تاریخ سند: 1 خرداد 1357
بدینوسیله یک برگ فتوکپی تلگراف هفت نفر از بازاریان مشهد برای شیخ ابوالقاسم خزعلی
متن سند:
شماره: 5909/ ﻫ 1 تاریخ: 1 /3 /2537[1357]
از: سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
به: مدیریت کل اداره سوم 312
بدینوسیله یک برگ فتوکپی تلگراف هفت نفر از بازاریان مشهد برای شیخ ابوالقاسم خزعلی1 درباره کشته شدن فرزند وی2 و یک برگ فتوکپی تلگراف3 شیخی به نام یحیی نوری4 ساکن تهران برای آیتالله سیدعبدالله شیرازی جهت هرگونه اقدام مقتضی به پیوست ایفاد میگردد.5
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خراسان . شیخان
این اشخاص همانهائی هستند که میخواهند کمیته دفاع از حقوق بشر را تشکیل دهند. اسامی و شغل این افراد تعیین شود. جزو لیست مخالفین منظور شوند. 7 /3
توضیحات سند:
1. آیتالله ابوالقاسم خزعلى، فرزند غلامرضا در سال 1304 ش در بروجرد متولد شد. تا ده سالگى در همان شهرستان به فراگیرى دروس پرداخت، سپس با خانواده راهى مشهد مقدس گردید و پس از طى دوره متوسطه، در سال 1321، در مدرسه نواب و مدرسه حاج حسن، ادبیات عرب و فقه را آموخت. سپس به قم مهاجرت کرد و مدت دوازده سال، محضر حضرت آیتالله بروجردى و دو سال محضر حضرت امام خمینی(ره) را درک کرد. آیتالله خزعلى در درس آیتالله محقق داماد تلمذ و از محضر مرحوم آیتالله علامه طباطبایى درک فیض کرد. ایشان در کنار تحصیل، به تدریس و تبلیغ مشغول گردید.
در خطابه و منبر، شهرت ویژهاى داشت و چون حافظ قرآن کریم و نهجالبلاغه امیرمؤمنان بود بر محتوا و غناى منبرشان افزوده مىشد. حضور در صحنه سیاسى، مبارزه با رژیم ستمشاهى، تحمل زندان و رنج تبعید، وی را بیش از پیش مشهور کرد. در سال 1349 به جرم امضاى اعلامیه تأیید مرجعیت آیتالله خمینى به سه سال تبعید محکوم شد که شش ماه آن را تحمل کرد. سال 52 به بندر گناوه تبعید شد که پس از شش ماه مجددا او را به دامغان تبعید مىکنند. در سال 1354 او را از مسجد الجواد تهران ربوده به زندان قزل قلعه منتقل کردند که 48 روز آن در انفرادى بود. در اردیبهشت سال 57 فرزندش حسین خزعلى در قم توسط نیروهاى گارد رژیم پهلوى به شهادت رسید.
ایشان که یکی از فرزندانش در جریان اوجگیری انقلاب اسلامی در قم به شهادت رسید، در این دوران و پس از پیروزی یکى از فقهاى والامقام بود که حضور مؤثر وی در شورای نگهبان، نمونهی بارز آن است.
آیتالله خزعلی که نماینده مردم خراسان در مجلس خبرگان بود و دبیرکلی بنیاد بین المللی غدیر را نیز به عهده داشت، در بیست و پنجم شهریورماه سال 1394ش از دنیا رحلت کرد.
از آثار ایشان: تفسیر سوره فاتحۀالکتاب و تدوین و تألیف یک دوره کامل تفسیر قرآن به زبان عربى میباشد.
2. تلگراف مورد اشاره به این شرح است: «مدرسه حقانی توسط آقای قدوسی . محضر مقدس عالم ربانی حجتالاسلام جناب آقای حاج شیخ ابوالقاسم خزعلی دامت برکاته. انالله و اناالیه راجعون ضایعه اسفناک غیرمنتظره فرزند برومندتان موجب اندوه شدید برادران ایمانی گردید... امید ما این است که این حادثه مؤلمه نظائر آن به مثابه کلمه طیبه اثرات باقیه خود را به بار آورد. برای آن والد ماجد مورث ثبات دوام توفیقات باشد. عبدالرضا غنیان . سیدابوالحسن سررشتهدار . امیرپور . جواد رحیمیان . سیدمحمد حسینی . وحید رحیمپور . محمدعلی غفاری . ابراهیم حدادی . یزدانیان . ابراهیم فنائی» بخش ضمائم
3. تلگراف مورد اشاره به پیوست نبود.
4. آیتالله یحیى نصیری نورى فرزند شیخ اسماعیل در سال 1311 ﻫ ش در منطقهی نور متولد شد، تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش طی نمود و برای تکمیل تحصیلات دینی به تهران رفت و از محضر اساتیدی همچون: آیتالله شعرانی، آیتالله آقا عماد نجفی گیلانی، آیتالله حاج سیدعباس طباطبایی، آیتالله حاج میرزا باقر آشتیانی، آیتالله العظمی سیدابوالحسن قزوینی و آیتالله العظمی حاج شیخ محمدتقی آملی بهره برد. همزمان با تحصیل علوم حوزوی دورههای لیسانس و دکترای دانشکده الهیات را گذرانیده و سپس برای تدریس در آن دانشکده دعوت شد. در جریان واقعهی هفده شهریور 1357 بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. در آستانهی ورود امام (ره) به کشور، جزء مستقبلین امام خمینی در فرودگاه مهرآباد بود.
او مؤلفی پرکار و کثیرالتألیف بود و سرانجام در 28 /10 /1386 درگذشت. پیکرش پس از تشییع در تهران به زادگاهش بلدهی نور منتقل و در آن شهر به خاک سپرده شد. برخی از تألیفات او عبارتاند از: 1- حکومت اسلامی و تحلیلی از نهضت حاضر (با ترجمهی انگلیسی آن چاپ شده است) 2- حقوق زن در اسلام و جهان 3- تحقیقی کوتاه دربارهی شیعه 4- شیعه، امامت 5- مهدویت 6- پژوهشی در مکتب شیخیه 7- اسلام دین برتر 8- مارکسیسم و کمونیسم از دیدگاه علم و اسلام 9- آیین یهودیت و مسیحیت 10- فلسفهی ثوره الحسین
5. اداره کل سوم پس از دریافت این خبر، طی شماره 5443 /312- 16 /5 /37 به ساواک مشهد نوشت: «نامه مذکور فاقد پیوست بوده، خواهشمند است دستور فرمائید پیوست نامه را همراه با مشخصات کامل ملصق به عکس تلگرافکنندگان و هرگونه سوابقی که از آنان در آن سازمان موجود است به این اداره کل ارسال نمایند.» بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 12 صفحه 247