تاریخ سند: 1 مرداد 1345
موضوع: اظهارات محمدعلی سلیمانی دانشجوی حقوق در زمینه چگونگی تشکیل احزاب در ایران
متن سند:
از: 20 ﻫ تاریخ:1 /5 /1345
به: 312 شماره: 9428 /20 ﻫ
موضوع: اظهارات محمدعلی سلیمانی دانشجوی حقوق در زمینه چگونگی تشکیل احزاب در ایران
روز دوشنبه 27 /4 /45 محمدعلی سلیمانی دانشجوی سال چهارم سیاسی و کارمند کارخانه کاوه ضمن صحبت خصوصی اظهار داشته که اللهیار صالح و دکتر حسن ارسنجانی در نظر دارند احزابی تشکیل دهند و ارسنجانی حزبی به نام کشاورزان به وجود آورد. وی اضافه نمود با توجه به محبوبیتی که او در بین کشاورزان دارد، امکان دارد کارش پیشرفت نماید و لابد دکتر امینی و درخشش و دارودستهاش با او همکاری خواهند کرد.
نامبرده اضافه نمود با توجه به سخنرانی اخیر شاه که اظهار داشته در مملکت بایستی احزاب سیاسی وجود داشته باشد، بعید نیست به آنان اجازه تشکیل چنین احزابی را بدهند. ناطق اضافه نمود اللهیار صالح خطری برای دستگاه ندارد و مرام و رویه حزبی آنان هم انقلابی نمیتواند باشد. همچنین[همین]اللهیار صالح بود که در زمان فعالیت جبهه ملی اظهار میکرد من دیگر پیر شدهام و نمیخواهم مبارزه کنم. ولی اکنون همین شخص به دستور شاه و موافقت امریکا میخواهد حزب درست کند و شاید هم نخست وزیر شود زیرا اوضاع مملکت طوری است که شاه میتواند کسی را که به اصطلاح وجیه المله میباشد در رأس کاری قرار دهد. ارتش که در اختیار شاه است و صالح و امثال او هم که خطری محسوب نمیشوند و احیاناً مثلاً اگر روزی اعلان میتینگی کنند، عکس شاه هم پیشاپیش مردم در حرکت خواهد بود و در زمان فعالیت جبهه ملی که عدهای از جوانان در آن رخنه کردند و شعارهائی بر ضد شاه میدادند، همین صالح موجبات انحلال جبهه را به وجود آورد.
ناطق ادامه داد اصولاً اوضاع مملکت خیلی جالب است، زیرا شاه میخواهد از شوروی موشک بخرد، در حالی که علیه او وارد اتحادیه نظامی شده است و انگلیس هم که میخواهد نیروهایش را از عدن به شارجه منتقل کند، او سخت به وحشت افتاده است. ناطق سپس در مورد نحوه فعالیت خویش در حال حاضر اظهار داشت من از صبح تا شب در کارخانه مشغول کار هستم و وقتی ندارم، منتها بعضی از دوستان گاهی اوقات لطف میکنند و در اینجا سری به من میزنند.
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 315
