موضوع: اعلامیه مضرّه
تاریخ سند: 28 تیر 1357
موضوع: اعلامیه مضرّه
متن سند:
از: 2 ﻫ ب تاریخ: 28 /4 /2537[]به: 2 ﻫ 1 شماره: 4154/ 2 ﻫ ب
موضوع: اعلامیه مضرّه
پیرو شماره: 3920 / 2 ﻫ ب – 1/ 4/ 37
0428
شب مورخه 22 /4 /37 قبل از نماز مغرب و عشاء در مسجد کاظم‌بیک واقع در سرحمام سه نوع اعلامیه توزیع گردید که خلاصه‌ای از متن اعلامیه به شرح زیر بوده [است]:
1- متن اعلامیه مرجع تقلید شیعیان جهان حضرت آیت‌اله العظمی امام خمینی راجع به جشن‌های اسلامی1 در یک برگ ماشینی به تاریخ 13/ 4/ 37 .
2- متن اعلامیه سادات‌الحسینی یکی از تبعیدشدگان جهرم...... ماشینی در سه برگ.
3- بیانیه دانشجویان دانشگاه پزشکی اصفهان که روز یکشنبه مورخه 10 /2 /37 با حضور جمعیت کثیری از دانشجویان در سالن غذاخوری دانشگاه قرائت گردید و درباره کشته‌شدگان شهرستانها و اصفهان به دولت بوده [است]...........
نظریه شنبه: خبر صحت دارد، اعلامیه‌های مورد بحث وسیله قاسم الله وردی جهت مطالعه به شنبه داده شده که روز بعد به وی اعاده نماید.
نظریه یکشنبه: نظریه شنبه مورد تائید است و در مورد توزیع اعلامیه نظر عالی را به شماره پیروی معطوفی می‌دارد.
نظریه دوشنبه: نظریه یکشنبه مورد تائید است. شنبه شفاهاً اظهار داشت به نظر می‌رسد که الله‌وردی عاملین توزیع و تهیه‌کننده اعلامیه‌ها را بشناسد. با توجه به این که مشارالیه از همفکران محمدهادی یزدانی می‌باشد، احضار و دادن تذکر و تحقیق پیرامون هویت توزیع‌کنندگان و ارتباطش با هادی یزدانی و آگاهی از نحوه فعالیت یزدانی در سطح منطقه ضروری به نظر می‌رسد.
نظریه 2 ﻫ ب: در مرخصی می‌باشد.
در کلاسه 106489 محمدهادی یزدانی بایگانی شود. قاسم‌پی 8 / 5/ 37
فیش به نام قاسم شهرت الله‌وردی بررسی و ارائه شود. قاسم‌پی 9 / 5 /37
توضیحات سند:
1. نخستین ماه تابستان در سال 1357 با چهره‌ای ظاهراً آرام شروع شد. در این ماه پخش اعلامیه به صورت گسترده‌ای آنجام گرفت. حضرت امام خمینی در این ماه یک اعلامیه منتشر کردند که همین اعلامیه کوتاه در رقم خوردن سرنوشت آن بسیار مهم افتاد. امام در پاسخ مکرر مردم در مورد شیوه برپایی جشن‌های ماه شعبان فرمودند: «رژیم منحط برای مسلمین ایران عیدی نگذاشته است... ما روزی را عید می‌گیریم که بنیان ظلم و ظالم را منهدم کنیم.» این اعلامیه در سطح وسیعی از شهرها و روستاهای استان مازندران و همین‌طور شهر بابل توزیع شد. گروههای مختلف اجتماعی اقدام به تکثیر این اعلامیه کردند. مأموران ساواک و شهربانی گزارش‌های فراوانی از کشف این اعلامیه در شهرهای کوچک و بزرگ تهیه کردند.هم‌چنین اعلامیه‌های زیادی توسط مردم و روحانیان بابل در خصوص تحریم جشن‌های سوم و نیمه شعبان تهیه و در این شهر توزیع شد و روحانیان سرشناس و برجسته مبارز بابل در سخنرانی‌های خود در خصوص تحریم این جشن‌ها اظهاراتی بیان داشتند و به دنبال این سخنرانی‌ها طبقات مختلف کارگران، دانشجویان و بازاریان بابل با اعتصاب عمومی و تعطیل بازار جشن‌های نیمه شعبان را برگزار نکردند.
ساواک نیز برای مقابله با این اقدامات، تمهیدات وسیعی را تدارک دید تا بتواند از تحقق این خواست جلوگیری کند. ساواک پس از آنکه متوجه شد مردم و روحانیان جشن‌های نیمه شعبان را تحریم خواهند کرد در صدد برآمد با چاپ اعلامیه و پخش شایعاتی مبنی بر این که این جشن اقدامی است علیه فرقه ضاله بهائیت، مردم را دعوت کرد که با شکوه بیشتری پانزدهم شعبان را جشن بگیرند.
در این اعلامیه آمده بود: «امسال جشن نیمه شعبان با بهترین طرز و عالی‌ترین کیفیت بهتر از گذشته آنجام خواهد شد و این خود بهترین مبارزه علیه ستمگران و ظالمان است.»
اقدام بعدی ساواک مذاکره با انجمن حجتیه برای برپایی این جشن بود. پاسخی که ساواک از رهبر انجمن گرفت این بود که برخلاف میل خود و از ترس واکنش‌های مردم نمی‌توانیم در این جشن شرکت کنیم.
تمهیدات ساواک در نهایت مؤثر نیفتاد و عملاً آن سال جشن پانزدهم شعبان شباهتی با سالهای پیشین خود نداشت. چراغانی و آذین‌بندیها محدود بود به ادارات، بانکها و ساختمان‌های دولتی.
ساواک به وقوع حوادث در مناسبت‌های مذهبی آگاه بود، نزدیکی ماه رمضان را خطری برای امنیت نظام سلطنتی دانست و مقدماتی را برای پیشگیری از رویدادهایی که امکان وقوع آنها در این ماه می‌رفت فراهم کرد. در این کتاب سندهایی را می‌خوانید که دستگاه امنیتی شروع به جمع‌آوری اطلاعاتی دربارۀ مساجد و حسینیه‌ها و روحانیان فعال در ماه رمضان کرد.
روزشمار انقلاب اسلامی مازندران (ساری)، جلد اول، (تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ دوم، 1391)، ص 311.