تاریخ سند: 13 آبان 1343
تلگراف رمز - کلیه ساواکها
متن سند:
شماره : 26853 /321
نظر به اینکه امروز آیت الله خمینی از کشور تبعید شده است1 برای جلوگیری
از عکس العملهای احتمالی هشیاری و مراقبت تام مبذول داشته باشید و از هر
تحریک و تشنج شدیدا و بلا درنگ جلوگیری نمایید.
وضع را گزارش دهید.
سرلشگر پاکروان
آقای تهامی
از تاریخ تبعید خمینی یک پرونده
تشکیل شود و این اولین برگ این
پرونده باشد.
13 /8 /43
توضیحات سند:
1ـ بررسی این مسئله که چرا
رژیم شاه حضرت امام را به یک
کشور دیگر و آن هم ترکیه تبعید
کرد نیاز به بحثی نسبتا مفصل
دارد ما در اینجا به چند نکته
اشاره می کنیم: در کشور ترکیه
پس از سقوط حکومت عثمانی
و قدرت گرفتن عناصر ملی گرای
وابسته در آن نظیر مصطفی
آتاتورک که اقدام به تغییر
هویت دینی و ملی کشور خود
نمود و تمام مظاهر فرهنگی
اسلامی و ملی خود را یکسره
دستخوش تحول نمود به طوری
که چند سال بعد از اعلام
جمهوری در آن کشور، قانون
اساسی، زبان، خط، لباس، کتب
و طرز سلوک و معاشرت در آن
کشور از ماهیت اسلامی و ملی
خود خارج شده و صبغه غربی به
خود گرفت.
در این میان
روحانیون آن کشور به طور
رسمی بدل به کارمندان دولت
شدند و با دستور دولت طرز
لباس، سخن و چگونگی عمل
آنها مشخص می گردید.
مردم
نیز به تدریج به این روند عادت
کرده و خود را هماهنگ با
حکومت ساختند.
رژیم شاه و
استعمار آمریکا هم که دیگر
تحمل حرکات حق طلبانه و
انقلابی امام را نداشتند
و نمی توانستند چنین خطر
بزرگی را در جنب خود تحمل
نمایند برای خود چاره ای جز
دور کردن امام از مریدان و
طرفداران و مقلدین نیافتند، با
ارزیابی این دو مطلب هیچ
جایی در جهان بهتر از کشور
لائیک ترکیه به نظر نمی آمد و
هماهنگ نمودن آن کشور نیز
کار سهل الوصولی بود زیرا
حکومت آن کشور نیز به طور
کامل در اختیار استعمارگران
آمریکایی قرار داشت.
و دلیل
دیگر اینکه مسلمانان کشور
ترکیه اکثرا اهل سنت بودند و
بالطبع حضرت امام در آنجا
حرکت و جنبش جدیدی
نمی توانست ایجاد کند و شاید
علت اینکه بین سخنرانی و
اعلامیه حضرت امام علیه
کاپیتولاسیون و تبعید ایشان نه
روز طول می کشد و رژیم
بلافاصله اقدام به تبعید ایشان
نمی کند مدتی است که برای
هماهنگی و مشاوره و
تصمیم گیری صرف شده است.
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 6 صفحه 472