تاریخ سند: 15 تیر 1342
موضوع : در باغ ملک شهر رى
متن سند:
شماره : 7301/س ت تاریخ : 15 /4 /42
موضوع : در باغ ملک شهر رى
ساعت 1800 روز چهارشنبه 12 /4 /42 در باغ ملک شهر رى نزدیک آرامگاه اعلیحضرت فقید عده محدودى که اکثریت آنها معمم و وعاظ بودند و تعداد آنها یک پنجم تعداد افرادى بود که روزهاى اول بدیدن آقاى شریعتمدارى میآمدند حضور داشتند. بین حضار آقاى شبسترى1 (سید معمم) نماینده سابق مجلس شورایملى. آقاى مقدمزاده (معمم مدیر روزنامه قدیمى الدین و الحیواۀ) ـ مجتهد زاده (معمم یکى از وعاظ معروف فرزند-شیخ غلامحسین معروف تبریزى و برادر عبد خدائى2 که بطرف دکتر فاطمى تیر اندازى کرد و فعلاً بعلت-همکارى با فدائیان اسلام در زندان بسر میبرد) دیده میشدند. ضمن صحبت که با آقاى مجتهدزاده و دیگران-بعمل آمد. معلوم شد قبل از ظهر بنا بدعوتى که از زعماى روحانیون شهرستانها شده بود عده زیادى از روحانیون بصورت کنگره روحانى در منزل آقاى سید على اصغر خوئى3 (یکى از روحانیون آذربایجان) جمع شده بودند و مذاکرات طولانى در اطراف مسائل مختلف مربوط بخودشان نمودند. آقاى سید على اصغر خوئى تلگرافاتى برؤساى جمهور تمام ممالک و رؤساى دول اسلامى نموده و ضمن آنها تضییقاتیکه در ایران نسبت بروحانیون شده توضیح داده و از آنان خواسته است که حضور اعلیحضرت همایونى تلگراف کنند و بخواهند که روحانیون زندانى را آزاد نمایند و تضییقات را بردارند سپس
توضیحات سند:
1ـ سید مرتضى شبسترى فرزند آقا سید رضى در سال 1325 قمرى در شبستر متولد شده و پس از سپرى کردن دوران کودکى مقدمات و ادبیات را در زادگاه خود خواند و بعد به تبریز آمد و سطوح فقه و اصول را در آنجا تکمیل نموده و از همانجا به نجف اشرف عزیمت نموده در نجف در درس مرحوم آیهاللّه حاج میرزا حسین نائینى و آقا ضیاء الدین عراقى و آیهاللّه العظمى آقا سید ابوالحسن اصفهانى شرکت کرد. آنگاه به ایران مراجعت کرد و تا در زمان دکتر مصدق، یک دوره از تبریز به نمایندگى مجلس شوراى ملى انتخاب شد. وى همچنین در بیست و یکمین دوره مجلس شوراى ملى و چهارمین دوره مجلس سنا از جمله نامزدهاى جبهه ملى بود که پس از مدتى به علت فرمایشى بودن انتخابات آن را رد کرد.وى سرانجام در سن 76 سالگى در روز 21 محرم 1401 قمرى از دنیا رفت و در انتهاى باغچه علیجان به خاک سپرده شد.
2ـ محمد مهدى عبد خدایى فرزند آیهاللّه حاج شیخ غلامحسین مجتهد تبریزى در سال 1315 در مشهد تولد یافت. وى در سال 1325 که کسروى کشته شد در حالى که فقط 10 سال داشت با مرحوم شهید نواب صفوى آشنا شد و بعدها که بزرگتر شد و به تهران رفت، به فدائیان اسلام پیوست.-در آن زمان نواب صفوى و فدائیان اسلام به مناسبت کشتن رزم آرا، ملى شدن نفت، مخالفت با دولت مصدق و دربار
روحانیون بالاجتماع بمسجدى رفته و ظهر بباغ ملک مراجعت نمودهاند. ضمنا آقاى میلانى ظهر همانروز باتفاق عدهاى از روحانیون دیگر در باغ ملک مهمان بودهاند. گفته میشد که روحانیون تبریز هنوز بتهران نیامده و قرار است در دو روز آینده با هواپیما بتهران بیایند. ضمن صحبت اظهار شد که در ایام محرم جلسه-بزرگى را شرکت زعماى روحانیون سنى و شیعه در بغداد تشکیل گردیده و وقایع ایران در این جلسه بررسى و نوار سخنرانى آقاى خمینى و شریعتمدار در روز عاشورا عینا در جلسه مزبور براى اطلاع حضار گذاشته میشود تا استماع نمایند.
پس از جلسه مزبور آقاى سید محمود شلتوت سنى (مرجع تقلید سنیان) تلگرافى به پاپ1 متوفى نموده و در تلگراف خود توضیح داده که روحانیت ایران در خطر است و نیز شرح داده که روحانیت مسیحى باید از روحانیت اسلامى دفاع نماید و این جریان مصادف با فوت پاپ شده است. طبق اظهارات افراد نزدیک بآقاى شریعتمدارى روحانیون ظاهرا در مورد انتخابات نظر بسیار مبهم دارند شاید ظاهرا میخواهند چنین وانمود کنند که انتخابات را تحریم کردهاند و شاید میخواهند سیاست اغفال دولتیان را اعمال نموده در ایام شروع انتخابات محرمانه عدهاى را کاندید نمایند در هر صورت معتقدند که انتخابات در شرایط بسیار آزاد انجام خواهند شد. آقاى مجتهد زاده میگفت اگر دولت مداخله کند انتخابات بآنصورتیکه سابق بود در بیاید ما مداخله خواهیم کرد.بهره بردارى شده است. در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانى شود. شهابى 15 /4
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 3 صفحه 398