تاریخ سند: 17 شهریور 1345
درباره: سید محمد صادق لواسانی فرزند ابوالقاسم
متن سند:
شماره: 1023-27-857 تاریخ: 17 /6 /1345
از: شهربانی کل کشور(اداره اطلاعات)
به: تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
درباره: سید محمد صادق لواسانی فرزند ابوالقاسم
پیرو شماره1023-27-857- 3 /6 /45
خواهشمند است دستور فرمائید در اعلام نظریه تسریع نمایند. م
رئیس شهربانی کل کشور. سرلشگر مبصر1
از طرف سرتیپ صمدیانپور
آقای اوانی مگر جواب داده نشده؟- 20 /6
توضیحات سند:
1. محسن مبصر، فرزند عبدالعلى در سال 1296 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد. در سال 1315 دبیرستان نظام را در تبریز به پایان رسانید و پس از طى دانشکده افسرى در سال 1317 با درجه ستوان دومى رسته توپخانه وارد ارتش شد. او فعالیت اطلاعاتى خود را به عنوان افسر رکن 2 ستاد لشکر 2 آغاز کرد و سپس افسر دایره تجسس ستاد ارتش شد. مبصر به عنوان یک افسر فعال اطلاعاتى در همین سال‌ها مورد توجه سرویس جاسوسى انگلستان و عوامل آن در ارتش قرار گرفت و راه تصدى مشاغل حساس به رویش گشوده شد. ابتدا رئیس رکن 3 ستاد لشکر 19 (اهواز) و سپس رئیس بازرسى صنایع نظامى شد و پس از آن در پست حساس ریاست تجسس و اطلاعات رکن 2 ستاد ارتش قرار گرفت. او در توطئه کودتاى 25 و 28 مرداد 1332 از مهره‌هاى مؤثر بود و طبق گزارش ساواک، از طریق شعبه تجسس رکن دوم ارتش به دستگیرى و شکنجه مبارزان مى‌پرداخت و دستورات را مستقیما از مستشاران آمریکایى دریافت مى‌کرد. او در چند نقطه تهران، چندین مرکز شکنجه مخفى ایجاد کرده و جهت گرفتن اعتراف از زندانیان از هیچ‌گونه شکنجه‌اى مضایقه نمى‌کرد. پس از کودتا به ریاست ستاد فرماندارى نظامى تهران و راه‌آهن رسید و در کنار تیمور بختیار در سرکوب نیروهاى ضد رژیم نقش فعال داشت. در تاریخ 8 /7 /1335 به ساواک مأمور شد و ریاست حفاظت ساواک را به عهده‌دار گرفت. مبصر به عنوان رئیس هیأت وابستگى‌هاى نظامى ایران در کشورهاى عربى به بغداد رفت و تا بهمن 1337 در این پست بود. در بازگشت به تهران پس از مدتى رئیس پلیس تهران و سپس معاون شهربانى کل کشور شد و پس از نصیرى به ریاست شهربانى کل کشور رسید. مبصر حدود شش سال (1343 لغایت 1349) در این سمت بود. در سال 1347 بنا به دعوت محرمانه پلیس رژیم صهیونیستى از آن کشور بازدید و در زمان تصدى ریاست شهربانى، به ساخت زندان قزل حصار اقدام کرد. در پى بروز اختلاف بین او و نصیرى و درخواست اشرف پهلوى، مبصر از شهربانى کنار گذاشته شد. پس از برکنارى، در خرداد 1351 به معاونت نخست وزیر و سرپرستى سازمان دفاع غیر نظامى منصوب و در 29 /6 /1352 بازنشسته شد. مبصر به اخاذى، سوءاستفاده‌هاى مالى، قاچاق مواد مخدر و فساد اشتهار داشت. وى در جریان انقلاب اسلامى به طور قاچاق به ترکیه رفت و از آنجا راهى انگلیس شد. مبصر در سال 1375 در سن 79 سالگی درگذشت. وی خاطراتش را با نام: خاطرات سپهبد محسن مبصر رئیس شهربانی کل کشور منتشر کرده است.
منبع:
کتاب
آیت‌الله حاج سید محمد صادق لواسانی به روایت اسناد ساواک صفحه 89
