تاریخ سند: 7 مهر 1348
موضوع : ملاقات با پرویز نیکخواه زندانی سیاسی
متن سند:
به : ریاست ساواک لرستان
از : شهربانی بروجرد شماره : 2288 /5
پیرو شماره 2287 /5 ـ 7 /7 /48 برابر گزارش یگان وابسته ساعت 219 صبح
روز 4 /7 /48 حسن نیکخواه به اتفاق ایرج نیکخواه و دخترش جهت ملاقات با
یاد شده فوق در زندان شهربانی حاضر و با حضور مأمور مراقب ضمن صحبتهای
خانوادگی پرویز نیکخواه به
پدرش اظهار داشته پس
سرهنگ اسدی کاری انجام
نداد.
پدرش گفته کمیسیون
شهربانی کل و سازمان
امنیت موافقت نکرده اند و
بعد اضافه نمود سید
ضیاءالدین طباطبائی1 هم
که پارتی ما بود فوت نموده
ضمنا چند جلد کتاب که
برای یاد شده آورده بود
تحویل نگهبان شده که پس
از بررسی به وی داده شود
ملاقات در ساعت 2111
خاتمه یافت.
رئیس شهربانی بروجرد
سرهنگ 2 حب حیدر
امنیت داخلی ـ 9 /7 /48
توضیحات سند:
1ـ سید ضیاءالدین طباطبائی
فرزند سید علی آقا یزدی ـ از
روحانی برجسته دوران
ناصری، مظفری تا اوایل 1300
ـ در سال 1310 قمری حدود
1270 خورشیدی در شیراز
زاده شد در کودکی و نوجوانی
دروس دینی را فرا گرفت و به
لباس روحانیون درآمد دوران
کودکی و نوجوانی را در سه شهر
بزرگ ایران یعنی تهران ـ شیراز
ـ تبریز گذراند بهنگام خیزش
مشروطه طلبی در ایران به
جنبش پیوست و در شیراز وارد
انجمنهای مشروطه خواه شد
روزنامه ای بنام «روزنامه
سلام» منتشر کرد و در آن به
مستبدین و خودکامگان تاخت
پس از توقیف روزنامه اش در
شیراز به تهران آمد و یکی از
کوشندگان راه مشروطیت شد
در ابتدای سلطنت محمد علی
شاه به فرانسه رفت و دو سال
ماند پس از بازگشت به ایران در
سال 1288 خورشیدی روزنامه
شرق را راه اندازی کرد سید
ضیاء در اروپا با افکار
سوسیالیستی آشنا شد و پس از
مراجعت به ایران در روزنامه
شرق گاهگاهی مروج این افکار
بود و پس از مدتی روزنامه
شرق تعطیل شد و ضیاء پس از
توقیف شرق روزنامه برق را
منتشر کرد که چندان طول
نکشید و این نیز توقیف شد او
سپس برای خرید چاپخانه به
روسیه رفت و شش ماه در آنجا
ماند اقامت او در روسیه
همزمان شد با پیروزی انقلاب
اکتبر، او سخت تحت تأثیر
انقلاب مردم روسیه قرار گرفت
و به گفته خودش از این زمان
خیال زمامداری ایران را در سر
پروراند.
پس از بازگشت
19 /8 /48
از روسیه در سال 1298 مجددا
از طرف وثوق الدوله
رئیس الوزراء، در رأس هیئتی
عازم قفقاز می شود.
پس از
مدتی بدون نتیجه بازمی گردد.
اوضاع نابسامان جامعه که در
اثر سلطه انگلیس و تجاوزات
روسیه در ایران پدید آورده
بود، ضعف و بی لیاقتی قاجار و
سلطنه ها و دوله ها ـ زمینه یک
تحول را نشان می داد.
در این
هنگام انگلیس ها برای مهار
حرکت مردم، با کودتای از پیش
تعیین شده که رهبری نظامی آن
با یک قزاق (رضاخان) و
سیاسی فکریش با یک
روزنامه نگار به ظاهر انقلابی
در سوم حوت 1299 صورت
می گیرد.
سیدضیاء 99 روز به
عنوان نخست وزیر با تعطیل
مطبوعات و دستگیری بسیاری
از رجال سیاسی سعی در
خاموش کردن حرکت
ضداستعماری و ضداستبدادی
می کند.
ولی ناچار جای خود را
به یک نظامی دیکتاتور
می دهد.
از آن پس راه اروپا در
پیش می گیرد.
در 4 خرداد
1300 با 25 هزار تومان مخارج
سفر عازم اروپا شد.
اندکی بعد
به دلایل ناشناخته ـ
شاید هم منطبق با سیاست
انگلیس ها راهی فلسطین
می شود تا واسطه ای برای سلطه
صهیونیسم شود.
با خروج
دیکتاتوری چون رضاخان پس
از شهریور 1320 به ایران
بازمی گردد.
حزب اراده ملی را
تأسیس و روزنامه رعد را
منتشر می کند.
اما این بار دیگر
میدان فعالیت چندانی نمی یابد.
در حد مشاورت شاه جوان تا
سال های 1348 روزگار
می گذراند.
و در این سال
درگذشت.
هنوز زوایای
تاریک و ناشناخته این
سیاستمدار مرموز وابسته به
بریتانیا به دلیل عدم نشر اسناد،
شناخته شده نیست.
یاران امام به روایت اسناد
ساواک شهید صدوقی ـ ص 2
سید ضیاءالدین طباطبائی به
روایت اسناد ساواک، تهران،
1382
منبع:
کتاب
پرویز نیکخواه به روایت اسناد ساواک صفحه 254