تاریخ سند: 22 خرداد 1342
موضوع : نظریات عمومی درباره وقایع اخیر
متن سند:
شماره : 6071/ س ت
این چند روز با افراد و تیم های مختلفی درباره وقایع اخیر صحبت شده است.
عناصر سابق توده ای پرویز مرندی کارمند فرهنگ استان.
فریدون تولایی دبیر
دبیرستان ها که (محکومیت هم داشته) ـ محسن تقیایی کارمند بهداشت و به طور
کلی افراد سابق توده ای از بازداشت اخیر ملاها و جریان اخیر بسیار خوشحال
هستند و می گویند مسبب بدبختی و آوارگی توده ای ها همین آخوندها بودند و
حال خوب از آنها انتقام گرفته می شود.
دادمنش کارمند حسابداری وزارت فرهنگ می گفت زمانی که به عنوان توده ای
بودن منتظر خدمت شده بودم به وسیله یکی از خویشانم رفتم منزل فلسفی که
شاید او واسطه شود و مرا به خدمت باز گردانند.
فلسفی گفته بود اول تو برو
مسلمان شو بعد به منزل من بیا.
سروان سابق معین الدین علوی گفت وقتی
بازداشت بودم خانواده های ما افسران به منزل بعضی آخوندها رفته بودند و
تقاضای کمک از آنها داشتند.
آنها به زنان ما گفته بودند شوهران شما برایتان
حرام هستند.
خلاصه با افراد فوق الذکر و عده دیگری که تماس گرفته شده عموما از سرکوبی
ملاها خوشحال و شادمان بودند دسته متدینین و کسبه بازار و خیابانها به طور
اکثریت از پیش آمد اخیر ناراحتند و علنا مطالبی که در مورد محرکین واقعه اخیر
از رادیو و روزنامه ها عنوان می شود باور نمی کنند و اکثرا می گویند در خرابکاری
و آتش سوزی دولت دست داشته است و یا عده دیگری می گویند افرادی که
چنین کاری را کرده اند از مسلمین و مؤمنین نبوده اند.
دسته های بی طرف و تقریبا
متوسط شهری و کارمندان اظهار نظرات مختلفی می کنند بد نیست اظهارات علی
نخست معاون فرهنگ شمیرانات که فرد مطلعی است ذکر گردد او می گفت تصور
می کنم دولت اگر زودتر از اینها جلو تحریکات خمینی و امثالهم را می گرفت کار
به اینجاها نمی کشید ولی فعلاً کار مبارزه با آخوندها به این زودی ختم نمی شود
زیرا آخوندها غیر از دستجات سیاسی هستند آنها همه جا ریشه دارند.
هزار
سال است تلقینات و تبلیغاتشان در عروق مردم تأثیر کرده است و بعد گفت
بنابراین آنچه افراد معتقد به ایمان وجود دارند چون فعلاً یکپارچگی مطلق بین
آخوندها پیدا شده است با عملیات اخیر نمی توانند موافقت داشته باشند.
طبقه
کارمند و متوسط شهری هم قاعدتا بی طرف خواهند بود اما طبقه ای که قاعدتا
باید موافق دولت و مخالف آخوندها باشند آن هم دهقانها هستند که در شرایط
فعلی در مملکت مؤثر نیستند و نقش فعالی ندارند گرچه اطمینان می رود که
جریان [اخیر] وضع آنها را بهبود بخشد اما آنها بالفعل در شرایط فعلی رل و نقشی
را نخواهند داشت.
سپس گفت چقدر خوب بود که در جریانات اخیر اصولاً
دولت سعی می کرد شخصا با اوضاع مقابله کند و در این مورد به عنوان
اعلیحضرت همایونی مطلبی ذکر نمی گردید که افراد خودشان را در برابر
اعلیحضرت همایونی مواجه ببینند و اگر در این مورد آن طور عمل می شد که
اعلیحضرت همایونی نقش دارد را داشته باشند شاید به خاطر بسیاری از مسائل
مصلحت بود چه از کجا معلوم که اگر افراد
جبهه ملی شعارهای تندی بدهند افراد معتقد به آخوندها به دنبال آنها راه نیفتند.
گلستان مشاور آمریکایی
(مترجمین و مشاورین وزارت فرهنگ) می گفت آنچه تاریخ چند صد ساله اخیر نشان داده است در جنگ
دولت با (نعلین و عبا) منظور این آخوندها پیشرفت با (عبا و نعلین) بوده است و می گفت دولت در وقایع
اخیر تند رفت چه خوب بود مسئله آزادی زنان مطرح نمی شد تا جریان مالکیت پایان می پذیرفت به هر
حال این مختصر تجزیه و تحلیلی است که افراد تیپ های مختلفی از وقایع اخیر می کنند.
تعداد نسخه: 12
گیرندگان: اداره کل سوم (2 نسخه)
در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.
شهابی
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 8 صفحه 172

