آقای فاضل لنکرانی1 قفقازی مدرس حوزه علمیه قم وسیله قطار به مشهد وارد
تاریخ سند: 29 تیر 1351
آقای فاضل لنکرانی1 قفقازی مدرس حوزه علمیه قم وسیله قطار به مشهد وارد
متن سند:
از: 9/ﻫ تاریخ:29 /4 /1351به: 321 شماره: 11116/ﻫ2
تلگراف رمز
آقای فاضل لنکرانی1 قفقازی مدرس حوزه علمیه قم وسیله قطار به مشهد وارد و در خیابان سفلی کوچه عباسقلی‌خان پلاک 147 اقامت نموده. تابه‌حال عده زیادی از روحانیون و طلاب از مشارالیه دیدن نموده، ازجمله علی خامنه‌ای، زین‌العابدین ثقفی، علیمراد النگه‌ای و عبدخدایی. مقرر فرمایند درصورتی‌که سا‌بقه‌ای از وی موجود است مراتب را ابلاغ نمایند. شیخان
از طرف سعیدی ـ 29 /4 /51
توضیحات سند:
__1. آیت‌الله العظمی محمدفاضل لنکرانی، فرزند آیت الله فاضل موحدی لنکرانی در سال 1310 ﻫ ش در شهر مقدس قم به دنیا آمد. پدرش از مهاجرین قفقاز و منسوب به شهر لنکران بود و بعد از هجرت به ایران، تحصیلات دینی خود را در حوزه‌های علمیه‌ی اردبیل، زنجان، مشهد و قم به پایان رسانده و در نهایت در حوزه‌ی علمیه‌ی قم به تدریس علوم دینی اهتمام ورزیده بود. محمدفاضل تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد و پس از پایان دوران ابتدائی، به تحصیل علوم دینی پرداخت. در مدرسه‌ی فیضیه قم، دروس مقدماتی علوم حوزوی را فراگرفت و سپس به فراگیری دروس سطح پرداخت. کفایه را از محضر عبدالجواد جبل عاملی آموخت و سطوح و لمعه را نزد آیت الله منتظری فراگرفت. شرح لمعه را از شیخ اسدالله نورالهی آموخت و رسائل و مکاسب را نزد پدرش و آیات: سلطانی، جبل عاملی و مطهری فراگرفت. سپس به فراگیری خارج فقه و اصول پرداخت. ابتدا از محضر آیت‌الله میرزامحمد مجاهدی کسب فیض کرد و سپس مدت یازده سال در محضر درس آیت‌الله العظمی بروجردی حاضر شده، دروس فقه و اصول ایشان را تقریر کرد. پس از آن در درس خارج فقه امام خمینی(ره) شرکت کرد و مدت نه سال به بهره گیری از محضر معظم له پرداخت. دروس فلسفه از جمله شرح منظومه‌ی ملاهادی و اسفار ملاصدرا را هم از علامه طباطبایی فراگرفت. آیت‌الله محمدفاضل لنکرانی مبارزات سیاسی خود را همزمان با آغاز نهضت اسلامی امام خمینی (ره) آغاز کرد که در اثر آن، به بندرلنگه تبعید شد و مدت چهار ماه در آن شهر به سر برد. پس از آن، محل تبعید وی به شهر یزد تغییر یافت. در یزد، همراه با آیت الله صدوقی به طور مخفیانه با مردم دیدارهایی داشت و با ایراد بیانات افشاگرانه علیه رژیم پهلوی، به ویژه بعد از شهادت حاج آقامصطفی خمینی (1356)، همراه با اساتید حوزه‌ی علمیه‌ی قم، نامه‌ی تسلیتی را به محضر رهبر نهضت اسلامی، امام خمینی(ره)، فرستاد. وی از روحانیونی بود که اعلامیه‌ی معروف خلع شاه از سلطنت را امضاء کرد. آیت‌الله فاضل بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره از نظام اسلامی حمایت و پشتیبانی می‌کرد و فعالانه در صحنه بود. در اولین دوره‌ی انتخابات مجلس خبرگان رهبری، از طرف مردم استان مرکزی به نمایندگی آن مجلس برگزیده شد. و سپس به تدریس در حوزه‌ی علمیه‌ی قم پرداخت. وی که از مراجع عظام تقلید بود، در خرداد 1386 بعد از یک بیماری طولانی درگذشت و پیکرش در صحن حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. از ایشان آثار زیادی در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی به چاپ رسیده است که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. نهایت التقریب (تقریر درس خارج آیت‌الله العظمی بروجردی) 2 . تفسیرالشریعه فی شرح تحریرالوسیله 3 . مدخل التفسیر 4 . حاشیه بر عروۀالوثقی 5 . حاشیه بر الطهارۀ مصباح الفقیه محقق همدانی 6 . شرع فروع الاجهاد و الاجتهاد عروۀالوثقی 7 . کتاب الصوم 8 . کتاب القضاء
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله العظمی محمد فاضل لنکرانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1393