تاریخ سند: 24 بهمن 1349
موضوع : کتاب شهید جاوید پیرو: 4915/21 ـ 20/11/49
متن سند:
گزارش خبر شماره 4926 /21 ـ 24 /11 /49
درباره انتشار کتاب شهید جاوید1 اعلامیه ای به عنوان سؤال و جواب نوشته
شده که شخصی به نام حسین کرباسچی از شیخ محمدتقی صدیقی اصفهانی در
مورد کتاب سؤال نموده و او جواب داده کتاب مذکور را رد نموده هر روز چند
مرتبه بین محصلین علوم دینی بر سر این کتاب دعوا و کتک کاری می شود.
نظریه شنبه: نوشتن تقریظ بر این کتاب دیگر برای میرزاعلی مشکینی و
حسینعلی منتظری آبرو باقی نگذاشته است.
نظریه یکشنبه: ضمن تقدیم اعلامیه مذکور مفاد گزارش را تأیید و به عرض
می رساند که اخبار متعددی در مورد دادن اعلامیه های خطی از قبیل اعلامیه
پیوست و منازعه مخالفین کتاب مذکور که در مباحثات پیش می آید به این
ساواک واصل گردیده که حاکی از [ناخوانا] و فکری بین جامع روحانیت در
منطقه می باشد.
به طور کلی با انتشار این کتاب صالحی نجف آبادی و علی مشکینی و حسینعلی
منتظری که از طرفداران سرسخت خمینی بوده و حوزه علمیه آنان را آگاه از کلیه
مسایل و جامع شناخته مورد تنفر اکثریت قرار و نسبت به آنان شدیدا بدبین و از
جهت شخص خمینی نیز اثر سوئی داشته است ـ در حال حاضر کتاب شهید
جاوید موضوع روز بوده و ذهن جامعه روحانیت به این مسأله معطوف
است.
نظریه سه شنبه: مفاد گزارش صحیح و نظریه یکشنبه مورد تأیید است و افکار
روحانیون فعلاً مشغول تأیید و تکذیب این کتاب و وجهه تقریظ نویسان
[ناخوانا] است و فعلاً موقعیت منتظری مشکینی خیلی تضعیف شده است...
کرده اند فعلاً اظهار عقیده ای در این مورد نمی شد.
نظریه 21 ه به اوضاع بدین حال نخواهد بود چون از طرف طرفداران مشکینی و
منتظری اقدام خواهد شد.
رونوشت برابر با اصل است اصل در پرونده 161132 بایگانی است.
در پرونده علی مشکینی اردبیلی بایگانی شود.
20 /2
توضیحات سند:
1ـ کتاب «شهید جاوید» نوشته
نعمت اللّه صالحی نجف آبادی در
سال 1349 انتشار یافت.
پس از
منتشر شدن این کتاب نظرات
متفاوتی از سوی علما ابراز شد
که برخی در ردّ آن و بعضی دیگر
در تاییدش اظهار نظر کردند و
رفته رفته این تضارب آرا به
سطح منابر و مساجد کشیده شد
و در آن زمان موضوع روز
جامعه روحانیون گشت.
ساواک
با مشاهده این اختلاف که در
ابتدا از یک بحث کلامی فراتر
نمی رفت، از فرصت به دست
آمده بهره گرفت و برای شعله ور
کردن این آتش تفرقه و ایجاد
شکاف در بین روحانیان وارد
میدان شد و در تلاش گسترده ای
موفق گشت تا حدی جهت
مبارزه روحانیان راـ هرچند
موقت و مقطعی ـ از رژیم شاه به
سوی خود آنان تغییر دهد.
مسلما دامن زدن ساواک به این
مسأله کتاب شهید جاوید را بیش
از شأن خود در جامعه آن روز
مطرح کرد.
هفت سال پس از
انتشار کتاب شهید جاوید، امام
خمینی، وقتی که از اتحاد و
اتفاق مسلمین سخن می گفتند،
کتاب شهید جاوید را از عواملی
شمردند که باعث تفرقه و
اختلاف در بین اهل منبر شده
بود: «دیدیم...
چه بساطی
درست کردند برای کتاب شهید
جاوید...
یکی از آن طرف کشید
و یکی از طرف دیگر و یک ماه
مبارک و یک ماه محرم و سایر
ایام خودشان را صرف کردند و
قوا را هدر بردند و اعلیحضرت
با کمال آرامش اموال این ملت
را خورد و سلطه خودش را
تحکیم کردند.
» ر.ک : صحیفه
نور / ج 2/ ص 250.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی علیاکبر فیض مشکینی به روایت اسناد ساواک صفحه 181