موضوع: وقایع و تظاهرات در روزهاى تاسوعا و عاشورا در سارى[19و20/9/57]
تاریخ سند: 21 آذر 1357
موضوع: وقایع و تظاهرات در روزهاى تاسوعا و عاشورا در سارى[19و20/9/57]
متن سند:
سند شماره (520)به: 312 تاریخ گزارش: 21 /9 /57
از: 2 ه 1 شماره گزارش: 4818 /2 ه 1
موضوع: وقایع و تظاهرات در روزهاى تاسوعا و عاشورا در سارى[19و20 /9 /57]
در روز تاسوعا از ساعت 1000 عده‌اى حدود 4000 نفر که حدود 700 نفر آنها را بانوان تشکیل مى‌دادند در خیابان‌هاى سارى دست به راهپیمائى زده که در ابتدا و انتهاى این صف روحانیون و بازاریان سارى حضور داشتند. این افراد که به رهبرى شیخ عبدالوهاب قاسمى به راهپیمائى پرداختند از نظم و انضباط خاصى برخوردار بودند و سپس به جلوى اداره آموزش وپرورش سارى رفته وبه معلمین متحصن در آن محل خسته نباشید گفته و سپس شیخ قاسمى ضمن سخنرانى گفت ما خواهان امنیت و آرامش و رفاه عمومى هستیم. در راهپیمائى مذکور یکى از تظاهرکنندگان که از ابتداى اغتشاشات در مملکت از مهره‌هاى اصلى مخالفین بوده به نام هوشنگ آقاخانى معلم ورزش چندین بار درصدد برهم زدن نظم برآمده و اقدام به دادن شعارهاى ضدملى نموده لکن شیخ قاسمى قویا از این کار جلوگیرى و خطاب به جمعیت گفته است هر کس شعار ضدمیهنى بدهد از ما نیست و نامرد است. در روز تاسوعا راهپیمائى بدون دخالت پلیس و بدون درگیرى خاتمه یافته و در ضمن از طرف روحانیون اعلام شده که فقط امروز (تاسوعا) اجازه تظاهرات و راهپیمائى دارند و روز عاشورا را جهت عزادارى حسینى (ع) آزاد اعلام نموده‌اند. در بعدازظهر روز تاسوعا عده‌اى جهت عزادارى به تکیه چهارتیکه رفتند لکن در داخل تکیه عده‌اى با دادن شعارهاى ضدملى هیئت را بهم زده و افرادى که براى عزادارى رفته بودند متفرق گردیدند.
روز عاشورا عده‌اى حدود 1000 نفر به سرپرستى افراد شناخته شده مخالف در ساعت 0830 در مسجد جامع اجتماع و برخلاف روز تاسوعا از همان ابتدا شعار مرگ بر 66 را عنوان نمودند. رهبرى این عده را شیخ ناشناسى که تاکنون هویت وى مشخص نشده و از اهالى سارى نمى‌باشد و نیز شیخ علوى و چهار نفر از طلاب جوان که او رایارى مى‌کردند و هر یک عهده دار وظایفى بودند به جمع کردن مردم جهت راهپیمائى پرداخته و در ساعت حدود 930 این عده از مسجد خارج و با دادن شعارهاى ضدملى به راهپیمائى پرداختند. در خیابان فرهنگ مقابل حمام مرمر شیخ ناشناس روى یک اتومبیل رفته و خطاب به مردم گفت: برادران و خواهران مجاهد و مسلمان امروز دیگر ما پیروز شده‌ایم و صددرصد پیروزى از آن ما است و اگر یک در هزار هم موفقیت با رژیم باشد کار ما زار است و همه ما را چون بردگان به زیر شلاق استعمار اربابان آمریکائى مى‌برد. ما با سلطنت محمدرضا پهلوى مخالف هستیم (جمعیت. صحیح است) ما دیگر زیر بار زور نمى‌رویم و دولت شاه و کلیه افراد سرسپرده‌اش باید فنا شود (جمعیت. صحیح است) ما مى‌دانیم که بعد از این سخنرانى دستگیر خواهیم شد باشد مهم نیست من دوست دارم که خداوند این توفیق را به من بدهد که حتى من را بکشند و شهید در راه دستورات آیت‌الله خمینى شوم (صحیح است) ساواکیان را مى‌کشیم (صحیح است) در این هنگام هوشنگ آقاخانیان معلم ورزش جلو رفته و زیرگوشى مطلبى را به شیخ ناشناس گفت و شیخ مزبور ادامه داد: اى هم سنگران سربازان با ما هستند از آنها بخواهید به ما بپیوندند. سپس جمعیت با دادن شعارهاى ضدملى و میهنى به راهپیمائى خود ادامه داد و دو اعلامیه نیز پخش که به پیوست تقدیم مى‌گردد.1 در حدود ساعت 1100 در حالى که جمعیت از میدان گرگان عبور مى‌کرد هوشنگ آقاخانى خطاب به یکى از سربازان که مأمور حفاظت از پیکر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بود نزدیک وخطاب به وى گفت (در حالى که با انگشت به پیکره اشاره مى‌نمود) زن... فحاشى و چندین بار در حضور سرباز رکیک‌ترین کلمات به 66 اهانت واز سرباز خواست اگر مرد است او را بزند لکن سرباز مذکور که اجازه برخورد نداشت هیچگونه عملى انجام نداد و آقاخانى که قصد داشت به این وسیله موجب درگیرى و تیراندازى و اغتشاش گردد از عمل خود نتیجه‌اى نگرفت. افرادى که در تظاهرات روز عاشورا فعالیت‌هاى ضد میهنى داشته و در تظاهرات مشاهده شده‌اند به شرح زیر مى‌باشند.
1ـ حاجى اسدى شغل خرازى فروشى در بازار نرگسیه از ابتداى اغتشاشات در مملکت در صف اول مخالفین بوده و در این روز به قریه آزاد گله امام‌زاده عباس رفته و عداى را با خود به شهر آورده تا در تظاهرات شرکت کنند.
2ـ درویش حبیب‌پور شغل میوه فروش در خیابان شاه که گروهى از کارگران بازار را براى شرکت در تظاهرات روز عاشورا جمع کرده بود.
3ـ عباس امینى شغل پارچه‌فروش که داراى فعالیت‌هاى وسیع کمونیستى است و تاکنون چندین مرتبه درباره وى گزارش گردیده است.
4ـ هوشنگ آقاخانى شغل دبیر ورزش و صاحب فروشگاه ورزشى جوانان در خیابان نادر سارى. این شخص در تمام تظاهرات از مهره‌هاى اصلى مخالفین بوده و در تظاهرات روز عاشورا مسئول تهیه بلندگو و سایر وسایل بوده است. نامبرده در روزهاى اخیر که تظاهرات موافق در سارى برپا مى‌شد شاهدوستان را از روى بام استادیوم با تیرکمان هدف قرار مى‌داده و مجروح مى‌کرده است.
5 ـ شاهپور فروزانى شغل مرغ‌فروش در خیابان شاه عباس سارى (برادر محمد فروزانى عضو دستگیر شده) ضمن این که در صف اول مخالفین بوده از جمله افرادى است که با چوب و زنجیر شاهدوستان را کتک مى‌زده است.
6ـ حبیب الطافى شغل دبیر ورزش که مدت 7 روز از ترس دستگیر شدن متوارى بوده وروز گذشته (عاشورا) مجدداً در تظاهرات مخالفین مشاهده شده است.
7ـ قاسم چمنى که از عناصر مخالف شناخته شده است. این شخص روز عاشورا مسئول جمع کردن زنها و هدایت آنان به تظاهرات بوده است.
8ـ عباس موثقى شغل قناد در خیابان شاه که روز گذشته به اتفاق یک کودک در تظاهرات شرکت نموده است نامبرده از کمونیست‌هاى شناخته شده در سارى است.
9ـ باقرزادگان شغل کفش فروش در بازار این شخص که داراى سابقه فعالیت زیادى در صف مخالفان است کسى است که شاهدوستان را کتک‌کارى مى‌کرده است.
10ـ نقى کلانترى بیکار در روز عاشورا حدود 100 نفر را در خیابان ملت سارى جمع کرده و ضمن دادن شعار مرگ بر 66 سینه و زنجیر مى‌زدند. نامبرده قبلاً سرباز وظیفه در شهربانى سارى بوده است.
11ـ سید محمود طیبى شغل پلاستیک‌فروش در ابتداى بازار نرگسیه سارى. نامبرده از ترس دستگیر شدن مدت 10 روز متوارى بوده لکن در تظاهرات دیروز مشاهده شده است.
12ـ اسمعیل واسحاق قاریان.
13ـ دختر منافى همسر قاریان که در تظاهرات دیروز ضمن دادن مرگ بر 66 خواهان مرگ 66 از امام حسین (ع) بوده است.
14ـ محمدرضا کلانترى صاحب فروشگاه بازارچه در خیابان فرهنگ.
15ـ عباس اسدى کارمند نکاء چوب.
16ـ شیخ علوى که از روحانیون مخالف است و یکى از رهبران تظاهرات ضدملى روز عاشورا بوده است.
17ـ حاجى مؤدبى و برادرش صاحب فروشگاه ترمه در خیابان شاه سارى.
18ـ خانم غیومى همسر عبدالکریم دباغیان کارمند تلویزیون سارى.
19ـ مهدى ابراهیمى قصاب گاوى در خیابان نادر عضو فعال تظاهرات روز عاشورا و مأمور شناسائى مأمورین دولتى ومأمورین ساواک.
20ـ دختر اصغرى بقال در پشت نجارخانه راه‌آهن.
21ـ على طالانه کارمند ثبت اسناد در پاساژ حافظى دفترخانه طیبى. این شخص اعلامیه‌هاى ضد ملى و عکسهاى سکسى 55 و شاهدختها را در اختیار دارد و در صحبتهاى خود مردم را تحریک به رویگردانى از رژیم مى‌نماید.
نظریه شنبه: خبر صحت دارد. افراد نامبرده بالا در تظاهرات ضدملى روز عاشورا مشاهده گردیده‌اند. تحقیقات نسبت به شناسائى شیخ ناشناس ادامه دارد.
نظریه دوشنبه: باتوجه به دسترسى و صداقت شنبه صحت خبر مورد تأیید است. دوستان
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تائید است. رومى