تاریخ سند: 19 آذر 1348
موضوع: سخنرانی سید عبدالرضا حجازی در مسجد ارک
متن سند:
به: 316 شماره: 17208 /20 ه 3
از: 20 ه 3
نامبرده بالا بعدازظهر روز یکشنبه مورخه 9 /9 /48 در مسجد ارک به منبر رفت ابتدا به تفصیل درباره صفات اخلاقی و فضیلت حضرت علی (ع) و چگونگی توطئه چینیهایی که خلفای غاصب بر علیه آن حضرت میکردند سخنرانی نمود و گفت این پسران بیتل را که میبینید، بیتل به معنای سوسک است دو ماه قبل در لندن دویست هزار نفر بیتل پسر و دختر لخت در زیرزمینها به سر میبردند و به منافی عفت میپرداختند.
باید بدانید که فساد کمکم رونق پیدا میکند و هنگامی که عالمگیر شد دیگر علاج ندارد.
آقایان، ای اهالی تهران، ای دولت ایران، ای وزیر کشور، این فیلمهای زننده و گمراه کننده را جمع کنید.
در سال 1301 فقط یک سینما1 در تهران بود که آن هم صحنههای زد و خورد را نشان میداد.
در سال 1327 کمکم زن در فیلمها نمایان شد این روشها را خارجیها برای از بین بردن اخلاق حسنه و تولید فساد به مملکت ما سوغات میآورند آخر یک ذره کنترل بکنید به خدا اگر این مساجد هم نبود ما به طرف زوال و نیستی میرفتیم ولی چه فایده دارد محیط نمیگذارد اثرات تبلیغ این محافل ثابت بماند.
باید خیابان را درست کرد.
بیرون را اصلاح کرد.
پریروز از خیابان رد میشدم یک دختر خانمی را دیدم که لخت با مردی قدم میزد من از ترس روی خود را برگرداندم که مبادا یکی از شما مرا ببینید و ایراد بگیرد.
اما شما را به خدا اگر دیدید ندیده بگیرید گرچه کلاه شرعی داریم که یک نظر دید عیب ندارد، اما ما با یک دید و دو دید که قانع نیستم [نیستیم] هفتاد دید هم ما را قانع نمیکند از پا گرفته، راست، چپ، بالا، پایین، ساق پا، زلف، به همه جا نظر میاندازیم.
آقای حجازی سپس به برنامه تلویزیون اعتراض کرد و گفت به رئیس تلویزیون بگویید دیشب آن چه صحنهای بود که مرگ پاپ را نشان میداد؟ پاپ مرد به جهنم، مگر ما ارمنی هستیم اگر بلد نیستید به من بگویند من برنامه مذهبی جالبی تهیه کنم بعداً نشان بدهند یک موقع از طرف نصاری جزوههای تبلیغی پخش میشد، دولت جلوی آن را گرفت حالا هم دولت باید به متصدیان تلویزیون دستور بدهد این صحنهها را جمع کنند.
برای بهتر زیستن چهار موضوع باید رعایت شود.
1- حق حیات.
2- آزادی عقیده.
و دو قسمت دیگرش را بیان نکرد سپس گفت دولتهای بزرگی مانند فرانسه، انگلیس، آمریکا و روس که با فرستادن فیلمهای لخت ما را به فساد میکشانند برای دولتهای کوچک حق حیات قائل نیستند.
ناطق مجدداً اظهار داشت در وزارتخانهها نباید آشکار روزه بخورند کارمندان دولت اول باید از بخشنامه دولت تبعیت کنند نه مردم و در پایان نسبت به استقلال مملکت و دانشگاه روحانی قم و نجف دعا کرد و به وعظ خود خاتمه داد.
تعداد شرکتکنندگان حدود چهار هزار نفر بودند.
نظریه منبع: منبع نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات: رهبر عملیات نظری ندارد.
آمال
نظریه 20 ه 3: 20 ه 3 نظری ندارد.
آقای صالحی اطلاعیه جهت شهربانی تهیه ضمناً بهرهبرداری شود.
22 /9
توضیحات سند:
1ـ سینما در ایران: نخستین دوربین فیلمبرداری در زمان مظفرالدین شاه به ایران آمد.
نخستین فیلم صدادار فارسی، فیلم دختر لر بود که در سال 1317 خورشیدی توسط عبدالحسین سپنتا ساخته شد.
ورود نخستین دستگاه سینما توگراف به ایران در سال 1279 هجری خورشیدی توسط مظفرالدین شاه سرآغازی برای سینمای ایران به حساب میآید، هر چند ساخت اولین سالن سینمای عمومی تا سال 1291 اتفاق نیفتاد.
تا سال 1308 هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای تأسیس شده به نمایش فیلمهای غربی که در مواردی زیرنویس فارسی داشتند میپرداختند.
نخستین فیلم بلند سینمایی ایران به نام «آبی و رابی» در سال 1308 توسط آوانس اوگانیانس، با فیلمبرداری خان بابا معتضدی ساخته شد.
در سال 1311 خورشیدی اولین فیلم ناطق ایرانی به نام «دختر لر» توسط «عبدالحسین سپنتا» در بمبئی ساخته شد.
استقبالی که از این فیلم شد، مقدمات ساخت چند فیلم ایرانی دیگر را فراهم کرد.
تغییر جو سیاسی کشور طی سالهای 1315 تا 1327 و اعمال سانسور شدید و مواجهه با جنگ جهانی دوم فعالیت سینمای نوپای ایران را با رکود مواجه ساخت.
هر چند نباید از نظر دور داشت که تا این دوره هنوز سینما در ایران جنبه عمومی نیافته بود و استفاده از معدود سینماهای موجود در تهران و شهرهای بزرگ، تقریباً مختص اشراف و اقشار خاصی از جامعه بود.
از طرف دیگر در بین سازندگان فیلم نیز خط فکری خاصی وجود نداشت و به جز سپنتا که به دلیل ویژگیهای فرهنگی وی عناصر ادبیات کهن ایران در ساختههای وی به چشم میخورد، در بقیه موارد فیلمهای ساخته شده عمدتاً اقتباسی ناشیانه از فیلمهای خارجی بود.
در سالهای بعد از 1322 فعالیتهای فیلمسازی به دلیل تأسیس چند شرکت سینمایی توسط تعدادی سرمایهگذار و همچنین عمومیتر شدن سینما در بین مردم، گسترش یافت.
اما متأسفانه از آنجایی که در این گسترش توجه به درآمد و سود حاصل از سرمایهگذاری از یک طرف و وضعیت سیاسی جامعه بعد از کودتای 28 مرداد و تحدید آزادیها، یعنی مهمترین عنصر توسعه فرهنگی، سینمای ایران عمدتاً با محصولاتی عوامپسند و بیمحتوا مواجه شد و این عناصر جزو سنت رایج فیلمسازی در این دوره گردید.
در سالهای بعد با فعالیت فیلمسازانی چون ساموئل خاچیکیان، هوشنگ کاووسی، فرخ غفاری، ابراهیم گلستان، سهراب شهید ثالث، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، فریدون رهنما و علی حاتمی جریان فرهنگی تازهای در فیلمسازی ایران آغاز گشت، که تا حدودی جدا از سنت رایج عوام پسندانه در ایران اقدام مینمود.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد ارک تهران به روایت اسناد ساواک صفحه 339