حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
تاریخ سند: 18 مهر 1357
حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
متن سند:
1ـ ساعت 1100 روز 18 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، حدود 2000 نفر از قشریون مذهبی در مقابل منزل آیت الله سید حسن طباطبائی قمی اجتماع کرده و مبادرت به تظاهرات نموده اند.تظاهرکنندگان ضمن دادن شعارهای مضره، تمثال اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر را پاره کرده و عکسهائی از علی شریعتی که زیر آن تصویری از یک مسلسل و یک قلم و آیه ای از قرآن که معنی آن «هر که در راه خدا کشته شود شهید است و نمرده است» بچشم میخورده بدیوار محل اجتماع الصاق کرده اند.
2ـ از ساعت 1200 الی 1945 روز 18 /7 /57، تعدادی از قشریون مذهبی بصورت گروههای کوچک در برخی از نقاط شهر مشهد اجتماع کرده اند که با دخالت مأمورین فرمانداری نظامی متفرق گردیده اند.
3ـ ساعت 1300 روز مذکور قریب 100 نفر از قشریون مذهبی در برابر منزل آیت الله سید عبداللّه شیرازی اجتماع و مبادرت به تظاهرات کرده اند.
دو تن از روحانیون که در میان تظاهرکنندگان بوده اند، متظاهرین را به سکوت و آرامش دعوت کرده که با مخالفت قشریون روبرو شده اند.
تظاهرکنندگان به همین سبب در صدد آزار و ایذاء روحانیون مذکور بوده اند که توسط مردم متفرق شده اند.
4ـ ساعت 1700 روز مذکور مجلسی با شرکت قریب 1000 نفر از قشریون مذهبی در منزل آیت الله سید عبداللّه شیرازی برگزار گردیده است.
در این مجلس شیخ علی مراد خانی ارنگه ای (معروف به شیخ علی تهرانی یکی از روحانیون قشری شهر مشهد) سخنرانی کرده است.
در این مجلس عده ای از قشریون مذهبی کاریکاتورهائی از مقامات عالیه مملکتی که شعارهائی مضره زیر آن نوشته شده، بدیوار منزل آیت الله شیرازی الصاق نموده اند.
از ساعت 1900 روز 19 /7 /57، مجلسی با شرکت حدود سه هزار نفر از قشریون مذهبی و محصلین در منزل آیت الله سید حسن طباطبائی قمی برگزار گردیده و جمعیت حاضر ضمن دادن شعارهای مضره، بتظاهرات پرداخته اند.
1 در این مجلس یکی از روحانیون قشری سخنرانی کرده و سپس شخص ناشناسی اشعاری علیه مقامات عالیه قرائت کرده است.
ضمنا از طرف قشریون عکسی از اردشیر زاهدی در حالیکه مشغول رقصیدن با یکی از زنان خارجی است، بدیوار منزل آیت الله قمی الصاق شده است.
2 در این مجلس همچنین تعدادی عکس علی شریعتی توزیع گردیده است.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ این خبر که مربوط به نوزدهم مهر است بالاجبار به دلیل پیوستگی در اینجا آمده است.2ـ ورود اردشیر زاهدی سفیر حکومت شاه در امریکا واکنش هایی در پی داشت.
رادیو لندن از این سفر به عنوان بازگشت غیر منتظره نام برد، چرا که او یک ماه پیش هم با پیام حمایت جیمی کارتر از شاه به ایران آمده بود.
این رادیو گفت : «به نظر می رسد این سفر با قصد یافتن راهی برای خروج از بحران مداوم داخلی ایران باشد.
» (اطلاعات، ش 15732، ص 20) یکی از واکنش های مردمی در قبال این سفر را در سند بعدی می خوانید.