موضوع: انفجار
تاریخ سند: 19 مرداد 1357
موضوع: انفجار
متن سند:
از: شهربانی استان یزد. تاریخ: 19 /5 /2537[] 0519به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان یزد
شماره: 171 /5- 37 /5- ﻫ
موضوع: انفجار
ساعت 2320 شب گذشته در یک پایه طاق نصرت یادبود جشن‌های دوهزاروپانصد سال شاهنشاهی ایران1 در خیابان ایرانشهر، انفجاری رخ داده که مختصری از همان پایه را به عرض و طول 30 و عمق 4 سانتیمتر خراب کرده، لیکن ستون فرو نریخته و صدای بسیار زیادی ایجاد نموده است. ضمناً مقداری از مواد مفنجره که در محل جمع‌آوری شده جهت بررسی و آزمایش به همراه ایفاد می‌گردد، خواهشمند است دستور فرمائید از نتیجه این شهربانی را آگاه نمایند.2 رئیس شهربانی استان یزد . سرهنگ جهانگیر هاشمی امنیت داخلی 21 /5/
توضیحات سند:
1. در تلاش وسیع رژیم پهلوی، برای احیاء سنن شاهنشاهی قبل از اسلام با هدف ستیز با دین، جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی در دستور کار این رژیم قرار گرفت و از سال 1336 اولین اقدامات آن صورت پذیرفت و کمیسیون‌های مختلفی برگزار شد. در ابتدا قرار بود این جشن در سال 1337 برگزار شود، امّا این تاریخ ،به دلیل بافت حاکم بر بوروکراسی رژیم شاه، هر ساله به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره در سال 1350 در تخت جمشید برگزار شد. برگزاری این جشن با هزینه میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های ملّی، موجب خشم و نفرت عمومی و محکومیت آن توسط علماء و روحانیون و خصوصاً حضرت امام خمینی(ره) شد که با اشاره به فقر شدید مردم، این چنین جشن هایی را اسراف می‌دانستند. جشن‌های 2500 ساله در تخت جمشید، نمایشی از رؤیاها و بلند پروازی های شاه و ره‌آوردِ آن، جدایی کامل او از واقعیات بود که بیش از پیش، دچار اشتغال فکری دربارۀ سلطنت خود و اهمیت جانشینی مستقیم خود بر اریکه کورش گردید و بسیاری از معروف ترین و مقتدرترین چهره‌های جهان در تخت جمشید برای ستایش کشور شاهنشاهی و بلکه مهم تر از آن، ستودن خود او، به این محل آمده بودند. محمدرضا پهلوی با برپائی این جشن ها، دورۀ جدیدی در پادشاهی خود را آغاز کرد، دوره جنونِ انجام کارهای بزرگ!!.ر.ک: کتاب بزم اهریمن چاپ مرکز اسناد تاریخی وزارت اطلاعات . دوره 4 جلدی . ماروین زونیس، شکست شاهانه، ترجمه عباس مخبر، نشر طرح نو، تهران، ص 114 و 115. ویلیام شوکراس، آخرین سفر شاه; ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، نشر البرز، تهران، ص 38 و 49.
2. ساواک یزد، ضمن تلفنگرام نمودنِ این خبر به اداره کل سوم طی شماره 3868 /26/ ﻫ – 19 /5 /37، ساعت انفجار را «چهل دقیقه بعد از نیمه شب» عنوان و علی رغم اینکه در گزارش شهربانی به ارسال مقداری از مواد منفجره به ساواک یزد تصریح شده، نوشته است: « ... ضمناً با برسی هائی که وسیله مأمورین شهربانی به عمل آمده، هیچگونه آثاری از مواد مفنجره باقی نمانده. مضافاً اینکه صدای انفجار تا فاصله 200 متری شنیده شده است ... » بخش ضمائم