برد و تصویب کرد و بدین ترتیب کاپیتولاسیون قرن نوزدهم را بار دیگر در قرن بیستم زنده کرد.
امام خمینى (ره) با آگاهى از این وطن‌فروشى شاه و بر باد رفتن حیثیت ملت بزرگ ایران سخت آشفته و منقلب گردید.
قائد بزرگ به منظور بر ملا کردن این خیانت زیر پرده شاه به ایران و ایرانى، اقدام به ایراد سخنرانى تند و کوبنده و صدور اعلامیه‌اى افشاگرانه نمود. علاقمندان به کسب اطلاع بیشتر از موضوع کاپیتولاسیون و متن سخنان و اعلامیه امام خمینى(ره) به مجموعه کتاب‌های قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک (تبعید) تالیف مرکز بررسی اسناد تاریخی و کتاب نهضت امام خمینى، تالیف حجت‌الاسلام سید حمید روحانى، جلد اول مراجعه نمایند.
2. تبعید امام خمینى (ره) به ترکیه: به دنبال تصویب لایحه مصونیت مستشاران و اتباع آمریکا در ایران (کاپیتولاسیون) در سیزدهم مهر 1342 توسط مجلس شوراى ملى و تصویب تشریفاتى مجلس سنا و همچنین طرح مجدد آن در زمان نخست‌وزیرى حسنعلی منصور در 21 مهر 1343 و تصویب مجدد در مجلس شوراى ملى، امام خمینى (ره) در چهارم آبان ماه 1343 با ایراد سخنرانى مهیج و کوبنده موضع نهضت را در برابر استکبار شرق و غرب روشن نمودند و رهبر نهضت طى یک سخنرانى در قم نفوذ آمریکا را به همه اعلام خطر کرد و گفت امروز تمام گرفتارى ما از امریکا و اسرائیل است و به دنبال این سخنرانى طى اعلامیه‌اى که در سطح گسترده‌اى پخش گردید، امام خمینى تصویب کاپیتولاسیون را اقرار به مستعمره بودن ایران نامیده و رأى مجلسین را مخالف اسلام و قرآن شمردند. رژیم شاه که از بالا گرفتن نارضایتى مردم و تحریک افکار عمومى، سخت وحشت کرده بود. دریافت که با بودن رهبر و پیشواى آگاهى چون امام خمینى (ره) در ایران، نه تنها پیاده کردن طرحهای به اصطلاح اصلاحى شاه ممکن نیست بلکه اساس رژیم نیز در معرض زوال قرار دارد، لذا مصمم شد که با دستگیرى و تبعید ایشان خود را از مهلکه رها سازد.
شب 13 آبان 1343 صدها کماندو و چترباز مسلح، خانه امام را در قم محاصره کردند، از بام و دیوار وارد منزل شدند و براى دستگیرى ایشان به جستجو و ضرب و شتم خادمین منزل پرداختند. مأموران پس از یک سلسله اقدامات توهین‌آمیز، امام را با اتومبیلى که آماده شده بود، به تهران انتقال دادند. اتومبیل حامل امام، فاصله بین قم ـ تهران را در مدتى کمتر از 90 دقیقه پیمود و به فرودگاه مهرآباد رسید. هنوز آفتاب روز 13 آبان سر از افق بیرون نیاورده بود که رهبر بزرگ نهضت، به جرم دفاع از استقلال وطن و بهروزى هموطنان مسلمان بیرون برده شد و به ترکیه تبعید گردید. در سپیده دوم همان روز، فرزند بزرگ امام، آیت‌الله شهید سید مصطفى خمینى، دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل شد. اطلاعیه سازمان اطلاعات و امنیت کشور از رادیو پخش و در مطبوعات نیز منتشر شد. متن اطلاعیه بدین شهر بود: «طبق اطلاع موثق و شواهد و دلائل کافى چون رویه آقاى خمینى و تحریکات مشارالیه برعلیه ملت و امنیت و استقلال و تمامیت ارضى کشور تشخیص داده شد، لذا در تاریخ سیزدهم آبان ماه 1343 از ایران تبعید گردید.»
ر.ک: کوثر، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره)، چاپ چهارم، تابستان 1378، ج 1، صص 166ـ167؛ نهضت امام خمینى، سید حمید روحانى، انتشارات راه امام، چاپ ششم، مهرماه 1359، ج 1، صص 740 ـ 744.
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 9 جلد/ 1382