تاریخ سند: 24 دی 1357
متن سند:
گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 42
مدت دوره از 240001 /10 /1357 تا 242400 /10 /1357
مدارک مورد مراجعه ـ گزارشهای فرمانداریهای نظامی یازده گانه و اطلاعیه های رسیده از منابع خبری.
(پس از بهره برداری از بین برده شود.)
1ـ وضعیت عمومی گروههای مخالف
الف ـ مناطق با فعالیت شدید
(1) استان تهران 24 /10 /1357 ـ بسمت خیابان مولوی اتومبیلهای وانت بار که روی
آنها چادر کشیده شده بود تحت پوشش فروش سیب و پرتقال در لابلای میوه ها اسلحه با فشنگ داخل پاکت گذاشته و به اشخاص مورد اطمینان و بررسی شده بفروش میرساندند.
ـ حوالی ظهر در تقاطع شاهرضا کالج روی پل در حدود 100 نفر مشغول تظاهرات بودند که
مأمورین فرماندار نظامی هم بدنبال آنها در حرکت بودند و تظاهرکنندگان به مأمورین گل و عکس خمینی داده و مأمورین نیز عکس خمینی را بوسیدند.
ـ در میدان فردوسی یک دستگاه ریو ارتشی در میان مردم بوده و عکس های خمینی را در تمام اطراف خودرو چسبانده، در حالی که مأمورین نظامی در ریو بودند مردم هم سوار ریو شده و شعار میدادند ضمنا یکنفر پلیس راهنمائی را سوار کرده که او نیز با صدای رسا بر علیه کد 66 شعار میداد و فتوموند از ریو عکس برداری نموده است.
1
ـ ساعت 1345 در حدود 2000 نفر تظاهرکننده که حامل پلاکاردهای داس و
چکش و تصاویری از دکتر شریعتی، سید جمال اسدآبادی و خمینی بودند ضمن
دادن شعارهای «درود بر چریکهای خلق ایران» و ضد ملی و میهنی از میدان 24
اسفند بطرف پاستور باغشاه در حرکت بودند.
ـ حدود ساعت 1400 در حدود 2000 نفر در خیابان شاهرضا تقاطع کالج ضمن دادن
شعار رانندگان را مجبور میکردند که چراغهای خودرو مربوطه را روشن نمایند.
ـ ساعت 1400 حدود 2000 نفر در میدان ژاله و 1500 نفر در خیابان شهناز مشغول تظاهرات بودند.
(2) استان فارس
ـ در مسجد جامع شیراز اعلامیه هائی مبنی بر همبستگی تیپ 55 هوابرد شیراز
پخش گردیده و در اکثر نقاط شهر بدرب و دیوار شعارهائی دال بر همبستگی
یگان مزبور نوشته شده بود.
ـ از تاریخ لغو حکومت نظامی در شیراز و عدم مشاهده مأمورین شهربانی اخلالگران دست به
تظاهرات و تخریب و آتش زدن امکان زده و رعب و وحشت عمیقی بین مردم بویژه پرسنل نظامی و خانواده آنها ایجاد نموده اند.
1
ب ـ مناطق با فعالیت متوسط
(1) استان مرکزی
ـ تعدادی اعلامیه از طرف دانشجویان مدرسه عالی قم در شهرستان قم پخش و از
اهالی دعوت بعمل آمده که جهت همبستگی اسلامی و پشتیبانی از فرزندان خلق فلسطین در روز جاری مبادرت براهپیمائی نمایند.
ـ ساعت 1000 تعدادی زیادی از اهالی قم در میدان آستانه قم تجمع و ضمن دادن
شعارهای ضد ملی بطرف میدان فرح حرکت نمودند.
2
ـ حدود ساعت 1400 حدود 500 نفر در امیرآباد تهران به تظاهرات مشغول بودند.
ـ در شهرهای ساوه و اراک تظاهرات پراکنده ای وجود داشته است.
3
(2) استان همدان
ـ ساعت 1030 حدود 20000 نفر از اهالی همدان ضمن حمل عکسهای متعدد و
دادن شعارهای ضد ملی راهپیمائی نموده و در این تظاهرات برخوردی بین
تظاهرکنندگان و پلیس رخ نداده است.
(3) استان خراسان
ـ از ساعت 1100 الی 1700 گروههای مختلفی در چند نقطه شهر مشهد با حمل
پلاکاردهای مضره دست بتظاهرات خیابانی زده و این تظاهرات بدون دخالت
مأمورین خاتمه یافت.
ـ از کارکنان و کارمندان استان خراسان طی اعلامیه هائی دعوت بعمل آمده تا در راهپیمائی روزهای 29 /10 /1357 و 7 /11 /1357 شرکت نمایند و آنها را تهدید نموده اند اگر در راهپیمائی شرکت ننمایند پس از پیروزی از ادارات مربوطه اخراج و بحساب آنها رسیدگی خواهد شد.
پ ـ مناطق با فعالیت های کم.
تهران
ـ در سه راه زندان در خیابانهای کورش کبیر، روزولت، کریم خان زند و پهلوی تظاهراتی صورت
گرفت.
2ـ عملیات گروههای مخالف
الف ـ استعداد و گسترش ـ با گشایش دانشگاهها و سایر مؤسسات آموزش عالی و
ایراد سخنرانی بوسیله عناصر افراطی و مذهبی دامنه نفوذ و استعداد مخالفین
بویژه گروههای کمونیست در طبقات مختلف اجتماع در حال توسعه میباشد.
1
ب ـ تاکتیک ها و جنگ افزار جدید ـ موارد تازه ای گزارش نشده است.
3ـ سایر عناصر اطلاعاتی
الف ـ هویت گروههای مخالف ـ تغییری نداشته است.
ب ـ تلفات ـ گزارشاتی واصل نگردیده
پ ـ تهدیدها ـ ارعاب تلفنی و تهاجم بوسیله عناصر اخلالگر به پرسنل ن م ش رو
به تقلیل میباشد.
ت ـ روحیه اخلالگران ـ کماکان رو به تقویت است.
ث ـ فعالیت های ممانعتی جدید ـ فعالیتی گزارش نشده است.
ج ـ تأسیسات اداری و پشتیبانی ـ تغییری نداشته است.
4ـ ضد اطلاعات
الف ـ اقدامات اطلاعاتی ـ فعالیتی گزارش نشده
ب ـ اقدامات خرابکاری ـ گزارش در اینمورد واصل نشده
پ ـ تبلیغات براندازی ـ بصورت اعلامیه، نشر اکاذیب و شایعات بوده است.
ت ـ انتقادات ـ گروههای مخالف اصولاً دولت فعلی را تأیید نمی نمایند.
ث ـ شایعات
ـ شایع است سربازانیکه اهل قزوین هستند قصد دارند در یک فرصت مناسب سربازخانه را ترک نمایند.
ـ شایع است سازمانی بنام خلق ایران در اهواز تشکیل شده و افراد فراری و اخراجی ارتش را با حقوق مکفی استخدام نموده و حمایت خانواده آنان را نیز تضمین مینمایند.
ـ کارکنان و کارگران برق اتمی بوشهر در نظر دارند در تاریخ 25 /10 /1357 تظاهراتی در کارخانه
مزبور انجام دهند ممکن است این تظاهرات به خشونت انجامد و خساراتی به تأسیسات با
ارزش و حیاتی کارخانه وارد شود.
5ـ امکانات گروههای مخالف ـ تغییر ی دیده نشده است.
6ـ اخباریکه در گزارش روزهای پیش نوشته نشده
ـ در تاریخ 22 /10 /1357 اجتماع عظیمی در مقابل درب قرارگاه پشتیبانی
منطقه 2 شیراز جمع و فریاد میزدند مجسمه اعلیحضرت رضا شاه کبیر را که در
داخل ستاد پشتیبانی منطقه قرار دارد حتی با دادن تلفات پائین خواهیم آورد و در
این مورد از طریق پشتیبانی منطقه 2 شیراز ا ز ن ز ش کسب تکلیف شده است.
7ـ تجزیه و تحلیل
ـ با افتتاح بعضی از دانشگاهها و آموزش عالی در تهران و ایراد سخنرانی و تهیج احساسات دانشجویان و مردم، تظاهرات دامنه گسترده تری پیدا نموده است.
ـ ارعاب و تهدید نسبت به تخریب و آتش سوزی منازل پرسنل ن م ش نسبت به گذشته کم شده است.
8ـ نتیجه
ـ با نگرش به اعلامیه ها و مطالب مندرج در مطبوعات و ایراد سخنرانی ها بوسیله
رهبران مختلف اخلالگر در سطح کشور مبنی بر عدم تائید دولت فعلی و همچنین
سفر قریب الوقوع شاهنشاه آریامهر بخارج از کشور و مراجعت خمینی و وقوع
احتمالی کودتا از طرف ارتش شاهنشاهی تصور میرود که اخلالگران بمنظور
همبستگی هر چه بیشتر به تظاهرات توسعه داده و در صدد تضعیف روحیه پرسنل
ن م ش بنحوی از انحاء مبادرت می نمایند.
علیهذا مقتضی است بمنظور جلوگیری از هر نوع دسیسه و آسیب پذیری پرسنل ارتش شاهنشاهی و تأسیسات حیاتی طرحهای لازم پیش بینی و بمرحله اجرا گذارده شود.
ر سب 3 ـ سپهبد خواجه نوری
بجای سرلشگر مکری
گیرندگان
1ـ وزارت جنگ (2 نسخه)
2ـ ن ز ش (معاونت عملیات و اطلاعات)
3ـ ن ه ش (معاونت عملیات)
4ـ ن د ش (معاونت عملیات)
5ـ ژ ک ش (رکن 3)
6ـ ش ک ش (عملیات)
7ـ ساواک
8ـ سب 2 (ر ک)
9ـ سب 2 ف د (اد)
10ـ سب 2 ف ه (د سک داخلی)
11ـ سب 2 (داد)
توضیحات سند:
1ـ مشروح این خبر در جراید کشور به چاپ رسید.
گروههایی از اجتماع کنندگان در دانشگاه تهران پس از پایان برنامه در حرکت به خیابانها با حمل عکسهایی از امام خمینی و شعار علیه حکومت «به هنگام گذشتن از کنار سربازان، خودروهای آنان را گلباران می کردند و سپس
سربازان مستقر در خیابان ها را روی دوش خود حمل می کردند و یا آنها را می بوسیدند...
.
گروهی که در خیابان شاهرضا [انقلاب] حرکت می کردند پس از رسیدن به چهار راه پهلوی
[ولی عصر ]سربازان را دوره کردند و فرمانده آنها را که یک سرگرد بود روی دوش خود
گرفتند و در حالی که شعار می دادند «به دستور خمینی، ارتش برادر ماست ـ برادر
ارتشی بیا که دشمن کشیم» او و چند تن از سربازان را تا مسافتی روی دوش خود حمل
می کردند.
سربازانی که قادر نبودند اشکشان را پنهان کنند در حالی که گلهای میخک را
روی تفنگ خود قرار می دادند نظاره گر این تظاهرات می شدند...
» این صحنه ها در خیابان سعدی هم اتفاق افتاد.
(کیهان، ش 10613، ص 3)
1ـ امروز (24 /10 /57) در جهرم راهپیمایی بزرگی شکل گرفت.
این حرکت «به مناسبت هفتمین روز شهدای شهرهای مختلف ایران و چهلمین روز شهادت بانوی انقلابی جهرم محبوبه افراز جهرمی که به وسیله شکنجه گران دولتی در انگلستان به هلاکت رسید بر پا شد.
» (کیهان، ش 10613، ص 5) همین منبع از بروز تظاهرات در ارسنجان و روستاهای
اطراف در همین روز خبر داد.
(ش 10622، ص 7) امروز (24 /10 /57) ساختمان ساواک آباده توسط مردم تصرف شد.
اسناد موجود به مسجد منتقل شد و دکل بی سیم ساختمان نیز پائین کشیده شد.
(همان، ش 10613، ص 3)
2ـ روزنامه آیندگان تعداد تظاهرکنندگان قمی را 200 هزار تن نوشت که در میدان آستانه اجتماع کردند.
(ش 3264، ص 2) در میدان آستانه چند سخنران برای مردم صحبت کردند، نماز
جماعت بر پا شد.
«20 هزار نفر از راهپیمایان قم را زنان تشکیل می دادند و جالب این که انتظامات گروه زنان را نیز چند نفر از بانوان به عهده داشتند.
» (اطلاعات، ش 15761، ص 3)
3ـ در شهر خمین هم امروز یکشنبه بیست و چهارم دی «تظاهرات وسیعی صورت گرفت.
تظاهرکنندگان به جلوی شهربانی رفتند و به ماموران گل دادند.
» (کیهان، ش 10615، ص 7)
1ـ همزمان با گشایش دانشگاه تهران در بیست و سوم دی ماه دیگر مرکز آموزش عالی
همچون دانشگاه ملی (شهید بهشتی) در تهران و دانشگاههای مراکز استانها رفته رفته باز شدند.
امروز (24 /10 /57) در اطراف دانشگاه ملی تظاهراتی به وقوع پیوست که در اثر
تیراندازی ماموران تظاهرکنندگان متفرق شدند.
(کیهان، ش 10612، ص 2)
* امروز (24 /10 /57) امام خمینی در گفت و گو با خبرنگار روزنامه لیبرال چاپ توکیو و اوزاکا در برابر این پرسش که حکومت اسلامی چه نوع حکومتی است فرمودند : «حکومت اسلامی،
حکومتی است که اولاً صد در صد متکی به آرای ملت باشد ؛ به شیوه ای که هر فرد ایرانی
احساس کند که با رأی خود سرنوشت خود و کشور خود را می سازد.
و چون اکثریت قاطع این ملت مسلمان اند بدیهی است که باید موازین و قواعد اسلامی در همه زمینه ها رعایت شود.
»
(صحیفه امام، ج 5، صص 448 و 449)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 24 صفحه 76