متن سند:
راستی به قول جنابعالی تشخیص وظیفه از عمل بدان مشکلتر شده است و واقعا متحیرم تکلیفم چیست درباره آقایان معظم الیهم رقیمه حضرت آقای طالقانی به وسیله پست به حقیر رسید جوفا می فرستم اگر جواب مناسب به نظر شریف رسید بنویسید و خود رقیمه را ارجاع به حقیر فرمائید.خلاصه گزارش مرحله رسیدگی و محاکمه نهضت آزادی ایران در دوازده جلسه از 30 /7 تا 26 /8 /42 به حقیر رسید و خطی است و گویا جناب اجل آقای مهندس بازرگان مرحمت فرموده اند واقعا آه و ناله به قدری سینه ام را به تنگ آورده است که دلم می خواهد فضائی پیدا کنم گنجایش داشته باشد فرا گیرد.
شنیدم حضرت آقای قمی تغییر منزل داده اند و ممکن است نامه به ایشان برسد مشورتا می پرسم آیا صحیح است به ایشان تذکر دهم مرادم از این که گفته ام حکومت مردم بر مردم1 باید باشد چیست چون شنیدم ایشان فرموده اند ما چنین نمی گوئیم ما حکومت قرآن بر مردم می گوئیم ولی مسموعم شده است حضرت آقای خمینی در جواب بعضی فرموده اند با میلانی اختلافی نداریم و گفته او گفته همه است.
آن دو نفر چند روز به موعد مانده آمدند و گفتند دهه آخر رجب به تأخیر افتاد و آن شخص دیگر که به علم حروف استخراج نیت حقیر را نمود و جواب داد از اول می گفت دهه آخر رجب نیست ولی به زودی فنا و انقراض خواهد شد و خودش مشغول کاری است و عجائب و غرائبی که وحشت آور است می بیند و به حقیر می گوید و دلداریش می دهم خدا کند تا آن موقع انشاءاللّه تعالی آسیبی به حضرات نرسد و آقای حاج شیخ سرموئی تمایلی پیدا نکند و در آن موقع که به حسب پیش بینی که گفته شده است خیلی با اختیارات خواهند بود تدارک هائی بنمایند.
26904 نمره راجع به جناب آقای مهندس بازرگان را به جناب آقای حاج علی اکبر حاج بابا دادم و کذلک به جناب آقای حاج اصغر آقا حاج بابا هم گفتم و مقدار پنج هزار تومان به خود آقای حاج علی اکبر اجازه دادم و کذلک مقدار غیر محدود به جناب حاج اصغر آقا از سهم مقدس اجازه دادم که خودشان اظهار می داشتند از حسام دریافت می نمایند و آن چه به این دو آقای محترم اجازه دادم راجع به کلیه زندانیان و عائله شان و مواردی است که در آن خدمت به دین و مذهب باشد.
انتظار دارم هر چه زودتر جواب این نامه را بدهید و کذلک از رسیدن پوستین مرسول به توسط جناب آقای حاج قاسم آقا برای آقای ابن العم المدنی به ایشان خبر دهید و نیم پوستین زنانه را بنده زاده به این زودی می فرستد انشاءاللّه تعالی و متعذر از تأخیر است راجع به جناب آقای بهشتی1 بزرگوار بسیار از شرح حال که از قم مسبوق شدم متأثرم انشاءاللّه تعالی در همین نزدیکی عرض اخلاص می نمایم2 و سلام من الجمع علی الجمع محمد هادی الحسینی میلانی.
فورا وصول این نامه و وصول نامه قبلی که صورت تلگراف به آقایان تبریز بود اطلاع دهید.
اصل در پرونده آیت الله میلانی و رونوشت در پرونده سید مرتضی جزایری بایگانی شود.
شهابی 3 /3
توضیحات سند:
1ـ در بیانیه آیت الله میلانی که در 14 /4 /42 منتشر شده است آمده است که...باید حکومت مردم را به مردم سپرد و حق مردم را باید به خودشان واگذار کرد، قانون باید حکومت کند نه فرد و در هیچ آئینی افراد حق ندارند به میل خود قانون وضع کنند...
.
ر.ک : به بیانیه حضرت آیت الله میلانی منتشر شده به تاریخ 14 /4 /42 که متن کامل آن در پیوست سند شماره اداره یکم عملیات 1292/ بخش 312 ـ 20 /4 /42 آمده است.
1ـ منظور آیت الله شهید مظلوم دکتر سید محمدحسین بهشتی می باشد.
آیت الله سید محمد حسینی بهشتی در سال 1307 ه .
ش در اصفهان بدنیا آمد.
تحصیلات خود را تا پایان دوره دبیرستان در این شهر به اتمام رساند و سپس به آموزش علوم دینی روی آورد و مدارج این علم را با سرعت طی کرد.
آیت الله بهشتی پس از تبحر در فقه و اصول به فلسفه پرداخت و از سال 1330 تا 1335 نزد استاد علامه سید محمد حسین طباطبایی تلمذ کرد.
ایشان بعدها وارد دانشگاه شد و رشته فلسفه را تا گرفتن درجه دکتر ادامه داد.
آیت الله بهشتی در سال 1333 دبیرستان دین و دانش را در قم تأسیس کرد.
ایشان در سال 1344 از طرف آیت الله خوانساری به کشور آلمان رفت و امامت مسجد مرکز اسلامی هامبورگ را تا 5 سال به عهده گرفت.
تشکل انجمنهای اسلامی دانشجویان در همین زمان با حضور دکتر بهشتی در خارج از کشور شکل گرفت.
علاقه او به تربیت نسل جوان موجب شد که پس از بازگشت از آلمان (1349) به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آید و به عنوان کارشناس کتابهای تعلیمات دینی در سازمان کتابهای درسی ایران مشغول به کار شود.
فعالیتهای سیاسی دکتر بهشتی موجب شد که در سال 1354 دستگیر شود.
آیت الله بهشتی یکی از اصلی ترین عناصر شکل دهی به تظاهرات در مبارزات مردمی در سال 1357 بود.
پس از پیروزی انقلاب دکتر بهشتی از طرف امام خمینی به عضویت شورای انقلاب و سپس ریاست دیوان عالی کشور رسید.
وی با تأسیس حزب جمهوری اسلامی اعتقاد عمیق خود را به تشکلهای سیاسی نشان داد.
نقش او در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی توسط مجلس خبرگان بی بدیل بود.
آیت الله دکتر بهشتی در هفتم تیر 1360 در تالار سخنرانی دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی به وسیله بمبی که منافقین (سازمان مجاهدین خلق) کار گذاشته بودند به همراه 72 تن دیگر از مسؤولان نظام به شهادت رسید.
ر.ک: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، صص 272 - 271 2 ـ نامه آیت الله میلانی را به آیت الله شهید دکتر محمدحسین بهشتی در قسمت ضمائم ملاحظه فرمایید.