تاریخ سند: 24 مهر 1357
گزارش خبر موضوع : تظاهرات سنندج
متن سند:
1ـ خانم حیدری شغل معلم در ساعت 0900 روز 16 /7 /57 در جلو دبیرستان
هشتم اسفند دانش آموزان را تحریک به تظاهرات نموده و به آنان گفته است هر
مأموری را دیدید با سنگ بزنید.
2ـ جلال الدین رحیمی ملکشان ـ عبداللّه جماران ـ فرهاد مرادویسی و اقبال
ذوالفقاری دبیر در تظاهراتی که در ساعت 1000 روز مزبور در خیابان پهلوی
توسط عده ای از دانش آموزان برپا گردیده بود کسبه را مجبور به بستن دکاکین
خود نموده و به آنان اظهار میداشتند که بروید حق خود را بگیرید، یادشدگان
بطرف مأمورین دولت و حزب رستاخیز و خودروهای پلیس سنگ پرتاب
مینمودند.
3ـ محی الدین اسمعیلی ضمن شرکت در تظاهرات روز مذکور شعار میداد بروید
این حزب رستاخیز که معدن فساد و بازنشسته ها میباشد از بین ببرید، زنده باد
آزادی.
4ـ رشید خداجو استوار بازنشسته فریاد میکشید آزادی قلم آزادی بیان.
نظریه شنبه : خبر صحت دارد.
نظریه یکشنبه : امکان صحت خبر وجود دارد، موضوع تظاهرات روز 16 /7 /57
بموقع باستحضار رسیده است.
قلندر
نظریه سه شنبه : نظریه یکشنبه مورد تایید است.
پایدار
نظریه چهارشنبه : در روز 16 /7 /57 عده ای از پسران به درب مدرسه دخترانه
هشتم اسفند رفته و تظاهراتی نموده و باعث بهم خوردن نظم دبیرستان مزبور شده
و دختران را به کوچه کشاندند که مأمورین پلیس هم دخالت کرده و تعدادی از
دختران را با باطوم زده بودند که موضوع اخیر باعث ناراحتی اولیاء دانش آموزان
دختر که خداجو نیز جزو آنها بوده شده بود.
1 افسر
توضیحات سند:
1ـ روزنامه کیهان در مورد
حوادث امروز (16 /7 /57)
سنندج نوشت : «مدارس
سنندج تعطیل شد و
خیابان های شهر صحنه
تظاهرات و زدوخوردهایی
متعدد بود.
صبح امروز
دانش آموزان در دسته های
مختلف در خیابان های سنندج
به راه افتادند و پلیس در هر جا
در صدد متفرق کردن آنها
برآمد.
در چند جا
تظاهرکنندگان با مأموران
رودرو شدند که مأموران
انتظامی به استفاده از
گازاشک آور پرداختند.
امروز
شیشه های چند بانک دیگر از
جمله بانک های صادرات در
چهارراه اکباتان، فرح و
سیروس، بانک عمران و بانک
رفاه کارگران شکسته شد.
بعدازظهر نیز تظاهرات
پراکنده ادامه داشت اما نه به
شدت و گسترش صبح.
تظاهرات امروز بیشتر در
حوالی دبیرستان هشتم
اسفند، خیابان اکباتان و
مجموعه آموزشی شیخان و
دبیرستان رازی صورت
گرفت.
امروز اداره آموزش و
پرورش از ساعت 11 تعطیل
شد و این زمانی بود که پلیس
می خواست عده ای را که جلو
اداره آموزش و پرورش
اجتماع کرده بودند متفرق
کند.
اجتماع کنندگان که به
درون اداره آموزش و پرورش
رفته بودند از ورود مأمورین
به داخل اداره جلوگیری
کردند و مأموران با گاز
اشک آور آنها را متفرق
کردند...
مأمورین دو آموزگار
را به اسامی کاوه نسب و شیخ
الاسلام زاده دستگیر کردند.
به دنبال این حادثه خیابان
اکباتان که دو سه مدرسه
بزرگ سنندج در آن واقع است
و در یکی دو روز اخیر مرکز
تجمع دانش آموزان بود به
وسیله افراد کمکی ژاندارمری
و نیروی پلیس تحت کنترل
درآمد و تا چند ساعت از شب
عبور و مرور در این خیابان
کنترل و ممنوع شد.
در ساعت
5 /5 بعدازظهر عده ای در
حدود 500 نفر از معلمان و
دانش آموزان در محوطه
هنرستان صنعتی به خاطر
اعتراض به حادثه اداره
آموزش و پرورش و نحوه
برخورد مأموران اجتماع
کردند.
«در این اجتماع چند
معلم و دانش آموز سخنرانی
کردند...
مأموران به متفرق
کردن آنها پرداختند و چند تن
از آنها به کلانتری اعزام
شدند.
» (کیهان، ش 10584،
ص 22)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 13 صفحه 41