موضوع: تلگراف جبهه ملى به پرزیدنت جانسون
تاریخ سند: 16 خرداد 1344
موضوع: تلگراف جبهه ملى به پرزیدنت جانسون
متن سند:
شماره: 304 /315 تاریخ: 16 /3 /44 0316موضوع: تلگراف جبهه ملى به پرزیدنت جانسون
به مناسبت دستگیرى 7 نفر دانشجوى سابق مقیم انگلستان به اتهام شرکت در توطئه 21 فروردین کاخ مرمر از طرف جبهه ملى آمریکا مشترک الرأى (فاطمیها، ـ حسن لباسچى1، محمد نخشب، دکتر شایگان)2 تلگرافى به پرزیدنت جانسون مخابره گردیده است. در این تلگراف جبهه ملى آمریکا یادآور شده است که اتهام منتسبه بدانشجویان مزبور از طرف سازمان امنیت ایران که قصد جان شخص اول مملکت را داشته‌اند بدون اساس می‌باشد آنان متذکر شده‌اند که هرگونه ناامنى و ناراحتى براى دانشجویان مزبور از طرف دولت ایران ایجاد شود مسئول آن را دولت آمریکا خواهند دانست زیرا دولت آمریکا پشتیبان رژیم کنونى بوده و بایستى در انتظار عواقب نتیجه آن باشد در پایان این تلگراف از ریاست جمهورى آمریکا تقاضا شده است که اگر قرار است دادگاهى براى محاکمه دانشجویان مزبور ترتیب داده شود این دادگاه بایستى از طرف صلیب سرخ بین‌المللى در ایران تشکیل و وکلاى مدافع دانشجویان با مشورت هیئت صلیب سرخ بین‌المللى باختیار و اراده دانشجویان تعیین و محاکمه آغاز شود. در تلگراف مزبور ضمن توهین بشخص اول مملکت و دولت ایران یادآور شده‌اند که علت گرفتارى و حبس دانشجویان مذکور دفاع آنان از حقوق ملت ایران بوده‌است که بى‌پروا حقایق را انشاء کرده‌اند و دانشجویان بیگناه مزبور هرگز قصد چنین کارى را نداشته‌اند.
از این که رئیس جمهورى آمریکا تاکنون به تلگراف مزبور که توسط کمپانى western.unionمخابره شده است جواب داده یا نداده باشد اطلاعى در دست نیست.
توضیح بخش ـ این خبر در بولتن جارى 13 /3 /44 درج شده است.
بخش 316 جهت اطلاع
عیناً جهت استحضار ریاست بخش 311 ارسال میکردهاند.
20 /3 /44
توضیحات سند:
_1 ـ حسن لباسچى فرزند حسین در سال 1313 در تهران متولد شد. در سن 18 سالگى عضو حزب نیروى سوم بوده است که در آن موقع (1332) نیز بازداشت مى‌گردد. در سال 1958 (1347) رئیس انجمن شمال کالیفرنیا بوده در سال 1342 نامبرده به ریاست انجمن‌هاى اسلامى دانشجویان ایرانى در آمریکا انتخاب مى‌گردد. در سند ساواک وى سر دسته گروه ایرانیان توده‌اى طرفدار چین معرفى شده است. د رسندى دیگر وى فردى جاه‌طلب، پرمدعا، مغرور، اهل جار و جنجال و سر و صدا و نسبتاً بى‌پروا و نسبت به معتقدات سیاسى خود ایمان زیادى نداشته و خیلى مایل بود که به ایران مراجعت نماید و شاید هم قابل خرید هم باشد معرفى شده است.
در تاریخ بهمن ماه 1351 ضمن مراجعه به کنسولگرى ایران در آمریکا از گذشته خود اظهار پشیمانى نموده نماینده کنسولگرى اظهار مى‌داشت: وى خسته شده و از گذشته خود هم غبطه مى‌خورد و اگر چنانچه به ایران باز گردد و مورد عفو قرار گیرد مى‌تواند در ایران در کار نوسازى سهمى به وى تعلق گیرد. نامبرده یکى از قدیمى‌ترین عناصر دانشجوى طرفدار جبهه ملى در خارج از کشور بوده است. وى تا مقطع پیروزى انقلاب اسلامى به ایران مراجعت نکرد. پرونده حسن لباسچى در ساواک، ش 24634، جلد 3، صفحه آخر
2 ـ دکتر سید على شایگان در سال 1281 ه. ش در شیراز بدنیا آمد. وى مقدمات علوم قدیمه و جدید را در این شهر گذراند و براى تحصیلات عالى به تهران آمد و از رشته علوم سیاسى فارغ التحصیل شد. در سال 1307 با نخستین گروه از دانشجویان برگزیده در حکومت پهلوى اول به اروپا رفت و در پاریس رشته حقوق بین‌الملل را تا درجه دکترا پى گرفت. دکتر شایگان در سال 1320 وارد دنیاى سیاست شد. در سال 1324 به وزارت فرهنگ رسید. وى از عناصر حزب توده در این وزارتخانه پشتیبانى کرد. دکتر شایگان عضو جمعیت ایرانى هواداران صلح وابسته به حزب توده بود. وى در مجلس شانزدهم یکى از نمایندگان بود. پس از کودتاى 1332 دستگیر شد و به ده سال زندان محکوم گشت ولى پس از سه سال آزاد شد و به آمریکا رفت. دکتر شایگان پس از انقلاب اسلامى به ایران آمد و در فرودگاه تهران اظهار داشت که مى‌خواهم رئیس جمهور شوم، امّا مدت زیادى در ایران اقامت نکرد و به آمریکا برگشت. وى در سال 1360 در سن 79 سالگى درگذشت.