صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: روز پانزده بهمن

تاریخ سند: 19 بهمن 1348


موضوع: روز پانزده بهمن


متن سند:

از: 8 ﻫ تاریخ:19 /11 /1348
به: 316 شماره: 13799 /8 ﻫ
موضوع: روز پانزده بهمن

در ساعت 8.30 روز 15 /11 /48 محمد دهش مدیر دبستان سعدی درباره واقعه پانزدهم بهمن برای دانش‌آموزان صحبت می‌کرد و در پایان مراسم دعا وسیله وی و دانش‌آموزان به عمل آمد.
حاج عباس دامغانی آموزگار و باقر جوادی و نصرت‌اله جوانشاه و منصور ملاحسینی (دیپلمه بیکار که به جای داود عارفی کار می‌کند) در گوشه‌ای ایستاده بودند جوادی گفت که معلوم نیست شاه اکنون در کجا مشغول اسکی بازی است و خوش می‌گذراند و ما باید برایش دعا کنیم ملاحسینی اظهار نمود که ای بابا اینها همه‌اش فورمالیته است و باید بکنیم و ادامه داد که در تابستان گذشته که تهران بودم شنیدم که ارتشبد آریانا1 قصد داشت که وضع حکومت را عوض کند ولی موفق نمی‌شود و به همین علت او را از کار برکنار کردند. جوانشاه گفت که این طور نیست موقع بازنشستگی وی بوده و بازنشسته شده است ملاحسینی گفت نه چون مردم او را خیلی می‌خواستند و شاه هم نمی‌توانست با وی کار دیگری بکند که دستش را کوتاه کرد حاج عباس دامغانی گفت که مگر حکومت یزید تا آخر دوام داشت با همه بدی و قلدری که نسبت به خانواده پیغمبر داشت آخر حکومتش به دست مردم با ایمان برچیده شد آخرِ این حکومت هم با بدی‌هایی که به روحانیون می‌شود نزدیک است.
نظریه منبع ـ داود عارفی که آموزگار دبستان سعدی بم می‌باشد در سال جاری در کنکور دانشگاه تهران (دانشکده ادبیات) قبول و اکنون در مرکز مشغول تحصیل بوده و به جای خود دیپلمه بیکار منصور ملاحسینی را با موافقت مدیر دبستان معرفی کرده است.2 رهبر
فوری فیش به نام حاج عباس دامغانی بررسی و ارائه شود. 27 /11

توضیحات سند:

1. حسین منوچهرى، معروف به بهرام آریانا ،فرزند صدرالدین در سال 1285 ﻫ ش در تهران بدنیا آمد. نسب مادرى او به منوچهرخان معتمدالدوله والى اصفهان مى‌رسد که به حمایت از على محمد باب مشهور بود و در سرکوب ایلات و عشایر جنوب به ویژه ایلات بختیارى و ممسنى، به عنوان یکى از کارگزاران قسى‌القلب دوران قاجاریه شهرت داشت. آریانا در سال 1304 به دانشکده افسرى رفت. او با خسرو روزبه دوستى صمیمانه داشت. در جنگ جهانى دوم به نازیسم و هیتلریسم گرایش پیدا کرد و به همکارى با حزب کبود حبیب‌اللّه‌ نوبخت پرداخت که به همین علت در زمان اشغال ایران توسط متفقین به همراه فضل‌الله‌ زاهدى، حسن بقایى و نادر باتمانقلیچ مدت کوتاهى بازداشت شد. بعد از شهریور 1320 وى که از وابستگان حسن ارفع و از اعضاى حزب او که مهمترین پایگاه انگلستان در ایران بود، به شمار مى‌رفت، در دستگاه وى به ریاست رکن یکم ستاد ارتش رسید. آریانا که به علت گرایش های شدید باستانگرایانه در سال 1329 نام و شهرت خود را از حسین منوچهرى به بهرام آریانا تغییر داده بود، در ارتش استفاده از واژه‌هاى عربى را منع کرد. او به صراحت نسبت به اسلام و قرآن اهانت مى‌کرد و شاهنامه فردوسى را کتاب آسمانى مى‌دانست. وى در دوران حکومت مصدق به عنوان وابسته نظامى به فرانسه رفت و پس از کودتا، به عنوان فرمانده عملیات سرکوب شورش عشایر فارس، انتخاب شد و با شیوه‌هاى خشن از جمله بمباران هوایى منطقه، این مأموریت را به انجام رساند و مورد توجه گراتیان یاتسویچ ـ افسر اطلاعاتى سیا در ایران ـ قرار گرفت و در سال 1344 به ریاست ستاد ارتش رسید و تا سال 1348 در این سمت، باقى ماند. آریانا که در سال 1357 در اوج حرکت‌هاى مردمى، براى مقابله با انقلاب اسلامى، از دست‌اندرکاران تظاهرات حمایت از قانون اساسى بود، پس از پیروزى انقلاب اسلامى به پاریس گریخت و با حمایت سازمان‌هاى جاسوسى غرب، به فعالیت علیه انقلاب اسلامى مشغول شد. وى با گرفتن یک میلیون دلار از شاپور ریپورتر، به سازماندهى ارتشیان فرارى اقدام کرد و ابتدا در شهر یارولى عراق در نزدیکى مرزهاى ایران به خرابکارى پرداخت که پس از شروع جنگ تحمیلى این پایگاه را به نزدیکى دریاچه وان در کشور ترکیه منتقل کرد. بهرام آریانا که به پوچى تلاش‌هاى خود پى برده بود، پس از چندى به پاریس بازگشت و در سال 1365 در آن شهر درگذشت.
2. عطف به این سند آمده است:
از: اداره کل سوم (316) تاریخ: 4 /12 /1348
به: ریاست ساواک کرمان شماره: 5894 /316
درباره: روز پانزدهم بهمن
عطف: 13799 /8 ﻫ ـ 19 /11 /48
خواهشمند است دستور فرمایید ضمن روشن نمودن نحوه فعالیت و تمایلات سیاسی افراد نامبرده شده در گزارش خبر معطوفی و تعیین مشخصات کامل یاد شدگان اعمال و رفتار و تماس‌های آنان را نیز تحت کنترل قرار داده و در صورت مشاهده فعالیت مشکوکی از نامبردگان مراتب را به موقع به این اداره کل منعکس نمایند.
مدیرکل اداره سوم ـ مقدم
از طرف
روز پانزدهم بهمن ـ 107ـ 01

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان کرمان، کتاب 2 صفحه 119


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.