تاریخ سند: 9 تیر 1338
به دعوت جناب آقای علاء1 وزیر دربار
متن سند:
۹ تیر ۱۳۳۸ 0409
به دعوت جناب آقای علاء1 وزیر دربار شاهنشاهی جلسه کمیته عالی مشورتی جشنهای دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران روز یکشنبه ۹ تیرماه ۱۳۳۸ ساعت ۵ بعدازظهر با شرکت:
تیمسار سپهبد جهانبانی - تیمسار سرلشکر بختیار - جناب آقای یزدانفر - جناب آقای حجازی مطیعالدوله - جناب آقای مهندس آهی - جناب آقای بهبهانیان - آقای شجاعالدین شفا - آقای دکتر حسین خطیبی - جناب آقای پیراسته استاندار فارس، آقای دکتر بیانی در دفتر وزارت دربار شاهنشاهی در کاخ سعدآباد تشکیل شد. جناب آقای دکتر فرهاد توسط آقای دکتر بیانی از حضوردر جلسه عذر خواسته بودند.
صورتجلسه قبل توسط آقای دکتر بیانی قرائت گردید و تصویب شد.
تیمسار سپهبد جهانبانی اظهار داشتند که با جناب آقای علیاصغر حکمت مذاکره نموده و ایشان به واسطه عارضه کسالت، از شرکت در جلسات عذر خواستهاند.
مقررگردید که کمیته تشریفاتی و تبلیغاتی به دو کمیته پذیرائی و تشریفاتی و تبلیغاتی تفکیک شود و اعضای کمیته پذیرائی و تشریفاتی تیمسار سپهبد جهانبانی - تیمسار سرلشکر بختیار - جناب آقای حجازی - جناب آقای مهندس آهی و آقای بهبهانیان نامزد گردیدند ولی تیمسار سپهبد به علت مأموریتهای خارج از کشور که به ایشان محول شده است، از حضور مرتب جلسات کمیته عذر خواستند و قرار شد سایر آقایان اعضای کمیته جلسات خود را تشکیل داده نتیجه مطالعات را در جلسه آینده کمیته مالی مشورتی به اطلاع شوری برسانند.
و مقرر گردید جناب آقای یزدانفر کمیته هنری را به سرپرستی خود تشکیل داده درباره جزئیات ماموریت کمیته مطالعه و برآورد هزینه را در جلسه آینده به اطلاع برسانند.
آقای پیراسته تقاضا کردند خلاصه تصمیمات متخذه از طرف شوری برای اطلاع ایشان به استانداری فارس ارسال شود.
توضیحات سند:
1- حسین علاء در سال ۱۲۶۱ ش در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه خود را در لندن به اتمام رسانید و در مدرسه حقوق ثبت نام کرد ولی قبل از اینکه تحصیلات خود را پایان دهد، به استخدام وزارت امورخارجه درآمد و وابسته سفارت لندن شد. وی به لحاظ پشتوانه خانوادگی که در صحنه حکومت داشت، (تقریباً تمامی اعضای خانواده او جزء رجال و شخصیتهای عصر ناصری، مظفرفی و پهلوی بودند) به سرعت نردبان ترقی را طی نمود و در ۱۲۹۶ در کابینه مستوفیالممالک به سمت وزارت فوائد عامه و تجارت تعیین شد. در سال ۱۲۹۹ به سمت وزیر مختار ایران در اسپانیا منصوب شد و به لحاظ حضورش از ابتدای نوجوانی در لندن زبانهای انگلیسی و فرانسه را آموخت لیکن هیچگاه تحصیلات منظم نداشت. در زمان خلع سلطنت قاجار وی به همراه سید حسن تقیزاده جزء مخالفان قرار میگیرد ولی نه به دلیل مخالفت با سلطنت، بلکه به دلیل وابستگی پیش از حدی که به انگلیس داشت و بعد هم از مواهب دوره پهلوی برخوردار میشود. وی تا قبل از اولین دوره نخستوزیریاش (۲۹ اسفند ۱۳2۹) سمتهای مختلف از جمله، وزیر دربار، وزیر مختار در فرانسه، سفیرکبیر ایران در آمریکا، وزارت امورخارجه و ... را عهدهدار بود. حسین علاء با پشتوانه خانوادگی رشد کرد ولی انشا و حسن خط دائیهای خود را نداشت و نه شم سیاسی برادران و پدرزن خود را، وی در هر دو بار صدارتش پس از یک واقعه مهم و با بحران به عنوان چهرهای وفادار به شاه دارای سابقه طولانی و مصلحتجو و سازشگر پا به صحنه سیاسی کشور گذاشته و در واقع شاه را از یک مهلکه روحی و فکری خلاصی داده است. بار اول پس از ترور رزمآرا و مرتبه دوم بعد از سپهبد زاهدی روی کار میآید.
در دور دوم صدارت وی، فدائیان اسلام دستگیر میشوند و علت دستگیری اقدام به ترور نخستوزیر (حسین علاء) در مسجد شاه در مراسم فاتحه سید مصطفی کاشانی (پسر آیت ا... کاشانی و نماینده مجلس) بود که ترور نافرجام بود و او از صحنه جان سالم به در میبرد و تنها سرش بر اثر ضربه قنداق تفنگ مظفر ذوالقدر شکسته میشود و متعاقب آن سران جمعیت فدائیان اسلام دستگیر و رهبر جمعیت (نواب صفوی) و خلیل طهماسبی، حسین واحدی و مظفر ذوالقدر به اعدام و بقیه به حبسهای طویلالمدت محکوم میشوند. وی در سال ۱۳۳۶ از نخستوزیری کنارهگیری کرد و به سمت وزیر دربار منصوب شد و تا سال ۱۳۴۲ در این سمت ماند. بعد از واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به علت خبری که در مورد تقبیح عمل شاه و عمالش در گشودن آتش به روی مردم به شاه رسانده میشود، از سمت خود عزل میشود و چندی بعد به سناتوری مجلس سنا برگزیده میشود و در سال ۱۳۴۳ در ۸۲ سالگی فوت میکند. حسین علاء فراماسون بود و ریاست باشگاه لاینز را نیز بر عهده داشت.
- نخستوزیران ایران از مشیرالدوله تا بختیار - باقر عاقلی - ص – 270-266
منبع:
کتاب
بزم اهریمن / جشنهای دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی - جلد 1 صفحه 6