سئوال از دکتر سلام اللّه جاوید
تاریخ سند: 3 شهریور 1339
سئوال از دکتر سلام اللّه جاوید
متن سند:
1ـ در سال 1299 که در تبریز دستگیر شدید چه تشکیلاتی داشتید و چه کسی سکرتر حزب بلشویک بود.2ـ در آن سال همراهان شما که همه دستگیر شدند عبارت بودند از : 1ـ علی اکبر جعفر 2ـ ابراهیم حادق 3ـ مونس اسمعیل 4ـ ابوالقاسم علی 5 ـ سیف اللّه غلامحسینی 6ـ کریم اللّه عیوضی 7ـ غلامحسن 8ـ رحیم علی 9ـ سید محمد میرهاشم 10ـ محمدعلی هادی 11ـ کربلائی حسین محمود 12ـ میرزا علی نقی حسن 13ـ عباس فرح 14ـ غفار رحیم آیا می توانید درباره هر یک از آنها مختصر توضیحاتی بدهید؟ 3ـ چه کسی از این عده بعدا در حزب کمونیست ایران فعالیت کردند؟ 4ـ آیا این عده عضو حزب کمونیست ایران بودند یا (فرقه اشتراکی عدالت) و یا عضو حزب بلشویک قفقاز بودند؟ 5 ـ فرقه بلشویک عدالت در کدام یک از شهرهای ایران تشکیل شد.
6ـ در سالی که در خیابان سپه به وسیله سرگرد اسفندیاری مأمور شهربانی دستگیر شدید در حزب کمونیست ایران چه سمتی داشتید؟ 7ـ آیا واقعا شما در قتل مایل تویسرکانی در باکو دست داشتید در غیراین صورت تروریست کی بود و چه کسی به او تیر انداخت؟ 8ـ آیا می توانید بگوئید که سلطان زاده ارمنی چه سالی جزو تصفیه شدگان استالین بوده؟ 9ـ اگر سلطان زاده زنده بود آیا حقیقت دارد که در وقایع آذربایجان در تبریز بوده؟ 10ـ لادبن اسفندیاری کیست؟ چه سالی سکرتر حزب کمونیست ایران بود و چه سالی در روسیه کشته و یا ناپدید شد؟ 11ـ هنگامی که در (کوتو)1 تحصیل می کردید در مسکو کدام از ایرانیها آنجا بودند و آیا می توانید اسامی (مستعار) آنها را با اسامی حقیقی آنها بگوئید پرسش بالا را آقای اسماعیل رائین نموده اند.
تلفن منزل ایشان 35239 است.
ضمیمه پرونده سلام اللّه جاوید شود 17 /6 /39
توضیحات سند:
1ـ کوتو نام اختصاری به زبان روسی (دانشگاه زحمتکشان شرق).در سال 1921 م (1300 ش) توسط کمینترن در مسکو تأسیس شد.
این دانشگاه شعبی نیز در شهرهای تاشکند، ایرکوتسک و باکو دائر کرد که عمده دانشجویان آن از کشورهای خاورمیانه و آسیا بودند.
همزمان، شعبه ای نیز در تهران دائر شد که «کلاس کادر» نام داشت و توسط تاراف سرکنسول شوروی در اصفهان اداره می شد.
در سال 1922 م، حدود 700 دانشجو از 57 کشور در این دانشگاه به آموزش مارکسیسم ـ لنینیسم اشتغال داشتند که هزینه زندگی و تحصیل آنها توسط حزب کمونیست شوروی و کمینترن تأمین می شد.
از جمله دانشجویان معروف (کوتو) می توان به مارشال تیتو، هوشی مین، مائو تسه تونگ، و والتر اولبریخت اشاره کرد.
از جمله ایرانیانی که در دانشگاه (کوتو) تحصیل کردند می توان به افراد زیر اشاره کرد.
حسن فارس (نیک بین)، رضا روستا، اسماعیل شبرنگ، کاظم شاهرخی، محمدعلی شریفی، آرداشس آوانسیان، یوسف افتخاری، مهدی طهماسبی، هاکوپ هاکوپیان، ابوالقاسم ذره، سیدمحمد تنها، علی اکبر کاوه، ابراهیم علیزاده، عباس صابری، کامران آقازاده، سیدعلی معلم، ابوالقاسم لاهوتی، علی شرقی، رضا شرقی، حسین شرقی، جعفر شرقی، بیوک رحیم زاده، عزیز ایراندوست، محمد پژوه، جعفر جوادزاده (پیشه وری) محمود بقراطی، عبدالصمدکامبخش، دکتر سلام اللّه جاوید، اسماعیل آقا طهماسبی، سموئیل کلیمی، دکتر قهرمانی، دیلمی، لطیف زاده، ستارزاده، لادبن،...
جالب اینکه عده ای از افراد فوق به تروتسکیسم گرویدند.
یوسف افتخاری در رقابت با حزب استالینیست توده به تأسیس یک اتحادیه کارگری رقیب دست زد و اکثر افرادی که ساکن شوروی بودند در تصفیه های استالین یا معدوم شدند و یا به سیبری تبعید گردیدند.
از اسناد وزارت اطلاعات