تاریخ سند: 16 آذر 1357
فرهنگیان و سایر طبقات مختلف که در دادگستری مشهد متحصن شدهاند در محل مذکور کماکان اجتماع
متن سند:
از: 9 ﻫ 1 تاریخ:16 /9 /1357
به: کل سوم 312 شماره: 21248 /9 ﻫ 1
تلگراف
1. فرهنگیان و سایر طبقات مختلف که در دادگستری مشهد متحصن شدهاند در محل مذکور کماکان اجتماع و شعارهای مضره زیادی به دیوارهای دادگستری نوشته و نیز یک برگ اعلامیه به مضمون اینکه اتومبیلهای شورولت طلایی و پیکان نارنجی رنگ متعلق به ساواکیها است هر کجا آنها را دیدید معرفی کنید تا به حساب آنها برسیم به دیوار سالن دادگاه جنایی نصب شده. ضمناً در یک گفتگوی خصوصی بین سرهنگ نیکزاد دادستان فرمانداری نظامی و امینی داماد قمی که روز جاری صورت گرفته نیکزاد اظهار مینموده که روز تاسوعا در تهران راهپیمایی خواهد بود و در مشهد هم احتمالاً وجود دارد با توجه به اینکه عدهای نیز در حال اعتصاب هستند شما چه اقدامی برای جلوگیری نمودهاید امینی پاسخ داده که ما باید بدانیم که به خواستههای اعتصابکنندگان ترتیب اثر داده شده یا نه چون ما هم باید موقعیت خودمان را در برابر مردم بدانیم.
2. در منزل شیرازی اعلامیهای نصب که در آن آمده است تاکنون 120 نفر سرباز از سربازخانهها متواری و به گروه مسلمین پیوستهاند.
3. صبح روز جاری در شهر قاین تظاهراتی انجام که مخالفین به وسیله مأمورین انتظامی متفرق و برابر اطلاع واصله از شاهد عینی طلاب فرستاده شده از طرف آیات مخالف در اکثر قراء شهرهای جنوب خراسان [علی]الخصوص شهرستانهای بیرجند و قاین مردم را با سخنرانیهای خود علیه دولت و حکومت تحریک و تشویق به انجام تظاهرات ضدملی و میهنی مینمایند.
4. برق شهر مشهد در خیابانهای تلویزیون، محمدرضا شاه، عدل پهلوی، احمدآباد، فردوسی، سعدآباد، بلوار نادری، قند آبکوه، سیمان قدیم، مزرعه نمونه، شیرین و خطهای قوچان و نیشابور به علت کمکاری و اعتصاب کارکنان برق از ساعت 1900 الی 2100 خاموش بوده است.
5. برابر اعلام شهربانی خراسان روز پنجشنبه (16 /9 /57) توسط دو نفر ناشناس متن اعلامیه آیتالله خوئی که قبلاً کلیشه شده به چاپخانه سیادت واقع در چهارراه زرینه جهت چاپ و تکثیر برده شده است.
6 . برابر اطلاع واصله، شیخ محمدتقی مطهری که ساکن تهران میباشد به مشهد وارد و قرار است به اتفاق همکاران خود علی مقدم و علی مطهری که اهل و ساکن فریمان میباشند در معیت طبسی و مرعشی و عدهای از وعاظ مخالف و نیز به همراه گروهی از طبقات مختلف مردم روز 17 /9 /57 جهت برپا نمودن تظاهرات ضدملی و میهنی علیه رژیم و دولت به فریمان عزیمت نمایند. مراتب به استانداری و شهربانی اعلام و ژاندارمری در جریان امر میباشند.
7 . افراد ناشناس متعددی به منزل آیات قمی و شیرازی مراجعه و در مورد فرار سربازان از سربازخانهها سئوال و کارگزاران آیات مذکور به نحوی افراد را که اغلب خودشان را سرباز معرفی مینمایند تشویق به این امر مینمایند.
8. از ساعت 2100 الی 2130 گروههای مختلف در پشتبامها و معابر عمومی با استفاده از بلندگو و صدای اشخاص به گفتن اللهاکبر مبادرت نمودهاند.
9. جماعتی از کلیه طبقات مختلف [علی]الخصوص دانشگاهیان و اطباء و خانوادههای معدومین در سالن آمفیتئاتر بیمارستان شهناز در روز جاری اجتماع و در آنجا اسلایدها و فیلمهای مونتاژشدهای از کشتهشدگان دستهجمعی به معرض نمایش برای اجتماعکنندگان گذارده و قصد داشتهاند که مجسمه کد 66 را که در داخل بیمارستان برپا است پایین بیاورند و با سخنرانی و ایراد مطالبی در مورد دستگیریهایی که به وسیله ساواک انجام شده و همچنین انجام انواع شکنجه برای حاضرین ایجاد تحریک و برانگیختن احساسات آنها نمودهاند که از کارگردانان اصلی دکتر محلاتی و دکتر عظیمی و بصیری دبیر آموزش و پرورش را میتوان نام برد. ضمناً اجتماعکنندگان یادآور شدهاند که در ساعت 2200 روز جاری در بیمارستان شهنار جهت تظاهرات و راهپیمایی اجتماع که در نتیجه ساعت 2145 عدهای در حدود 5000 نفر به [در] بیمارستان شهنار اجتماع و به طرف احمدآباد به راهپیمایی پرداخته، مراتب به فرمانداری نظامی اعلام گردید. ضمناً گروهی که تعدادشان به 200 نفر میرسید با موتور و دوچرخه و وانت در ساعت 2130 از جلو درب اداره واقع در ضلع شمالی عبور نمودهاند.
10 . برابر اعلام منبع 1585 اکبری نماینده سازمان جلب سیاحان مشهد با منزل شیرازی تماس و تقاضای ملاقات نمایندگان اعزامی تهران از نخستوزیری، دادگستری، و شهربانی و دادستانی را نمود که در نتیجه سیدمحمدعلی شیرازی اجازه ملاقات آیتالله شیرازی را برای سرپرست گروه دکتر رضایی در ساعت 0800 روز 17 /9 /57 با آیتالله شیرازی اعلام، ضمناً قرار است هیئت چهارنفری ساعت 1000 روز 17 /9 /57 به تهران عزیمت نمایند. نمایندگان موردنظر به مشخصات دکتر رضایی نماینده نخستوزیری پیرمرد بلندقد و مردی قد کوتاه نماینده وزیر دادگستری و نماینده شهربانی سرلشکری است و نیز نماینده وزیر جنگ هم یک نفر سرلشکر میباشد. در گفتگو فی مابین دکتر رضایی و محمدعلی شیرازی تقاضا داشت که دست خالی به تهران برنگردد.
11. میهماننواز1 روحانی مخالف از بجنورد در گفتگو با طبسی اجازه خواست که به جوانان بجنورد توصیه کند که سر خود را بتراشند و طبسی به مهماننواز جواب موافق داده است.
شیخان
به فرموده تیمسار مخابره شود. آشوری 16 /9 /57
گیرنده ـ آقای شاهقلی
ساعت . 0500 . 17 /9 /57
توضیحات سند:
1. آیتالله حاج شیخ حبیبالله مهماننواز در سال 1305ش در روستای کاریزک کنارکال از توابع شهرستان نیشابور به دنیا آمد. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، رهبری مبارزات مردمی را در بجنورد عهدهدار بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سال 1359ش با فرمان امام خمینی (ره) به امامت جمعه شهر بجنورد منصوب گردید و در مدت 32 سالی که در این سمت بود، منشأ خدمات فراوانی گردید. ایشان که چهار دوره در مجلس خبرگان رهبری عضویت داشت، در اردیبهشت ماه سال 1397ش از دنیا رفت و در جوار امامزاده سیدعباس بن موسی جعفر علیهالسلام بجنورد به خاک سپرده شد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 19 صفحه 36