کانون نویسندگان ایران1
کانون نویسندگان ایران1
متن سند:
برنامه هر شب و نام کسانی است که در آن شب سخن می گفتند (کانون نویسندگان ایران) کافی است.با این همه، این پرسش همچنان به ذهن خطور می کند که پس چه شد که حکومت نابردبار و زود خشم ایران تا اندازه ای مدارا نشان داد، و برخلاف روش معمول چندین ساله، بمردم یورش نبرد و کسی را بازداشت نکرد و احیانا دست به کشتار نزد؟ علت را باید بطور عمده در داخل ایران جست.
نارضائی همگانی از فشار ممتد و فزاینده حکومت خودکامه و یقین مردم، پس از تجربه های مکرر عینی، به بی کفایتی حکومت در امر رهبری کشور و دیدن آن که ادعاهای پر طمطراق یکی پس از دیگری باطل از کار درآمده، برنامه ها از همه جهات به تنگناها و بن بست ها منجر شده است، زمامداران کنونی را به احتیاط واداشته دستشان را در اعمال خشونت مرسوم تا حدی بسته است.
خاصه که اکنون دستگاه نمی خواهد با سرکوب مطالبات ساده آزادیها بهانه تازه ای به اعتراضات بدهد.
باری در گره خوردگی امکانات و الزامات گوناگون روز، در حالی که دستگاه ناگزیر می کوشد تا مانع گسترش هیجان افکار گردد و نگذارد که نقاب موقت یک لیبرالیسم مزور از چهره اش برگرفته شود، برگزاری شب های شعر انستیتوگوته، که مرسوم این مؤسسه فرهنگی است، فرصتی فراهم آورد تا کانون نویسندگان ایران بتواند در برابر انبوه شنوندگان ندای آزادی اندیشه و قلم و اجتماعات را در فضای دردناک ایران طنین افکن کند.
اما این که برخی از سرسالوس و ریا گفته اند که بهتر بود این اجتماع نه به دعوت انستیتو گوته و در جایی جز باشگاه ایران و آلمان برگزار می شد می پرسیم،2 با سرسختی و عناد دولت در نادیده گرفتن کانون نویسندگان ایران و اصرارش در پایمال کردن حق مشروع کانون به داشتن محلی و نشریه ای از خود، آیا هیچ امکان دیگری برای ما باقی بود؟ کجا می رفتیم که به مجرد اعتراض به تجاوزهای مستمر دولت به آزادی و حقوق مردم، خاصه به آزادی اندیشه و بیان، دست کم، امکان ارتباط با شنوندگان از ما سلب نمی شد؟ ما دعوت انستیتوگوته را از آن رو پذیرفتیم که ادعای هیچگونه نظارتی براندیشه و سخن ما نداشت.
بعد هم، برای پاسخ دادن به اشتیاق همگانی، فضای وسیع باشگاه ایران و آلمان را به مبلغ سی هزار تومان ـ که همه از راه اعانه جمع شد ـ برای ده شب اجاره کردیم، پس نه رهین منت کسی هستیم و نه خدای ناکرده زیر چتر حمایت بیگانه رفته ایم.
همین قدر، در تقارن منافع و احوال، از فرصتی بهره جسته ایم و بیش از حد امید و انتظار به مقصود خویش دست یافته ایم.
آنچه در این ده شب گفته و خوانده شد، شیوه های حکومت ایران را در سرکوب آزادی و تجاوز به حقوق فردی و اجتماعی به صدای بلند افشا و محکوم کرد، و این صدای محکوم کننده، با وجود توطئه سکوت روزنامه ها و رادیو تلویزیون، بی درنگ در سراسر ایران انعکاس یافت، دانشجویان و دیگر مشتاقانی که از شهرهای دور و نزدیک به تهران آمده بودند، با ضبط سخنرانی ها و شعرها در بازگشت، بار دیگر گوشها را با کلمه بر حق آزادی نوازش داده بر لزوم مجاهده در راه نیل بدان تأکید می ورزند و ما اکنون دیگر میدانیم که از پشتیبانی اکثریت جوانان آزاده ایران برخورداریم و می توانیم یقین داشته باشیم که علیرغم بی اعتنائی و لجاج دولت به هدف مقدس خویش، یعنی لغو هرگونه سانسور و استقرار آزادی اندیشه و بیان در چهارچوب آزادیهای کلی مصرح در قانون اساسی ایران و متمم آن، دست خواهیم یافت.
آبان ماه 1356 کانون نویسندگان ایران در کلاسه 122117 موضوعی بایگانی شود 18 /12 /36 خوانساری
توضیحات سند:
1ـ متأسفانه برگ اول این سند در سوابق موجود پیدا نشد.به علت اینکه در ساواک، سند صفحه 279 که بیانیه کانون به تاریخ 27 مهر 1356 می باشد را به عنوان صفحه اول این بیانیه بایگانی کرده اند.
2ـ حضور مستمر کانون نویسندگان در باشگاه ایران و آلمان و انستیتو گوته و حمایت شدید آلمان ها و دیگر غربیها از آنها، از همان ابتدا موجب شد تا بسیاری از متفکران، این انجمن را وابسته به غربیها و خصوصا آلمانها بدانند و اعتراضات شدید مردمی را باعث گردید در این اعلامیه کانون اجبارا به پاسخگویی پرداخته است تا مهر وابستگی را از چهره بزداید اما جای جای همین اعلامیه خود نشان از وابستگی دارد آنجا که اعلام می دارد «اما دعوت انستیتو گوته را از آن رو پذیرفتیم که ادعای هیچگونه نظارتی بر اندیشه و سخن ما نداشت» و سپس نیز مخارج خود را از کمکهای مردمی می داند براستی کدام عقل سلیمی است که بپذیرد یک انجمن وابسته به یک سفارتخانه برای حمایت از اندیشه خاصی وارد عمل نشده است؟ نزاع کانون نویسندگان با رژیم شاه نزاع دو گروه وابسته به حزب بر سر قدرت بود.