موضوع : دکتر محمد رشتی نماینده مجلس شورای ملی
تاریخ سند: 3 آذر 1347
موضوع : دکتر محمد رشتی نماینده مجلس شورای ملی
متن سند:
به : 312 از : 20/ ه/ 8 شماره : 26285 /20/ه/ 8 محمدعلی رشتی1 نماینده مجلس شورای ملی از شهرستان یزد سالها در امریکا در سازمان ملل خدمت کرده و عضو رسمی سیا بوده است و این مطلب مورد تائید عده زیادی از کارمندان به اصطلاح باند امریکائی های سازمان برنامه می باشد.دکتر رشتی در سالهای زمامداری دکتر مصدق یکی از عوامل حساس امریکائیها بوده و مأموریت داشته که با مصدق و دار و دسته او ارتباط مستقیم برقرار کند و در زمان تصدی سفارت کبرای الهیار صالح در امریکا نامبرده با صالح طرح دوستی ریخته و توسط صالح در دستگاه مصدق راه پیدا کرده و ارتباط داشته است.
بعد از سقوط مصدق دکتر رشتی در سازمان ملل به خدمت خود ادامه می داده و ضمنا از طریق امریکائیها به حسنعلی منصور معرفی گردیده است.
مرحوم منصور قبل از نخست وزیر شدن و زمانی که مشغول زمینه چینی و تهیه مقدمات کار خود بود و حتی قبل از اینکه حزب ایران نوین را رسما تأسیس نماید از یکی از دوستان خود درخواست کرده که طرح ایجاد یک روزنامه حزبی را فراهم نماید و دوست وی این طرح را با همکاری دکتر رئیس السادات که در آن موقع در وزارت اطلاعات معاون معز رئیس دفتر فنی بوده تهیه کرده و به او داده و قرار بوده به نام وی تقاضای امتیاز روزنامه شود ولی بعدا بدون اینکه منصور دوست خود را در جریان کار بگذارد امتیاز روزنامه را به نام مشارالیه صادر کرده است.
در زمان وزارت بازرگانی جهانگیر آموزگار مقدمات استخدام محمدعلی رشتی در دستگاههای دولتی فراهم شده و با اینکه نامبرده به عنوان عضو رسمی در اداره اطلاعات سازمان ملل در تهران خدمت می کرده با حفظ همان سمت به عنوان عضو هیئت مدیره شرکت سهامی معاملات خارجی منصوب گردیده است.
سپس به درخواست مهندس اصفیاء و طبق توصیه جهانگیر آموزگار تقاضای انتقال نامبرده از شرکت سهامی معاملات خارجی به سازمان برنامه به عمل آمده و رشتی به عنوان معاون دوم مدیر امور اداری سازمان برنامه استخدام شده و در انجام این امر منوچهر گودرزی رل اصلی را عهده دار بوده و همه کارها به دست او انجام گرفته است.
در آغاز اجرای برنامه سوم روزی منصور یکی از دوستانش را به منزل خود دعوت کرده و گفته که برای او کار خوبی در نظر گرفته است و توصیه نموده که با محمدعلی رشتی همکاری نزدیک داشته باشد زیرا قرار است به عنوان رئیس روابط عمومی سازمان برنامه منصوب شود و به همین ترتیب نیز عمل شده و رشتی به عنوان رئیس روابط عمومی سازمان برنامه منصوب گردیده است.
در انتخابات قبلی مجلس به طور دقیق دکتر رشتی از اینکه احتمال می داده سازمان امنیت علیه خواسته های او اقدامی بکند تمام مدت ناراحت به نظر می رسیده و مرتبا با دکتر گودرزی و مقامات سفارت آمریکا در تماس بوده است.
رشتی در سازمان برنامه با وحید مهدوی و دکتر فرهاد قهرمان همکاری فوق العاده نزدیک داشته و در نتیجه همین نزدیکی و معاشرت.
دو نفر مزبور را در انتخابات گذشته از تهران و تربت جام وکیل نموده است.
در حال حاضر کلیه فعالیتهای رشتی مشکوک و به نام دبیر کمیته دبیرخانه بین المجالس در مجلس مشغول فعالیت می باشد و عده ای از نمایندگان وطن پرست مجلس او را به عنوان یک نماینده خارجی در مجلس می شناسند.
در سالهای 42 و 43 ارتباط رشتی با دکتر گودرزی خیلی زیاد بوده ولی حالیه این ارتباط ظاهرا از بین رفته و رابطه وی با حزب نیز پس از مرگ منصور تقریبا به صورت فورمالیته در آمده.
در حالی که در زمان منصور کلیه امور انتشاراتی در روزنامه حزب زیر نظر او بوده و در حزب یک وزنه سنگین محسوب می شده است.
رشتی در زمان تصدی خود در سازمان برنامه با الهیار صالح زیاد ارتباط داشته و به منزل او می رفته و روی همین اصل هنگامی که کاندیدای نمایندگی دوره قبل مجلس شد از سازمان امنیت وحشت داشت که مبادا صلاحیت او را تائید ننمایند و به همین جهت وسیله ای فراهم کرده و با دکتر بقائی که در آن موقع رئیس بهداری سازمان امنیت بوده طرح آشنائی ریخت و به عنوان کمک به نامبرده از طریق منصور وارد مذاکره شده که اطلاع دقیقی از جریان بعدی آشنائی آنها در دست نمی باشد.
نظریه 20/ه/ 8 صحت خبر تا حد زیادی مورد تائید است.
بارز از طبقه بندی سری خارج گردیده در پرونده 35129 محمدصفی اصفیاء بایگانی شود.
12 /9 /47
توضیحات سند:
1ـ محمدعلی رشتی فرزند رضا، به سال 1297 ش در شهر یزد متولد شد.پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و تا کلاس دوم دبیرستان در زادگاهش، به اصفهان عزیمت و وارد کالج انگلیسی شبانه روزی آن شهر شد.
تحصیلات دانشگاهی را در رشته علوم سیاسی تا اخذ درجه لیسانس طی کرد آنگاه برای تکمیل به آمریکا سفر کرد و پس از طی دوره فوق لیسانس رشته حقوق بین الملل و علوم سیاسی، از مدرسه تحقیقات علوم اجتماعی نیویورک در رشته علوم سیاسی و حقوق دکترا گرفت.
پس از بازگشت به ایران در سازمان برنامه مشغول کار شد و سپس به نمایندگی مجلس رسید.
(دوره های 21 و 22 و 23) مشارالیه از طرفداران مصدق بوده و از همفکران جبهه ملی که پس از اتمام تحصیل در ایران برای ادامه تحصیل به آمریکا می رود و پس از اتمام تحصیلات، در صدای آمریکا به سمت گویندگی فارسی استخدام می شود.
در موقع سفارت اللهیار صالح در آمریکا از دوستان و نزدیکان صمیمی وی بوده است.
او هنگام مسافرت مصدق به آن کشور طوری جلب توجه و دوستی به مصدق می کند که پس از مراجعت به ایران، مصدق او را جهت اداره کل تبلیغات و رادیو ایران دعوت به همکاری می کند که در نتیجه به ایران مسافرت کرده و مورد محبت و پذیرایی مصدق واقع می شود.
او خواستار مقام وزارت از مصدق بود که به زمانی دیگر موکول می شود بنابراین از آنجائی که صدای آمریکا با استعفای وی موافقت نکرده بود لذا مجددا به آمریکا عزیمت می کند.
او در سفر مجدد به ایران عضویت اداره سازمان ملل را در ایران داشته و با نادر صالح از فعالین جبهه ملی، شرکتی در تهران دایر و به امور تجاری مشغول می شود.
شایع بود که وی عضو سازمان سیا است که از سوی ساواک تهران تأیید می شود که مأموریت داشته تا با مصدق و دار و دسته او ارتباط مستقیم برقرار نماید.
محمدعلی رشتی با زنی آمریکایی و مسیحی مذهب که معلم زبان بود ازدواج کرد.
وی 10 سال در دایره انتشارات و رادیوی سازمان ملل متحد کار کرد و دو سال نماینده سازمان ملل متحد در هندوستان بود.
رشتی که یک سال هم سردبیر روزنامه انگلیسی اطلاعات تهران ژورنال بود، یک سال هم قائم مقام شرکت معاملات خارجی و سپس معاون امور اداری سازمان برنامه شد.
رشتی علاوه بر تدریس در دانشگاه ملی، معاونت امور اداری و ریاست اداره اطلاعات سازمان ملل متحد را در اختیار داشت.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی