موضوع : تظاهرات روز 3/12/36 در مسجد اعظم
تاریخ سند: 8 اسفند 1356
موضوع : تظاهرات روز 3/12/36 در مسجد اعظم
متن سند:
به : 312 از : 21 ه شماره : 8052 /21 روز چهارشنبه سوم اسفند حوزه علمیه قم به عنوان برقراری مجلس ترحیم برای مقتولین تبریز تعطیل بود از ساعت 900 در مسجد اعظم مجلس با تلاوت آیاتی از کلام اللّه مجید شروع شد و ضمنا عاصی مداح نیز طبق معمول اشعاری قرائت نمود ساعت 1030 غلامرضا گلسرخی کاشانی منبر رفته و در باره حکومت مردم بر مردم و احکام قرآن و قانون اساسی صحبت کرد و در ضمن مرتبا مردم را به آرامش دعوت می کرد جلو درب مسجد کلاً اطرافیان مراجع ایستاده بودند حاج آقا مهدی گلپایگانی و سید جواد مرعشی بمردم خوش آمد می گفتند کارگردان مجلس حاج میرزا ابوالفضل فیض مشکینی بود و همه کارها در اختیار طلاب ترک بود و ترکها مجلس را کنترل می کردند این مجلس از جانب آیات ثلاثه (شریعتمداری ـ گلپایگانی و نجفی مرعشی) تشکیل گردیده بود و در آن کلیه روحانیون مانند سید صادق روحانی، سید محمد وحیدی میاندوآبی، شیخ مرتضی حائری، شیخ هاشم آملی و کلیه مدرسین حوزه علمیه قم و عده ای از امام جماعتهای مساجد تهران که به قم آمده بودند شرکت داشتند و جمعیت حدود 15 هزار نفر تخمین زده می شد، در پایان سخنرانی گلسرخی مجلس ختم و جمعیت متفرق گردیدند ولی عده ای حدود پنج هزار نفر در صحن مسجد اعظم اجتماع کرده و تظاهرات شروع شد و شعارهای درود بر خمینی، تبریز خونین است، زنده و جاوید باد خون شهیدان قم، روحانی دانشگاه، مرگ بر این حکومت یزیدی ...جلاد است و اله اکبر می دادند تا ساعت 1200 تظاهرات تمام شد و از مسجد با آرامش بیرون آمدند چیزی که در این تظاهرات جلب توجه می کرد اینکه در حدود سیصد نفر زن پوشه زده در داخل جمعیت حضور داشتند و بعضی از آنها ضبط صوت آورده بودند و صدای تظاهر کنندگان را ضبط می کردند تا آخر دسته جمعی از مسجد بیرون آمده و حدود 100 نفر آنان به طرف گذر خان حرکت کرده و نزدیک سه راه چهارمردان متفرق گردیدند و پوشه طرف را برداشتند وقتی پوشه ها کنار رفت مشخص شد که همگی دختران جوانی بودند که در مدارس علمیه دخترانه قم درس می خواندند .
نظریه شنبه : نظری ندارد.
نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح است گلسرخی در این مجلس فقط از آیت های ثلاثه نام برده و هیچ اسمی از سید صادق روحانی و سایر آیات طراز دوم نبرده و همین موجب ناراحتی آنان گردیده و گلسرخی در خاتمه سخنان خود از قول آیات ثلاثه اظهار می دارد که این مجلس آخرین مجلس متشکله حوزه علمیه است و بعد از این مجلس نخواهیم داشت ضمنا در تحقیقاتی که به عمل آمده دختران شرکت کننده در مجلس مذکور محصل مدارس شبانه روزی دارالزهرا و مکتب توحید و مدرسه جدید آیت الله گلپایگانی و همچنین مدرسه دخترانه کرمانیها بوده اند که عده صد نفری که به صورت دسته جمعی در خیابانها حرکت نموده اند شاگردان مدرسه اخیرالذکر می باشند.
شراره نظریه دوشنبه : با تایید صحت خبر و نظریه یکشنبه، ضمن انجام مراقبت های لازم در روز مذکور اتفاقی رخ نداده است.
پارسا نظریه سه شنبه : صحت خبر و نظریه یک شنبه کاملا مورد تایید بوده چگونگی عدم نام نبردن روحانی بوسیله گلسرخی طی گزارش خبر جداگانه ای به استحضار رسیده است.
رهبر
توضیحات سند:
1ـ در تلفنگرامی که ساواک قم امروز (3 /12 /56) به مدیریت کل اداره سوم در تهران فرستاد خلاصه سخنرانی آقای گلسرخی را چنین آورد : «شیخ غلامرضا گلسرخی کاشانی (ممنوع المنبر) ابتدا در باره فلسفه اسلام و فوائد حکومت دمکراسی سخنرانی و سپس نامه علمای تبریز خطاب به علماء قم را که در مورد حوادث اخیر تبریز و این که به هنگام برگزاری مجلس فاتحه تبریز مساجد را مأمورین بسته اند قرائت نموده اضافه کرد من شنیده ام ولی خود ندیده ام که دیشب یکی از شعب بانک صادرات قم را آتش زده اند و قبل از آتش سوزی دیده شده که مدارک و اسناد آن را به بیرون حمل کرده اند و این نشان می دهد که آتش زدن بانک بنا به مصلحتی بوده است.آنگاه به مندرجات روزنامه ها و رسانه های گروهی حمله کرده و اضافه می کند روزنامه نویس ها افراد بی سوادی هستند و به وضع روحانیت وارد نیستند و مجددا با به میان کشیدن حوادث تبریز و بی گناهی کشته شدگان (در این هنگام حاضرین در مجلس شروع به گریه می نمایند) مردم را به آرامش دعوت کرده می گوید طرفدار تظاهرات آرام هستیم و نباید بهانه و دستاویزی به کسی بدهیم و در پایان می افزاید برگزاری مجالس فاتحه دیگری ضرورت ندارد.
» این تلفنگرام ساواک با شماره 5996 /21 ه و تاریخ 3 /12 /36 به تهران فرستاده شد.
» * امروز (3 /12 /56) حوزه علمیه قم تعطیل بود و مراسم مسجد اعظم نیز به خاطر بزرگداشت شهدای تبریز برپا شد.