تاریخ سند: 28 دی 1348
نامبرده بالا تقاضای صدور گذرنامه حج نموده
متن سند:
شماره: 25951 ـ 12 ـ 857 تاریخ:28 /10 /1348
از: شهربانی کل کشور (اداره اطلاعات)
به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
موضوع: سیدحسن روئین (موسوی) فرزند سیدمحمد
شناسنامه 11896 متولد 1296 شغل واعظ
نامبرده بالا تقاضای صدور گذرنامه حج نموده، خواهشمند است دستور فرمایید چنانچه شخص مندرج در ردیف 91 ضمیمه نامه شماره 13094 / 911 ـ 26 / 10 / 46 میباشد مراتب را تایید و نسبت به خروج مشارالیه از کشور نظریه اعلام دارند.
رئیس شهربانی کل کشور ـ سپهبد مبصر1
از طرف سرلشگر صمدیانپور2
آقای مجتهدی نظریه اعلام شود. دایره 2
در ساعت 13 روز 30 / 10 سال 48 به بخش 321 واصل گردید.
در ساعت 30: 12 روز 1 / 11 / 48 به بخش 316 واصل گردید.
جهت استحضار هرگونه اقدام مقتضی به 316 ارسال میگردد.
رئیس بخش 321
فوری پرونده سیدحسن روئین (موسوی) ارائه شود.
توضیحات سند:
1. محسن مبصر، فرزند عبدالعلى در سال 1296 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد، در 1315 دبیرستان نظام را در تبریز به پایان رساند و پس از طى دانشکده افسرى در سال 1317 با درجه ستوان دومى رسته توپخانه وارد ارتش شد. او فعالیت اطلاعاتى خود را به عنوان افسر رکن 2 ستاد لشکر 2 آغاز کرد و سپس افسر دایره تجسس ستاد ارتش شد. مبصر به عنوان یک افسر فعال اطلاعاتى مورد توجه سرویس جاسوسى انگلستان و عوامل آن در ارتش قرار گرفت و راه تصدى مشاغل حساس به رویش گشوده شد. ابتدا رئیس رکن 3 ستاد لشکر 19 (اهواز) و سپس رئیس بازرسى صنایع نظامى شد و پس از آن در پست حساس ریاست تجسس و اطلاعات رکن 2 ستاد ارتش قرار گرفت. او در توطئه کودتاى 25 ـ 28 مرداد 1332 از مهرههاى مؤثر بود و طبق گزارش ساواک، از طریق شعبه تجسس رکن دوم ارتش به دستگیرى و شکنجه مبارزان مىپرداخت و اوامر را مستقیماً از مستشاران آمریکایى دریافت مىکرد. او در چند نقطه تهران، چندین مرکز شکنجه مخفى ایجاد کرد و جهت گرفتن اعتراف از زندانیان و ترفیع درجه و انعام، از هیچگونه شکنجهاى مضایقه نمىکرد. در سال 1347 بنا به دعوت محرمانه پلیس رژیم صهیونیستى از آن کشور بازدید و در زمان تصدى ریاست شهربانى، به ساخت زندان قزل حصار اقدام کرد. پس از کودتا به ریاست ستاد فرماندارى نظامى تهران و راهآهن رسید و در کنار تیمور بختیار در سرکوب نیروهاى ضد رژیم نقش فعال داشت. در تاریخ 8 / 7 / 1335 به ساواک مأمور شد و ریاست حفاظت ساواک را به عهدهدار گرفت. مبصر به عنوان رئیس هیأت وابستگىهاى نظامى ایران در کشورهاى عربى به بغداد رفت و تا بهمن 1337 در این پست بود. در بازگشت به تهران پس از مدتى رئیس پلیس تهران و سپس معاون شهربانى کل کشور شد و پس از نصیرى به ریاست شهربانى کل کشور رسید. مبصر حدود شش سال (1343 لغایت 1349) در این سمت بود. در پى بروز اختلاف بین او و نصیرى و درخواست اشرف پهلوى، مبصر از شهربانى کنار گذاشته شد. پس از برکنارى، در خرداد 1351 به معاونت نخستوزیری و سرپرستى سازمان دفاع غیر نظامى منصوب و در 29 / 6 / 1352 بازنشسته شد. مبصر به اخاذى، سوءاستفادههاى مالى، قاچاق مواد مخدر و فساد اشتهار داشت. وى در جریان انقلاب اسلامى به طور قاچاق به ترکیه رفت و از آنجا راهى انگلیس شد. مبصر در سال 1375 در سن 79 سالگی درگذشت. خاطرات وی با عنوان: خاطرات سپهبد محسن مبصر رئیس شهربانی کل کشور منتشر شده است.
ر. ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، خاطرات حسین فردوست، ج 2، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
2. صمد صمدیانپور، فرزند محمدجعفر در سال 1298 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد، دوران تحصیل خود را با اخذ دیپلم علمی، گواهینامهی دانشکده افسری، گواهینامهی دورهی عالی پیاده دانشگاه نظامی و گواهینامهی دورهی کوتاه اطلاعات پشت سر گذاشت. صمدیانپور در سال 1317 خدمات دولتی خود را در ارتش آغاز کرد و در فاصله سالهای 37 ـ 1336 طی دورهای در دانشگاه جنگ با زبان فرانسه آشنا و در سال 1338 با سمت معاون یکم دفتر ویژهی اطلاعات گارد شاهنشاهی، از ساواک به گارد منتقل شد. او از تاریخ 1 / 12 / 1339 به آجودان کل نیروی زمینی رفت، از همان تاریخ مأمور خدمت در شهربانی کل کشور شد، مدتی ریاست ادارهی اطلاعات را به عهده گرفت و طی سالهای 1341 ـ 1342 جانشین وقت ریاست شهربانی بود. وی در سال 1348 با درجهی سرلشکری به عنوان قائممقام شهربانی کل کشور و سپس با درجهی سپهبدی به ریاست کل شهربانی منصوب شد و در این سمت تا پیروزی انقلاب اسلامی به سرکوبی مردم مشغول بود. وی در جریان انقلاب اسلامی به انگلستان گریخت و پس از مدتی به علت بیماری درگذشت.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1؛ تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)
منبع:
کتاب
آیتالله سید حسن موسوی شالی به روایت اسناد ساواک صفحه 75
