گزارش اطلاعات داخلی
تاریخ سند: 20 شهریور 1341
گزارش اطلاعات داخلی
متن سند:
شماره : 2446 /312 موضوع : مجلس شورای ملی تعقیب گزارش قبلی در مورد دعوت سردار فاخر حکمت1 از 400 نفر نمایندگان سابق مجلس از دوره 13 تا دوره 20 شورای ملی به عرض می رساند.ساعت 10 صبح دیروز فقط 160 نفر از نمایندگان سابق، این دعوت را پذیرفته و در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانیده اند، نمایندگان سابق مجلس که به جبهه ملی وابستگی یا سمپاتی داشته اند اصولاً از شرکت در این جلسه خودداری کرده اند.
در این جلسه دکتر بقائی ضمن بیانات مشروحی شدیدا به وضع داخلی کشور و سیاست خارجی حمله نمود و گفت وضع داخلی ایران به مرحله حساس و خطرناکی رسیده و راه گریزی از این خطر وجود ندارد و پیش بینی نمود که اگر به فوریت درصدد ایجاد یک رفرم اساسی به نفع مردم و تثبیت سیاست خارجی کشور برنیایند، 90% کشور به پشت پرده آهنین کشیده خواهد شد و 8% امکان سازش بین شرق و غرب برای تقسیم ایران وجود دارد و تنها 1% امیدواری برای رفع این خطر می تواند داشته باشد و مدتی با ذکر دلایل و شواهد تاریخی وضع داخلی را به باد انتقاد گرفت.
سپس مهندس رحمت اللّه مقدم نماینده دوره بیستم از مراغه که در مجلس منحله (دوره بیستم) نیز نطق شدیدی علیه هیئت حاکمه نموده بود شروع به سخنرانی کرد و در تعقیب و تأیید اظهارات دکتر بقائی وضع داخلی کشور را مورد بحث و انتقاد قرار داد.
در این جلسه به علت سخنرانی چند نفر از سخنوران از جمله بهبهانی که او نیز در این زمینه صحبت کرد فرصتی برای بحث در مورد انتخابات مجلس شورای ملی باقی نماند و فقط چند نفر بطور خلاصه بیاناتی کردند که چندان مهم به نظر نمی رسد.
ضمنا مبلغ 30 هزار تومان از بین حاضرین در جلسه نقدا و یا تعهد پرداخت، برای کمک به زلزله زدگان جمع آوری گردید و سپس جلسه خصوصی با حضور سردار فاخر حکمت و چند نفر دیگر از نمایندگان در یکی از اطاقها تشکیل شد که جریان آن مکتوم مانده و تا صبح روز فردا مذاکرات سری به عرض خواهد رسید.
توضیحات سند:
1ـ رضا حکمت (سردار فاخر): به سال 1272 ه ش در تهران متولد شد.پس از طی دوران کودکی، تحصیلات ابتدائی را در مدرسه علمیه که به ریاست مخبرالسلطنه هدایت و نظامت ناظم العلوم، اداره می شد، طی کرد و صرف و نحو عربی و ادبیات فارسی را آموخت.
سپس در سال 1322 به اتفاق پدر به شیراز رفت و در امر خلافت، دستیار پدر شد و پس از درگذشت پدر به کار ملکداری در املاک وسیعی که پدرش به جای گذاشته بود، پرداخت.
با دختر میرزا سید علی خان مهندس الدوله ازدواج کرد و پس از تشکیل کمیته دمکرات در شیراز به آن کمیته پیوست و از مؤسسین حزب دمکرات در شیراز بود.
مدتی بعد والی فارس شد و در دوره های چهارم و پنجم از آباده به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد.
در مجلس مؤسسان اول نیز، به نمایندگی آباده شرکت جست و پس از پایان دوره پنجم مجلس، چندی به اروپا سفر کرد.
در دوره هفتم از شیراز و دوره هشتم از آباده به نمایندگی برگزیده شد در این دوره بین او و تیمورتاش وزیر مقتدر دربار اختلاف افتاد.
از این رو تیمورتاش از انتخاب او در دوره نهم جلوگیری کرد و سردار فاخر بار دیگر قریب به یک سال عازم اروپا گردید.
یادشده در تابستان سال 1313 به حکومت گرگان منصوب گردید و در سال 1315 فرمان حکومت یزد را دریافت کرد.
وی پس از دو سال اقامت در یزد در سال 1319 به استانداری کرمان و در سال 1322 به ریاست کل آمار و ثبت احوال منصوب شد و پس از چند ماه به وکالت دوره چهاردهم مجلس از شیراز انتخاب گردید.
در بهار سال 1325 سردار فاخر از طرف قوام السلطنه به استانداری کرمان و بلوچستان مأمور شد.
در انتخابات دوره پانزدهم کرمان که زیرنظر او انجام شد در انتخاب دکتر مظفر بقائی از کرمان کمک موثری کرد و خود نیز از شیراز انتخاب شد و قبل از انتخاب، به عضویت کمیته مرکزی حزب دمکرات ایران درآمد.
پس از انتخاب وکلای حزبی در کمیته مرکزی، با تمایل قوام السلطنه برای ریاست مجلس، نامزد شد و با اکثریت قابل ملاحظه ای به ریاست مجلس برگزیده شد.
سردار فاخر بار دیگر در انتخابات دوره هجدهم از شیراز به نمایندگی مجلس برگزیده شد و در فروردین 1333 با اکثریت آرا به ریاست انتخاب گردید.
پس از پایان دوره مجلس نوزدهم سردار فاخر در دوره ده ماهه فترت بین مجلس 19 و مجلس بیست، ریاست اداری مجلس را به عهده داشت.
در دوره بیستم هم از شیراز انتخاب گردید و در اوایل اسفندماه به ریاست مجلس رسید ولی عمر دوره بیستم دیری نپائید و در 19 اردیبهشت 1340 منحل گردید.
در دوره فترت بین مجلس بیستم و مجلس بیست و یکم سردار فاخر بازهم ریاست اداری مجلس را داشت.
او در دوره ریاست مجلس، مکرر به عضویت شورای سلطنتی انتخاب شد.
پس ازانتخابات دوره بیست و یکم که در شهریور ماه 1342 انجام شد سردار فاخر بکلی از سیاست و امور پارلمانی کناره گیری نمود و سرانجام در سال 1356 درگذشت.