موضوع: جمع‌آوری طلاب و اسکان و اقامت آنان در سراهای جنب بازار رضا
تاریخ سند: 12 شهریور 1356
موضوع: جمع‌آوری طلاب و اسکان و اقامت آنان در سراهای جنب بازار رضا
متن سند:
از: 9/ ﻫ 3 تاریخ: 12 /6 /2536[1356]به: 312 شماره: 15120 /9 ﻫ 3
موضوع: جمع‌آوری طلاب و اسکان و اقامت آنان در سراهای جنب بازار رضا
برابر اطلاع، آستان قدس رضوی در نظر دارد سه سرای جنب بازار رضا را که دارای 270 اتاق است و تاکنون به اجاره واگذار نشده به عده‌ای از متمکنین شهر مشهد به اجاره واگذار تا این متمکنین این سراها را در اختیار چند نفر از روحانیون مشهد بگذارند و روحانیون موصوف 270 اتاق این سراها را به طلابی که در نوسازی اطراف فلکه حضرت، مدارس محل تحصیل و اقامتشان تخریب گردیده است، واگذار نمایند.
توضیح و نظریه شنبه . 1. مال‌الاجاره‌ای که آستان قدس رضوی برای سه سرای جنب بازار رضا تعیین نموده، ماهیانه 600 هزار ریال است. 2. نایب التولیه آستان قدس رضوی اجاره دادن این سه سرا را به شرفعرض مبارک شاهنشاه آریامهر تولیت عظمی آستان قدس رضوی رسانیده و موافقت ملوکانه را نیز جلب نموده است. 3. چون ممکن است این معامله از نظر پرداخت مال‌الاجاره بعدها مشکلاتی را به وجود آورد، متمکنین قرار است در این مورد با هم مذاکره و تبادل نظر نمایند. 4. طلاب مدارسی که در نوسازی اطراف فلکه مدرسه‌شان تخریب گردیده است، در حال حاضر پراکنده و یا به حوزه‌های علمیه دیگر و سایر مدارس موجود در مشهد جذب شده‌اند و موجودیتی ندارند و معلوم نیست چه افرادی به عنوان طلبه در این اتاقها سکونت خواهند نمود. 5. معلوم نیست که روحانیون حاضر به قبول مسئولیت و انجام این اقدام برای معرفی طلاب باشند یا خیر؟ 6. با توجه به موقعیت سراها که اصولاً برای تحصیل طلاب مناسب نمیباشد، اقامت عده‌ای طلبه هم در این سراها به علت فقدان وسایل زیست، امکان‌پذیر نمیباشد.
نظریه یکشنبه . ضمن تأیید نظریه شنبه، با توجه به مشکلات و درگیری‌هایی که از وجود حوزه علمیه و مدارس و طلاب علوم دینی سالها گریبانگیر بوده و هم اکنون نیز مشکلات وجود دارد و تاکنون اقداماتی در رفع این مشکلات از ناحیه مراجع مسئول به عمل نیامده، تخریب چند مدرسه علوم دینی در طرح نوسازی اطراف فلکه حضرت، از هر لحاظ مفید بوده، لذا تجمع این طلاب در سه سرای جنب بازار رضا به مصلحت نمیباشد.
نظریه چهارشنبه . ضمن تأیید توضیح و نظریه یکشنبه، نوسازی اطراف فلکه حضرت که باعث تخریب تعدادی از این مدارس گردیده، در حقیقت چند لانه فساد از میان رفته و از هر جهت به نفع مملکت و دولت و مردم بوده و به همین دلیل پس از تخریب این مدارس در طرح نوسازی اطراف فلکه، از تشکیل و به وجود آمدن مدارس علوم دینی و در واقع محل تجمع جوانان تن‌پرور و پایگاهی برای مقدمین ضدملی و میهنی جلوگیری به عمل آمده است. اکنون این اقدام که بدون بررسی و تحقیق در شرف انجام است، مشکلات زیادی را از نظر امنیتی به وجود خواهد آورد. لذا اختصاص 270 حجره که چنانچه در هر یک از این اتاقها حداقل سه نفر طلبه اقامت و تحصیل نمایند، متجاوز از 800 نفر در یک محل آن هم با توجه به موقعیتی که این سراهای چسبیده به بازار رضا دارند (با نگرش به اینکه بازار همیشه مرکز ثقل فعالیتهای مذهبی بوده) به دست خود محلهائی مناسب برای مفسدین و مقدمین علیه کشور و پایگاهی برای بیگانگان و دشمنان این مملکت به وجود می‌آوریم و از طرفی این سراها برای مدرسه به هیچ‌وجه مناسب نیست، زیرا مدرسه بایستی دارای سالن که لااقل گنجایش 60 نفر را داشته باشد، دستشویی و توالت و سایر سرویس‌های لازم بوده باشد که این محلها فاقد آن بوده و مناسب برای تحصیل و زندگی عده‌ای طلبه نمیباشد. رسائی
نظریه جمعه . ضمن تأیید نظریه چهارشنبه، انجام این امر در حقیقت حمایت و تقویت طلاب و حوزه علمیه است که سالها است مشکلات زیادی را به وجود آورده و همواره از نظر امنیتی گریبانگیر بوده و گذشته از اینکه ابداً برای تحصیل و زندگی طلاب مناسب نمیباشد، پس از اینکه این سه محل توسط متمکنین شهر اجاره و در صورت تقبل روحانیان در اختیار آنان گذاشته شود، چون محل انتفاعی نمیباشد معلوم نیست اجاره ماهیانه آن (600 هزار ریال) چگونه برای همیشه تأمین خواهد شد. مطمئناً آستان قدس را در آینده با مشکلات مواجه خواهد نمود.
نظریه 9/ ﻫ. ضمن تأیید نظریه جمعه، این سازمان تاکنون به طرق مقتضی و با روشهای مختلف کوشش نموده که از تشکیل و به وجود آمدن مراکز تجمعی برای این قبیل جوانان که تحت پوشش تحصیل علوم مذهبی به هر عمل زشت و غیرانسانی و خلاف مصالح مملکت دست می‌زنند جلوگیری نموده است. نوسازی اطراف فلکه حضرت رضا (ع) که باعث تخریب تعدادی از این مدارس گردید، در واقع چند لانه فساد و محل تن‌پروری عده‌ای جوان معدوم شد و از هر لحاظ مفید و به صلاح است و به همین دلیل پس از تخریب این مدارس در طرح نوسازی اطراف فلکه، از به وجود آمدن مدارس علوم دینی و تجمع عده‌ای جوان به عنوان طلبه جلوگیری به عمل آمد. ضمن اینکه معلوم نیست روحانیون به چنین اقدامی رضایت دهند و ممکن است از قبول و انجام آن خودداری ... که در نتیجه اثر خوبی نخواهد داشت. با توجه به اینکه تأسیس و تشکیل هرگونه مدرسه و حوزه علمیه مستلزم مجوزات قانونی و تعیین مسئول و گرداننده آن می‌باشد، معلوم نیست که در این 270 اتاق چه افرادی به عنوان طلبه و تحت چه شرایطی و زیر نظر و با مسئولیت چه اشخاص و مدرسینی اداره خواهد شد. بدیهی است... اکثر مدارس علوم دینی موجود در سطح استان خودسرانه به هر عملی در این محلها دست زده و هیچگونه ضابطه و مقرراتی را رعایت نخواهند نمود.
از طرفی با توجه به اینکه مراکز تجمع تحت عنوان مدرسه علوم دینی و یا هر محل و اجتماعی با نام مذهب همواره از لحاظ امنیتی و غیره برای دولت و مراجع مسئول مشکلات و درگیری‌های زیادی در بر داشته و زیانبخش برای مملکت و ملت و دولت بوده است، جلوگیری از این قبیل اجتماعات و اماکن از هر نظر مفید است، بنابراین به نظر این سازمان متمرکز کردن قریب 800 نفر طلبه که در حال حاضر هیچگونه وجود خارجی ندارند به دست خود چنین مرکزی را به وجود خواهیم آورد که مشکلات زیادی را در بر داشته که به هیچ وجه به مصلحت نمیباشد.
محترماً به استحضار می‌رساند. 13 /6
نظر ساواک مشهد مورد تأیید است. 14 /6 /36
مراتب را به سازمان محل به نیابت تولیت اعلام و اضافه نمایند نظر ساواک به مصلحت نیست. ثابتی 14 /6 /36
دایره بررسی . در اجرای امر اقدام شود. 14 /6 /36