تاریخ سند: 31 تیر 1357
صورتجلسه مذاکرات شورای تأمین استان خراسان
متن سند:
صورتجلسه مذاکرات شورای تأمین استان خراسان
مورخه 31 /4 /2537
شرکتکنندگان.
دکتر عبدالعظیم ولیان نیابت تولیت عظمی و استاندار استان خراسان
سرلشگر محمدحسین شهیرمطلق فرمانده لشگر 77 مشهد
سرلشگر عباس دانش فرمانده ناحیه ژاندارمری خراسان
سرتیپ محمد ایمانی رئیس شهربانی استان خراسان
علی اصحابی نماینده سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
به دنبال جلسه شورای هماهنگی روز پنجشنبه 29 /4 /2537 (48 ساعت قبل) به دعوت تلفنی جناب آقای دکتر ولیان نیابت تولیت عظمی و استاندار خراسان، جلسه شورای تأمین استان در استانداری تشکیل که به جای تیمسار سرتیپ شیخان، آقای علی اصحابی نماینده سازمان اطلاعات و امنیت در آن شرکت نمود.
1. دکتر ولیان .
همانطوری که اعضای شورا اطلاع دارند، در روز گذشته و در کیلومتر 12 جاده قوچان مشهد، در نتیجه تصادف سه دستگاه اتومبیل که منجر به فوت 7 نفر منجمله شیخ احمد کافی واعظ گردیده، صبح امروز تشییع کنندگان که تعداد آنان براساس گزارش شهربانی بیش از 7 هزار نفر بوده، در پوشش برگزاری مراسم تشییع جنازه، با دادن شعارهای ضد میهنی و پرتاب نمودن سنگ و زدن چوب به مأمورین، نظم عمومی را بر هم زده و با اجرای این اقدامات، موجبات تجاوز به نظم و آرامش شهر را فراهم و در نتیجه نیروی پلیس مبادرت به تیراندازی هوائی و استفاده از گاز اشکآور نموده و در این اوضاع و احوال، تعداد 2 نفر (یک نفر پلیس بر اثر اصابت یک آلت تیز و برنده به قسمت راست سینه و یک نفر دختر 14 ساله به نام مهناز اسدی فرزند شکرالله بر اثر اصابت گلوله) کشته و 35 نفر مجروح (9 نفر پلیس و 26 نفر غیرنظامی) میگردد که تعداد 14 نفر از غیرنظامیان پس از پانسمان مرخص و 12 نفر آنان بستری میباشند.
بنابراین و با توجه به اینکه تظاهرات هنوز ادامه داشته، ایجاب مینماید که برای خاتمه دادن به این گرفتاریها، اقدامات جدیتری انجام پذیرد. علیهذا به همان ترتیب که مورد تأیید اعضای جلسه قرار گرفته است، لشگر برای جلوگیری از هرگونه آشوبی، ضمن تقویت نیروی شهربانی وسیله چند دستگاه تانک، مبادرت به انجام نمایش نیرو در سطح شهر را بنماید (با توجه به مسیرهائی که وسیله ریاست شهربانی خراسان تعیین شده و میشود)، به نحوی که تانکها در شب و پس از نماز جماعت در مساجد، به سربازخانه برگردند و روز بعد به محض آغاز روشنائی، مجدداً در خیابانها گشت زنی نمایند، مگر اینکه تیمسار ریاست شهربانی در شب نیز نیاز به تانکها داشته باشد و چنانچه بنا به تشخیص تیمسار ریاست شهربانی خراسان، پلیس قادر به کنترل شهر نباشد، مراتب به تیمسار سرلشگر شهیرمطلق فرمانده لشگر 77 کتباً و رسماً اطلاع داده شود و در چنین صورت، لشگر مأموریت حفظ و آرامش و برقراری نظم شهر را برعهده خواهد گرفت.
2. سرلشکر شهیرمطلق .
در مورد نیروی کمکی، برابر مقررات لشگر تاکنون پیوسته همه گونه همکاری لازم را داشته و با استفاده از اینکه تیمسار فرماندهی نیروی زمینی شاهنشاهی در مشهد میباشند، بنا به تقاضا هر اندازه که نیروی کمکی مورد لزوم شهربانی باشد در اختیار خواهد گذاشت. به ویژه اینکه من از همین محل با ایشان تماس گرفتم، فرمودند (نیروی زمینی شاهنشاهی آمادگی همه گونه همکاری لازم را خواهد داشت، بهتر است اول لشگر مبادرت به نمایش نیرو نموده و اگر لازم شد نیرو اعزام دارد.) ضمناً با توجه به موقعیت، دستور آمادگی لازم جهت اجرای هرگونه مأموریت در این زمینه حتی به پادگانهای خارج داده شد.
3. سرلشگر دانش .
با توجه به موقعیت شهر مشهد، 4 فروند هلیکوپترهای شنوک که در اختیار ژاندارمری خراسان است از صبح امروز با پروازهای نمایشی برای ارعاب اخلالگران و با تعداد لازم گاز اشکآور در اختیار پلیس گذارده شد تا در روی خیابانهائی که کنترل مردم از راه زمین مشکل میباشد، پرواز نموده و نسبت به تفرقه تجمعات اقدام لازم معمول دارد.
تصمیم .
1. آمار تعداد زخمیها و کشتهها فقط در اختیار مقامات ذیصلاح (استاندار، لشگر، شهربانی، ژاندارمری، ساواک) گذارده شود و برای جلوگیری از دراختیار گذاردن این اطلاعات به غیر مراجع ذیصلاح، آقای اصحابی سرپرست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان اقدام لازم به عمل آورد.
2. از ساعت 1200 روز 31 /4 /2537 کمیته جمعآوری اطلاعات شهربانی تشکیل گردد و لشگر و ژاندارمری آمادگی کامل برای وارد عمل شدن داشته باشند، چون به نظر میرسد احتمالاً نظیر چنین حوادثی در سایر مناطق رخ دهد.
3. تیمسار فرماندهی ناحیه ژاندارمری و تیمسار ریاست شهربانی ترتیبات لازم را برای جلوگیری از وقوع هرگونه اتفاقات غیرمترقبه برابر دستورات صادره معمول دارند.
4. دستگاههای اطلاعاتی و بخصوص سازمان اطلاعات و امنیت خراسان با دادن تعلیمات لازم به مأموران خود برای کسب اطلاعات و تحقیق در زمینه پیدا نمودن ریشه اتفاقات امروز مشهد، بررسیهای لازم را به عمل آورده و هرگونه اطلاعات مربوط به حفظ نظم و امنیت شهر را به شهربانی، لشگر و ژاندارمری و استانداری سریعاً گزارش و نتیجه تحقیقات خود را در مورد ریشه اتفاقات امروز مشهد، در جلسه آینده شورا مطرح نمایند.
5. چهار دستگاه تانک و چهار کامیون حامل سرباز فوراً در اختیار مسئولان امر در شهربانی خراسان قرار گیرد تا برای قدرتنمائی در مسیرهائی که وسیله تیمسار ریاست شهربانی خراسان تعیین شده و میشود، مورد استفاده قرار گیرد.
6. از هلی کوپترهای شنوک برای خیابانهائی که از راه زمین کنترل آنها مشکل میباشد استفاده به عمل آید.1 ولیان
توضیحات سند:
1. این صورتجلسه را بخش مستقل 302 اداره کل سوم طی شماره 3159 /302- 17 /5 /37 برای ریاست اداره یکم عملیات و بررسی 312 ارسال کرده است. بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 13 صفحه 179