موضوع : حزب ایران نوین شماره عطف 37917/321 ـ 2/9/44
تاریخ سند: 9 دی 1344
موضوع : حزب ایران نوین شماره عطف 37917/321 ـ 2/9/44
متن سند:
گیرنده : تیمسار ریاست ساواک مدیریت کل اداره سوم فرستنده : ساواک استان مرکز شماره : 25900 /20 الف ضمن تحقیقات لازم 1ـ در مورد اظهارات آقای مهندس والا مبنی بر اینکه حزب ایران نوین از سازمان سیا الهام می گیرد شواهد و دلایل مستدل در دست نیست.2ـ اقداماتی که از ناحیه فراکسیون حزب ایران نوین در مورد مغایر با مصالح عمومی بعمل آمده عبارت است از تصویب لایحه مربوط به مصونیت اتباع و نظامیان امریکایی1 مقیم ایران که قبلاً در فراکسیون پارلمانی حزبی مورد تصویب قرار گرفت و سپس در فراکسیون حزب در مجلس با توافق یکنواخت لایحه مصونیت نظامیان امریکایی را تصویب کرد همین موضوع باعث شد عمل حزب ایران نوین را مغایر مصالح عمومی تشخیص دهند 3ـ کارگردانان حزب ایران نوین که عده ای از آنها رهبری فراکسیون پارلمانی را به عهده دارند هم آهنگ با بعضی نظرات و سیاستهای غرب بخصوص آمریکا می باشند.
4ـ در ردیفهای 2 و 3 اعلام گردیده که عموم اعض ءا فراکسیون دارای این وضع نیستند بلکه اکثرا تابع نظرات کارگردانان خود بوده و شخصا از خود ابتکار عقیده ای ندارند.
بجای رئیس ساواک استان مرکز ـ نواب
توضیحات سند:
1ـ کاپیتولاسیون گسترش نفوذ و سلطه بیگانگان در ایران : یکی دیگر از عوامل مهم و علل عمده انقلاب اسلامی ایران موضوع تصویب کاپیتولاسیون است.این تصویب؛ برخلاف موازین اسلام و مبانی حقوق ملی صورت پذیرفت و همین باعث نفوذ و سلطه بیشتر استعمار غرب خاصه آمریکا و میدان فعالیت جاسوسان آنان در ایران شد.
جاسوسانی که بنام «مستشار» در شئون مختلف لشگر و کشوری رخنه کردند.
کاپیتولاسیون، در لغت، به معنای سازش و تسلیم است و برقراردادهایی اطلاق می شود، که به موجب آن، اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند، و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا میشوند.
به همین جهت آن را در فارسی «حق قضاوت کنسولی» نیز گفته اند.
این قراردادها اغلب میان دولتهای اروپایی با دولتهای آسیایی و آفریقایی بسته می شد.
کاپیتولاسیون، در قرن بیستم، رفته رفته برافتاد.
نخستین کشوری که کاپیتولاسیون را لغو کرد ژاپن بود (1899).
و سپس ترکیه (1923)، تایلند (1927)، ایران (1928)، مصر (1937) و چین (1943) آن را لغو کردند.
و امروزه جز در چند مورد استثنایی کوچک، مانند مسقط و عمان، در جایی وجود ندارند.
در ایران، این قرارداد انحطاط آور، یکبار به سال 1243 ه (1828 م)، میان ایران و روس منعقد شد.
و به «عهد نامه ترکمان چای» مشهور گشت.
در دوره رضاخان، به کوشش وطن پرستان غیور و عالمان مجاهد، این قرارداد لغو شد.
لیکن، با کمال تأسف دوباره کاپیتولاسیون در ایران، به سال 42 ـ 43، در رژیم سابق، در روزگار سیاه دولت اسداللّه علم و حسنعلی منصور، به نفع اتباع آمریکا به تصویب رسید، و شخصیت ایرانی و استقلال قضایی و احترام ملی کشور را پایمال کرد.
و اینجا بود که امام خمینی، این ننگ را تحمل نکرد و علیه آن به پاخاست.
تفسیر آفتاب / محمدرضا حکیمی / تهران /