تلفنگرام درباره : نمایشگاه عکس و کتاب
تلفنگرام درباره : نمایشگاه عکس و کتاب
متن سند:
از چند روز پیش یک نمایشگاه عکس و کتاب توسط یک گروه نا مشخص از دانش آموزان.دانشجویان و فرهنگیان در محل پارک لشگری واقع در نارمک انتهای سرسبز شرقی برپا گردیده است.
در قسمت نمایشگاه عکس تعداد زیادی عکس زنده از روستاهای ایران از سیستان و بلوچستان گرفته تا آذربایجان و از سواحل خلیج فارس و خوزستان گرفته تا شمال استان خراسان بنمایش در آمده است.
1 عکسها عموما گویای کوچ جوانان روستاها به شهرها، از بین رفتن کشاورزی و دامداری در کشور، در این روستاها و زندگی فلاکت بار پیرمردان و پیرزنان و کودکان مانده در روستاها بود.
تعدادی از عکسها نموداری بود از عقب ماندگی کشاورز ایرانی که ابراز کار وی (بیل.
گاوآهن.
گاو.
داس و غیره) همانهائیست که از /5000 سال پیش تاکنون بکار میرود.
عکسها کودکانی را نشان میداد که به چوپانی، خرمن کوبی و کار در مزارع مشغول هستند، پیرزنهائی را نشان میداد که مشغول کار در مزارع و جمع آوری مدفوع حیوانات و تبدیل آن به تاپاله جهت تأمین سوخت زمستانی میباشند، پیر مردان و پیر زنانی را نشان میداد که انبوه شاخه برگ درختان را جهت حمل بمنزل بر پشت خود بار نموده اند، دختران خردسالی را نشان میداد که با دستهای ظریف خود روزانه 14 ساعت بکار بافتن قالی و جاجیم در چهار دیوارهای کم نور و نمناک مشغول هستند لیکن محصول کار آنان توسط تاجرهای شهری فرش با قیمت نازلی به یغما برده میشود در حالیکه خودشان روی زمین نمناک نشسته اند، پیرمردانی را نشان میداد که مدت 60 الی 70 سال در سرما و گرما و در زیر آفتاب سوزان روزانه 14 ساعت کار طاقت فرسا انجام داده و باز هم بکار مشغول هستند و در زیر عکس نوشته شده بود اینست زندگی یک انسان؟ روستاها را نشان میداد که گوئی خاک مرده بر روی آنها پاشیده اند، صفهای طولانی از پیرزنان و پیرمردان و کودکان را نشان میداد که در مقابل درب درمانگاه آنهم اگر باشد ساعتها به انتظار آمدن پزشک نشسته اند، دهاتی را نشان میداد که فاقد گرمابه بوده و یا اگر گرمابه دارد همان گرمابه های قدیمی با خزینه است که آب آن ماه بماه عوض نمیشود، خانه هائی را نشان میداد که در سال 2536 با گرد (د د ت) سمپاشی شده اند و زیر آن نوشته شده بود که طبق دستور سازمان خواروبار جهانی استعمال گرد (د د ت) از سال 1974 ممنوع گردیده است در کنار این عکسها تابلوهائی نیز حاوی مطالبی انتقادی بچشم میخورد که نمونه هائی از مطالب مزبور در زیر باستحضار میرسد.
1 1ـ جوانان روستاها از روی استیصال خانه و آبادی خود را رها کرده و راه شهرها را در پیش گرفته اند این جوانان در شهرها بشغلهای پائینی چون عملگی.
باربری.
بلیط فروشی.
دوره گردی و حتی گدائی مشغول هستند و بحکم اجبار شهرکهائی مانند زورآباد.
مفت آباد.
گودها و از این قبیل بوجود آورده اند.
2ـ در پاره ای از روستاها که کشاورزان اقدام بخرید تراکتور نموده اند بعلت عدم وجود لوازم یدکی و تعمیرگاه تراکتورها بلااستفاده مانده و صاحبان آنها با ضررهای زیادی مواجه شده اند و عده ای سرمایه دار نیز با خرید تراکتور و با اجاره دادن آن به کشاورزان خون آنها را میمکند.
3ـ در این سالها بندرت پیش میآید که دهی آنقدر محصول داشته باشد که بتواند چیزی از آن بفروشد و اگر هم پیش آید سر و کله سلف خرها و مفت خورها و دلالها پیدا میشود.
4ـ سرمایه داران ایرانی برای آنکه سرمایه خود را بکار اندازند ناچارند که با خارجیها شریک شوند و صنایع مونتاژ را که همانا سر هم کردن مصنوعات خارجی است برپا سازند از طرفی این مهمترین و کوتاهترین راه جهت دستیابی به ثروتهای کلان و باد آورده است.
5ـ انسان برای آنکه نمیرد باید نان بخورد.
برای بدست آوردن نان باید کار کرد.
محصول کار تولید نام دارد.
تولید وسایل احتیاج دارد وسایل تولید (چکش.
ارّه.
بیل و...) باید مال کسانی باشد که کار میکنند، مفتخور کسی است که وسایل تولید را دارد ولی کار نمیکند و دیگران را مجبور میکند که کار کنند مثل بساز بفروشها که عمله و بنا را وادار بکار کرده و منافع کار آنها را خود میبرد.
مفت خورها باید بروند و یا باید خودشانهم کار کنند.
6ـ آیا باید خاموش نشست و شاهد ویرانی هر چه بیشتر روستاها و بدبختی روستائیان بود؟ اگر چنین پیش برود چند سال دیگر ما چه خواهیم داشت؟ سرمایه های کشور کجا خرج میشود؟ تا کی باید بمنابع نفت متکی بود؟ اگر نفت تمام شود چه خواهد شد؟ در قسمت نمایشگاه کتاب ضمن تجلیل از نویسندگانی چون ماکسیم گورکی.
1 صمد بهرنگی.
نیما یوشیج 2 کتابهائی از این نویسندگان و نیز کتابهائی از اتحاد جماهیر شوروی برای کودکان.
کتابهائی از مرتضی رضوان و فریدون شایان 3 کتاب تاریخ جامعه اثر م ـ بید سرخی، کتاب جهان بینی ماهی سیاه کوچولو اثر دکتر منوچهر هزار خانی.
تعدادی کتاب از نویسندگان جوان و کتابهائی از نویسندگان معروف ایران و جهان در زمینه های تاریخ.
فلسفه.
اقتصاد.
جامعه شناسی و غیره بنمایش گذارده شده بود مقاله ای نیز تحت عنوان «چرا کتاب خواندن یک نیاز است» نوشته شده بود و در آن با جملاتی شیوا لزوم مطالعه کتاب بعنوان یکی از الزامات زندگی به بینندگان نمایشگاه توصیه گردیده بود.
برابر تحقیقات معموله نمایشگاه ساعت 1800 روز 21 /4 /37 برچیده شده و عکسها و کتابها وسیله دو دستگاه تاکسی بار بشماره های تهران ـ ص37281 وتهران ـ الف93877 از پارک خارج گردیده است ضمنا در مورد شناسائی گردانندگان نمایشگاه و اینکه از چه مقامی کسب مجوز کرده اند تحقیقات لازم معمول نتیجه متعاقبا باستحضار خواهد رسید.
بخش 11 با تماس با ستاد روشن شود تلفونگرام گردد یا کتبی ارسال شود پیشنهاد دیگر در همین محل وسیله وزارت اطلاعات نمایشگاه عکسی از پیشرفتهای مملکتی به نمایش گزارش شود.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت تهران پرنیان فر گیرندگان: آقای...
گویندگان...
ساعت 1030
توضیحات سند:
1ـ در این نمایشگاه 38 عکس با زیرنویسهایی که به تعدادی از آنها در همین سند اشاره شده، در معرض دید قرار گرفته بود.و نیز حدود پانصد جلد کتاب نیز برای فروش به نمایش در آمده بود.
از کارهای جنبی دیگر تشویق به مطالعه بود که نوجوانان در همان محل کتابهای کم حجم مانند ماهی سیاه کوچولو اثر صمد بهرنگی را می خواندند و درباره آن مطلبی می نگاشتند.
همچنین اطلاعیه ای در این نمایشگاه نصب شده بود که خبر می داد نمایشگاه عکس دیگری با همکاری دانشجویان دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف) از تاریخ 17 تا 24 تیر ماه در مهرآباد جنوبی برپا است.
1 ـ منبع دیگری که برای ساواک از این نمایشگاه گزارش تهیه کرد نوشت : «این نمایشگاه با کمترین خرج و بهترین اثر بازدهی از نظر تبلیغاتی برگزار شده است و می توان نتیجه گیری کرد که فکر تشکیل دهنده نمایشگاه مذکور بسیار آگاهانه و زیرکانه بوده است.
بهتر است مسوولان پارک در این زمینه توجیه گردند که در کنار چنین عکسها و مطالبی به عکسها و مطالبی نیز در مورد پیشرفت چشمگیر ایران با روش صحیح در کنار آنها قرار داده شود و یا این که از برگزاری چنین نمایشگاههایی جلوگیری شود.
» (129/م ـ ج 109) ظاهرا نظر اول از نظر مقامات ساواک مؤثر از پیشنهاد دوم بود.
چون در انتهای همین سند یکی از مسوولان ساواک به برپایی نمایشگاهی از پیشرفتهای نظام شاهنشاهی توسط وزارت اطلاعات و جهانگردی اشاره می کند.
1ـ الکسی ماکسیموویچ پیشکوف معروف به ماکسیم گورکی نویسنده مشهور روسی در سال 1868 م.
متولد شد و در سال 1936 م.
در گذشت.
از آنجا که دوران کودکی بر او بسیار سخت گذشت نام گورکی به معنای «تلخ» را بر خود نهاد.
در زمان تزارها مورد خشم حاکمان قرار گرفت.
یک بار زندانی و یک بار هم تبعید شد.
در سال 1917 از بولشویکها حمایت کرد و در سال 1932 به ریاست اتحادیه نویسندگان شوروی برگزیده شد.
بیش از 30 جلد از آثار ادبی کورگی به زبان فارسی ترجمه شده است.
آثار او قبل از انقلاب جزو کتابهای ممنوعه بود.
2ـ علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج در سال 1276 ه ش در روستای یوش از توابع مازندران به دنیا آمد.
پدرش کشاورز و گله دار بود.
نیما در زادگاه خود خواندن و نوشتن را آموخت.
آنگاه راهی تهران شد و در مدرسه سن لویی تحصیل کرد.
زبان فرانسه را یاد گرفت و با ادبیات اروپایی آشنا شد.
مدتی در رشت معلم بود.
مدتی در مجله موسیقی مطلب نوشت و بعدها به خدمت وزارت فرهنگ در آمد.
شهرت نیما به پایه گذاری سرایش شعر به سبک و سیاقی نوین بود.
وی شعر را از چهارچوب های متعین آن آزاد کرد و روش نو در انداخت.
از آثار اوست : شعر من، ماخ اولا، ناقوس، شهرصبح شهرشب، آهو و پرنده ها، دنیا خانه من است، قلم انداز، نامه های نیما به همسرش، عنکبوت، فریادهای دیگر و...
نیما در سال 1338 در تهران در گذشت.
3ـ از آثار فریدون شایان می توان به از میمون تا انسان، انسان جامعه دانش، تاریخ علم اخلاق، زیباشناسی، تاریخ منطق، تاریخ فرانسه، سیری در تاریخ ایران باستان اشاره کرد از آثار مرتضی رضوان نیز می توان به از دود بوی کلوچه می آید، قصه باغ مریم، قصه هستی، کژال، من سرخی شقایق را در آبی آسمان دیدم اشاره نمود.