موضوع: شایعات
تاریخ سند: 1 دی 1342
موضوع: شایعات
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلیشماره: 300 /719/ن
موضوع: شایعات تاریخ گزارش: 1 /10 /42
در چند روزه اخیر در محافل مختلف پایتخت شایع گردیده که برای انعقاد قراردادهای جدید نفتی با دول خارجی ممکن است دکتر اقبال مجدداً به نخست وزیری منصوب گردیده و پس از انجام انعقاد قراردادهای لازم حکومت حزبی به میان آمده و حسنعلی منصور لیدر و رهبر حزب ایران نوین1 به نخست وزیری برگزیده شود.
توضیحات سند:
١- حزب ایران نوین: در اواخر آذر ماه سال ۱۳۴۲ حسنعلی منصور تشکیل حزب جدیدی را به نام ایران نوین اعلام کرد و عده‌ای از مقامات دولتی و نمایندگان مجلس را به عنوان اعضای حزب معرفی نمود قائم مقام حزب امیر عباس هویدا عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت بود که بعداً جای خود را به عطاءاله خسروانی وزیر کار کابینه علم داد. اکثریت نمایندگان مجلس نیز با اشاره شاه به حزب جدیدالتأسیس پیوستند و منصور در مصاحبه‌ای (با محمود طلوعی) اواخر بهمن ماه ۱۳۴۲ رسماً آمادگی خود را برای احراز نخست وزیری اعلام داشت بعد از منصور نوبت هویدا رسید. در اوایل حکومت هویدا، خسروانی از هویدا تمکین نمی‌کرد و هویدا نه تنها بر هیئت دولت بلکه بر حزب اکثریت هم تسلط نداشت هویدا سرانجام با تمهید مقدماتی توانست موقعیت خسروانی را متزلزل کند و کاندیدای مورد نظر خود دکتر منوچهر کلالی را به مقام دبیر کلی حزب تعیین نماید. کلالی حزب ایران نوین را بصورت احزاب چپ به تشکیلات منظمی تبدیل کند و شعباتی در سراسر کشور ایجاد کرد. گسترش تشکیلات حزب ایران نوین به کانون قدرت مستقلی تبدیل شده کم کم خود شاه را به وحشت انداخت و تشکیل یک کنفرانس بزرگ حزبی در آذربایجان که ضمن استقبالی شاهانه از کلالی به عمل آمد به برکناری وی از دبیر کلی حزب انجامید. خود هویدا بعد از برکناری کلالی دبیرکلی حزب ایران نوین را به عهده گرفت با تشکیل یک کنگره بزرگ حزبی در دیماه سال ۱۳۵۳ و دعوت از نمایندگان احزاب بزرگ جهان به این کنگره، به اجرای نقشه‌ای که علم برای نابود ساختن حزب ایران نوین کشیده بود کمک کند در این کنگره هویدا که دهمین سال نخست وزیری خود را به پایان رسانده بود و تصور می‌کرد جای پایش محکم شده است مغرورانه گفت که در انتخابات آینده حتی یکی از کاندیداهای حزب رقیب (حزب مردم) را هم به مجلس راه نخواهیم داد نمایندگان حزب مردم در مجلس که همه از عوامل علم بودند شکایت نزد او بردند و علم سرانجام زهر خود را ریخت و فکر تشکیل حزب واحد رستاخیز را نخستین بار او به شاه تلقین نمود. شاه کمتر از دو ماه پس از تشکیل کنگره بزرگ حزب ایران نوین در استادیوم سرپوشیده آریامهر (آزادی فعلی) تصمیم خود را درباره انحلال احزاب ایران نوین، مردم و پان ایرانیست و تشکیل حزب واحد رستاخیز اعلام داشت.«بازیگران عصر پهلوی، محمود طلوعی، ج ۱، ص 20 – 519»