تاریخ سند: 13 آذر 1357
متن سند:
گزارش هیئت بازرسی اعزامی ببوشهر در اجرای دستور دولت دائر باعزام هیئتی مرکب از نمایندگان وزارت دادگستری و وزارت کشور بمنظور بررسی واقعه روز دوشنبه سیزدهم آذرماه سال 1357 بوشهر که منجر به کشته شدن سرپاسبان یکم سیدعلی اصغر هاشمی تنگستانی و آقای شیخ ابوتراب عاشوری [آشوری] پیشنماز مسجد جامع جعفری (سنگی) گردیده هیئت بلادرنگ در روز پنجشنبه 15 /9 /57 ببوشهر عزیمت و پس از ملاقات و مذاکره با تیمسار دریابان موقری استاندار و مقامات دیگر استان و همچنین مذاکره و تماس با بستگان دو نفر موصوف و همسایگان و مجاورین آنها و ناظران واقعه چگونگی را ذیلاً اعلام میدارد: شرح ماجرا: 1ـ قبل از اینکه بتشریح موضوع مورد نظر بپردازد از نظر ارتباط وقایع با یکدیگر لازم میداند اجمالاً بواقعه روز جمعه 10 /9 /57 که منجر بکشته شدن عبدالرسول زاهدی از اهالی بوشهر در جلو مسجد جامع عطار گردیده اشاره کند و آن اینکه در روز مذکور حجه الاسلام آقای حسینی باتفاق عده ای از روحانیون قم و تهران که جهت عزاداری ایام سوگواری ماه محرم بآنجا رفته بودند و جمع زیادی از مردم در آن مسجد بعزاداری پرداخته و یا احیانا بدادن عارهای ضدملی مشغول بودند بدستور شهربانی تعداد پلیس بفرماندهی سروان رهبری و تعدادی هم از نفرات ژاندارمری و نیروی پایداری که هر کدام در محل خاصی استقرار یافته بودند بجلو مسجد رفته و با بستن درب پشت مسجد با بلندگو باشخاصی که در مسجد اجتماع کرده بودند تذکر می دهد که آقای حسینی و مردم تک تک و یا دو نفر دو نفر از مسجد خارج شوند و آقایان روحانیون قم در آنجا به مانند.در حینی که آقای حسینی باتفاق چند نفر از اهالی بطرف منازل خود در حرکت بودند و با وجود صدور دستور از جانب افسر شهربانی مبنی بر اینکه (مادام که از طرف او دستور تیراندازی داده نشده افراد حق شلیک ندارند) ناگهان تیراندازی آغاز و عبدالرسول زاهدی از همراهان آقای حسینی مورد اصابت گلوله واقع و فوت مینماید تعدادی هم در این جریان مجروح میشوند که پرونده امر تحت شماره 327 ـ 57 در شعبه بازپرسی دادسرای بوشهر تحت رسیدگی است.
2ـ بدنبال این مسئله از ساعت 8 صبح روز دوشنبه مورخ 13 /9 /57 چهار نفر از مأمورین شهربانی باسامی: 1ـ سرپاسبان سید علی اصغر هاشمی 2ـ پاسبان عبدالرسول شیخی 3ـ پاسبان عبدالرضا جلالیان 4ـ پاسبان عبدالرضا کدخدائی در کوچه محل اقامت آقای شیخ ابوتراب عاشوری [آشوری] پیشنماز مسجد جامع جعفری (سنگی) که منزل سرپاسبان هاشمی هم در آنجا واقع است مستقر و علی الظاهر بمنظور هدایت آقای عاشوری [آشوری] بشهربانی معابر آنجا را تحت نظر قرار میدهند.
مقارن ساعت 2 بعدازظهر پاسبان سید علی اصغر هاشمی معروف به سید مختار بوسیله افراد ناشناسی مورد هدف گلوله قرار میگرید و بقتل میرسد بلافاصله با اعلام مراتب بوسیله بیسیم به شهربانی تعدادی مأمور از جمله ستوان یکم حسین مختاری که افسری بسیار نامتعادل و مورد تنفر عموم مردم بوده و پرونده های متعددی در دادسرای بوشهر دارد بمحل اعزام میشوند و با شکستن درب وارد منزل حیدر عاشوری [آشوری] برادر آقای شیخ ابوتراب عاشوری [آشوری] که نامبرده هم در دو سه روز اخیر در آنجا اقامت گزیده بود میشوند و با شلیک شش تیر بطرف شکم و دست شیخ ابوتراب که بقولی در سر دستشوئی مشغول گرفتن وضو بوده و بروایت دیگر دستهای خود را بعلامت تسلیم بلند کرده بود بحیات او خاتمه میدهند و گزارش ما وقع را بسازمان امنیت بوشهر ارسال میدارند.
نظریه هیئت: ورود مأمورین شهربانی بمنزل آقای حیدر عاشوری [آشوری] و تیراندازی بطرف آقای شیخ ابوتراب عاشوری [آشوری] که منتهی به مرگ وی گردیده قانونا موجه و قانونی نبوده است زیرا با تحقیقی که معمول گردید آقای شیخ ابوتراب عاشوری [آشوری] که از روحانیون درجه 2 و یا 3 شهر بوده و قبلاً هم یکبار از طرف مقامات انتظامی از وی اخذ تعهد شده که مطالب ضدملی و میهنی عنوان نکند کافی بود که یک یا دو نفر از مأمورین شهربانی بمحل سکونت وی مراجعه و را برای اخذ توضیحات و یا تعهد بشهربانی هدایت نمایند.
1 پیشنهادات: 1ـ چون نحوه رفتار و کیفیت خدمت سرکار سرهنگ کیروس خسروی نژاد رئیس شهربانی استان بوشهر و سرکار سرهنگ حیدر اتحادیه فرمانده هنگ مستقل ژاندارمری بوشهر در استان مذکور موجب نارضائی شدید اهالی گردیده لذا ادامه خدمت نامبردگان را در آن استان مطلقا بمصلحت نمیداند و بایستی محل خدمت آنان سریعا تغییر داده شود.
2ـ سرکار سرهنگ کیروس خسروی نژاد رئیس شهربانی استان بوشهر و سرکار ستوان یکم حسین مختاری افسر شهربانی همان استان و سه نفر مأمورین انتظامی مشورحه زیر: 1ـ پاسبان عبدالرسول شیخی.
2ـ پاسبان عبدالرضا جلالیان.
3ـ عبدالرضا کدخدائی.
بلادرنگ تسلیم مراجع قضائی (دادگستری) بوشهر شوند تا پس از رسیدگی های دقیق و جامع قضائی از جانب بازپرس و روشن شدن جهات و جوانب امر مرتکبین واقعی به مجازات عمل خود برسند.
بدیهی است با اعمال این پیشنهادات توجه عمومی نسبت باجرای عدالت و بیطرفی دولت بیش از پیش جلب و از نارضائی اهالی بنحو محسوس کاسته خواهد شد.
مدیرکل بازرسی وزارت دادگستری ـ غفاری مدیرکل بازرسی وزارت کشور - کاظمی
توضیحات سند:
1ـ شهربانی برای سرپوش گذاشتن روی این حادثه، تلاش کرد با طرح این موضوع، جنایت مأموران خود را توجیه کند و به آن جنبه شخصی و خصوصی ببخشد، اما موفق نشد.در گزارشی که شهربانی برای رئیس ساواک بوشهر فرستاد چنین برمی آید، این دو نهاد انتظامی و امنیتی برنامه ای مشترک (احتمالاً ترور حجت الاسلام ابوتراب آشوری) داشته اند.
تیراندازی به طرف یک سرپاسبان آن هم از طرف افراد نامعلوم که گفته شد لباس نظامی به تن داشتند و سپس تهاجم به خانه آقای آشوری و شلیک به قصد کشتن او و نه دستگیری، حکایت از این جنایت مشترک و برنامه ریزی قبلی دارد.
گزارش شهربانی بوشهر در ضمیمه کتاب آمده است.
(ضمیمه شماره 10) ماموران شهربانی 6 گلوله به شکم و سینه آقای آشوری شلیک می کنند و سپس جسد او را در صندوق عقب خودرو پیکان پلیس می اندازد و به محل شهربانی می برند.