تاریخ سند: 8 خرداد 1340
موضوع: گزارش
متن سند:
از: بخش 334 تاریخ: 8 /3 /1340
موضوع: گزارش
محترماً به استحضار میرساند
بنا به اظهار آقای ملک افضلی مدیر ایستگاه تلویزیون ایران در ساعت 1100 مورخه 7 /3 /40 آقای معز از اداره کل انتشارات و رادیو با آقای مبشر مدیر برنامههای تلویزیون تماس تلفنی حاصل نموده و به ایشان گفته است برنامه امشب تلویزیون با برنامههای موسیقی باید اجراء شود و الاّ به اتفاق افسران سازمان امنیت این دستگاه را اشغال خواهیم کرد. نامبرده اظهار داشته است در این مورد با آقای حبیب ثابت مذاکره نمائید. آقای معز ضمن تماس با آقای پهلبد،1 بلافاصله با آقای حبیب ثابت تلفناً صحبت نموده و همین موضوع را تذکر داده است. آقای ثابت با عصبانیت پاسخ تندی داده و تلفن را قطع کرده است. پس از چند دقیقه آقای نخستوزیر با آقای حبیب ثابت در شرکت ثابت پاسال تلفناً صحبت نمودند و به ایشان فرمودند ایستگاه تلویزیون را امشب تعطیل نکنند.
در مذاکره تلفنی که آقای معز در ساعت 1900 دیروز در این خصوص با اینجانب نمود، نامبرده اشکالات فوقالعاده کار تلویزیون را عنوان کرده و اظهار داشت امروز از مأموریتی که اداره متبوعه درباره تلویزیون به وی محول کرده، استعفا نموده است. پس از چند دقیقه آقای سمیعی2 مدیر ایستگاه رادیو ضمن اطلاع اینکه اخبار امروز خبرگزاری پارس از طرف تلویزیون گرفته نشده، تقاضای مراجعه نماینده تلویزیون را به رادیو در این مورد نموده است. بلافاصله در گرفتن اخبار رادیو از طرف تلویزیون اقدام گردید.
ضمناً برنامههای دیشب تلویزیون به همان ترتیب که گزارش شده، اجراء گردید و به جای نمایشنامه «تراموائی به نام هوس» فیلم «جام جهاننما» نمایش داده شده است. حسینی 8 /3 /40
عیناً به استحضار میرساند برنامه بعدازظهر 7 /3 /40 که مصادف با یکی از روزهای عزاداری فرقه بهائی بود، برنامه بدون موزیک اجرا شد. قبلاً از طرف سازمان پیشبینیهای لازم به عمل آمده بود. فروزین 8 /3 /40
حتی الامکان ترتیبی بدهید که در آینده این موضوع نظائری پیدا نکند و رویه و اصول کار مشخص و معلوم باشد.
توضیحات سند:
1. مهرداد پهلبد فرزند نصرالله در سال 1296 ﻫ ش در تهران به دنیا آمد، تحصیلات متوسطه را در تهران گذراند، سپس به دانشکدهی فنی تهران راه یافت و در رشتهی راه و ساختمان تحصیل کرد و بعد از آن به فرانسه رفت. مشارالیه که نام و شهرت خود را از عزتالله مین باشیان به مهرداد پهلبد تغییر داده بود، با شمس پهلوی ازدواج کرد و در سال 1329 که اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد، به عنوان معاون وزیر فرهنگ و ریاست آن اداره کل به کار مشغول شد و در زمانی که اداره کل هنرهای زیبا زیر نظر نخستوزیری اداره میشد، وی به عنوان معاون نخستوزیر وقت ـ علی امینی ـ و ریاست آن اداره کل به کار خود ادامه داد. پس از تفکیک اداره کل هنرهای زیبا از وزارت فرهنگ، وزارت فرهنگ به وزارت آموزش و پرورش تغییر نام داد و اداره کل هنرهای زیبا نیز به عنوان وزارت فرهنگ معرفی گردید که مهرداد پهلبد وزیر آن شد. مشارالیه که از عزتالله به مهرداد و از مین باشیان به پهلبد رسیده بود و عضوی از خاندان سلطنتی به شمار میرفت، تا سال 1357 وزیر فرهنگ بود و ضمن شرکت در لژهای فراماسونری، عضویت دفتر سیاسی حزب رستاخیز را نیز به عهده داشت.
مهرداد پهلبد که در مدت طولانی تصدی اداره کل هنرهای زیبا و وزارت فرهنگ، بنابر اسناد موجود، هیچگونه خدمت قابل توجهی به فرهنگ و هنر ایران نکرده بود در ارزیابی ساواک، فردی رفیقباز، ولخرج، علاقمند به مقام، شهرت، پول، زن و یکی از زن بازهای معروف، معرفی شد. در دوران وزارت وی، کتب اسلامی عموماً ممنوع شد و فیلمهای ضداخلاقی و نشریات ضددینی گسترش یافت.
مهرداد پهلبد در شهریور ماه 1357 در راستای سیاست عوامفریبی، به همراه نخستوزیر و تعدادی دیگر از وزرا و.... از کار برکنار شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خارج از کشور گریخت و در لسآنجلس ساکن شد.
2. در گزارشی که دارای شماره 950 و تاریخ 15 /3 /1336 میباشد، درباره سمیعی آمده است: «سمیعی رئیس رادیو، جدولی به طور روزانه تهیه نموده و آگهیهای تجارتی که همه روزه اجرا میشود، شب به شب با امضای خود و مهندس عاطفی، رئیس استودیو، گواهی مینمایند که چند دقیقه از آن اجرا شده است. ضمناً همسر خود را در کانونهای برنده مزایده آگهیها به کار گمارده و در ازای هر دو دقیقه اجرای آگهی، دویست تومان و هر شش دقیقه که در روز اجرا میشود، ماهیانه 600 تومان حقوق برای مشارالیها دریافت مینماید. ضمناً علاوه بر مبالغ مذکور، خود نیز در اجرا یا عدم اجرای برنامه آگهیهای تجارتی استفاده مینماید... سمیعی رئیس رادیو که با شاپوری و بانو شاپوری دوست قدیمی بوده و در محافل مختلف با همسرش حضور میبابد، ماهیانه دوهزار ریال برای دو نفر مذکور با ارکستر آنها قرارداد بسته و مبلغی از آن را شخصاً برداشت مینماید. معینیان مدیرکل تبلیغات که ظاهراً با صدور دستوراتی خود را شخص جدی و صالحی وانمود مینماید، اکثر شبها به اتفاق صبحی، سمیعی و همسرش، عاطفی و بانو، روحانی و بانو، ذبیحی که غالباً با زنان بدکاره است، عباس فروتن که در عیاشی سمت کارگردانی دارد، شیرزاد رئیس سابق رادیو، خانم اربابی گوینده رادیو و چند تن دیگر به نیاوران و اطراف تهران رفته و به عیاشی و رقص میپردازند.» رجال عصر پهلوی، نصرت الله معینیان به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ص 11
منبع:
کتاب
حبیب ثابت پاسال به روایت اسناد ساواک صفحه 116