تاریخ سند: 6 دی 1343
موضوع: شایعات درباره ماه رمضان در بازار
متن سند:
شماره: 20589 /20 الف
اخیراً چند تن از بازاریان از جمله مهدی دواتگران، محمد رازی،1 حسین معتمد (مینایی قائمیپور) حوله فروش، حاجی محمود لباف و حسین محمدی دلال عطاری اظهار نمودهاند که قرار است سی نفر واعظ برای روزهای ماه رمضان در نظر گرفته شود و به ترتیب سخنرانی کنند و بدین منظور 20 نفر واعظ تعیین شده است2که اگر چنانچه واعظی دستگیر گردید مجلس تعطیل نشود و روز بعد واعظ دیگری سخنرانی کند.
مسجد هم مسجد جامع بازار تعیین شده و وعاظ در نظر گرفته شده عبارتند از مروارید، محلاتی، انواری، حجازی، گلسرخی،3 شجونی، شیخ عباسعلی اسلامی و چندین نفر دیگر و بقیه کمبود وعاظ را از قم تأمین خواهند نمود.
رونوشت برابر اصل است اصل در پرونده دواتگران بایگانی است این نسخه در پرونده مروارید بایگانی شود.
7 /11 صابری فعلاً بایگانی شود.
12 /1 /44
توضیحات سند:
1.
محمد راضی (رازی): فرزند مهدی در سال 1315 ش در تهران متولد شد.
وی که در بازار تهران به عطاری اشتغال داشت در سال 1341 در جلسات کمیته بازار وابسته به جبهه ملی شرکت داشت و در سال 1342 در جلسات مکتب توحید که سخنران آن شهید استاد مرتضی مطهری (ره) بود، حضور مییافت محمد راضی در سال 1347 نیز عضو جبهه ملی معرفی گردید و در سال 1356 ضمن عضویت در جبهه ملی با داریوش فروهر نیز ارتباط داشت.
وی در جریان تظاهرات عاشورای سال 1343 دستگیر و در تاریخ 25 /5 /1343 آزاد شد.
(اسناد ساواک، پروندههای انفرادی)
2.
آقای علیاکبر هاشمی رفسنجانی در این باره میگوید: بعد از تبعید امام، فضای مبارزه سرد شد.
امکان ابراز احساسات ـ به صورت 15 خرداد نبود ـ نیروها هم با استفاده از تجربههای آن جریان حاضر نبودند که تلفات بیحساب بدهند، البته در قم فعالیتهایی شد که جمع ما در هدایت آن نقش داشت.
در ماه رمضان، با هماهنگیِ گروه ما و هیأتهای مؤتلفه اسلامی بنا شد که در تهران مراکزی برای گرم شدن مبارزه و شکستن سکوت و خفقان ایجاد شود.
برای مسجد جامع تهران و چند جای دیگر برنامهریزی شد.
در برنامهریزیِ آن مجالس من با همکاریِ شهید آقای مهدی عراقی حضور فعالی داشتم.
بنا شد افرادی را آماده کنیم برای سخنرانی در آن مجالس، به صورتی که اگر یکی دستگیر شد، دیگری برای مجلس بعد آماده باشد.
30 نفر را آماده کردیم، که اگر ـ در بدبینانهترین فرض ـ هر روز هم یکی را میگرفتند، جلسات تا آخر ماه رمضان ادامه پیدا میکرد.
جلسات خصوصیتر هم بود که سران و افراد مشخصِ مبارزات میآمدند.
در بعضی از این جلسات هم من صحبت میکردم.
مجموعاً، برنامهی ماه رمضان برنامۀ موفق و خوبی بود و توانست جوّ خفقان را بشکند.
افرادی هم بودند که میخواستند کارهای تندتری انجام شود و ترور منصور و بازداشت شاخۀ نظامی مؤتلفه اوج تلاشهای مبارزین آن ماه بود.
(هاشمی رفسنجانی دوران مبارزه، جلد اول صفحه 199، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، سال 1376)
3.
حجتالاسلام شیخ غلامرضا گلسرخی کاشانی: از فضلاء گویندگان و نویسندگان حوزه علمیه قم و از اساتید دارالتبلیغ اسلامی در سال 1312 ﻫ ش در شهر کاشان دیده به جهان گشود.
دروس ابتدایی و متوسطه را در مدارس آن شهر آموخت.
آنگاه به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و وارد حوزه علمیه قم گردید.
تبعید آیتالله محمد خالصیزاده از علمای مبارز که با استعمار انگلیس در ستیز بود به کاشان، زندگی وی را با سیاست گره زد.
در قم به صف فداییان اسلام پیوست.
او اول بار شهید سید مجتبی نواب صفوی را در زندان قصر دید و پس از آن در سازماندهی مبارزه، به ویژه در شهر کاشان، تلاش کرد.
پس از شهادت نواب صفوی به زندگی مخفی روی آورد و بعد از مدتی در حوزه علمیه قم به تحصیل پرداخت و از درس خارج آیات عظام بروجردی و موسوی بهره برد.
سپس به تبلیغ و تألیف پرداخت و مقالات ارزندهای در مجله مکتب اسلام به یادگار گذاشت.
اثر دیگر وی «بازیگران قرون» میباشد.
حجتالاسلام گلسرخی همگام با آغاز نهضت امام خمینی به مبارزه علیه رژیم ستمشاهی پرداخت و از سوی ساواک مورد تعقیب قرار گرفت.
او در دوران رژیم پهلوی بارها به زندان و تبعید محکوم گردید.
در جریان قیام 15 خرداد و دوران پیروزی انقلاب اسلامی با انجام سخنرانیهای انقلابی به فعالیت میپرداخت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در هندوستان و برخی از کشورهای دیگر به فعالیت فرهنگی روی آورد و سفرهای تبلیغی متعددی انجام داد.
در جریان جنگ تحمیلی نیز در جبهههای جنوب و غرب فعالیتهای پیگیری برای رفع نیازهای فرهنگی و تدارکاتی جبهه داشت.
وی سرانجام پس از یک دوره کوتاه بیماری، در روز 22 مهر ماه 1369 به دیار باقی شتافت.
(ر.ک: قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، فیضیه، صفحه 28 و 29؛ گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، جلد 2، صفحه 394)
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد جامع بازار تهران به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 150