صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: فعالیت آقای دکتر امینی

تاریخ سند: 22 مهر 1342


موضوع: فعالیت آقای دکتر امینی


متن سند:

شماره‌: ۱۶۲۵۸ /س ت تاریخ: 22 /7 /42
موضوع: فعالیت آقای دکتر امینی

در جنوب تهران بین روحانیون و اشخاصی که نیروی انسانی در اختیار دارند و همچنین بین عده‌ای از بازاریان به نفع آقای دکتر امینی فعالیت‌هایی می‌شود و این اشخاص کسانی هستند که در موقع نخست‌وزیری آقای دکتر امینی منافعی داشته‌اند و به آنها غیرمستقیم کمک‌هایی می‌شده است. بخصوص در بازار و بین روحانیون هر نوع فعالیتی از نظر ساواک حایز اهمیت است لذا به دو نفر از مأمورین ورزیده مأموریت داده شده که به منزل آقای دکتر امینی رفته و غیرمستقیم اطلاعاتی کسب نمایند. روز 16 /7 /42 در ساعت 9 مأمورین با گرفتن وقت قبلی در منزل دکتر امینی با وی مصاحبه می‌نمایند و مشهودات خود را به شرح زیر گزارش داده‌اند.
مستخدم مخصوص و طرف اعتماد دکتر امینی شخصی است به نام احمد و دودی که سال‌ها در دستگاه مرحوم قوام‌السلطنه خدمت می‌کرده و پیشخدمت مخصوص بوده و فعلاً مورد اعتماد و رابط بین دکتر امینی و دوستان او می‌باشد و نکته جالب توجه اینست که این شخص علاوه بر اینکه مستمری از دکتر امینی دریافت می‌کند کارمند رسمی دولت بوده و در اداره کل انتشارات و رادیو کار می‌کند و فعلاً مأمور خدمت در سازمان بیمه‌های اجتماعی است منتهی به جای خدمت برای دولت در منزل دکتر امینی کار می‌کند. یک نفر جوان تحصیلکرده و ورزیده به نام اسلام کاظمیه برادر ابوالقاسم کاظمیه معاون وزارت بازرگانی در زمان حکومت دکتر امینی که از نویسندگان ورزیده می‌باشد و سابقاً سردبیر مجله اطلاعات هفتگی بوده است و از مخادم نزدیک دکتر امینی است که رابط بین علما و روحانیون و اغلب از جوانان بازار و محله‌های جنوب تهران با دکتر امینی است. اسلام کاظمیه به مأمورین اظهار داشته که جوانان بازار و روحانیون علاقمندی زیادی به آقا دارند (مقصود دکتر امینی است‌) کما اینکه در زمان حکومت دکتر امینی با وجودی که همین مسئله اصلاحات ارضی مطرح شد و اعلام گردید روحانیون مخالفت ننمودند و حتی‌المقدور سر و صدای آنها بیرون نیامد ولی پس از سقوط حکومت آقا ملاحظه فرمودید که روحانیون چه کردند و چه خواهند کرد زیرا همه می‌دانند که ایشان چه سیاستمدار اصیل و مرد متدینی است. اسلام کاظمیه بین درخشش، دکتر الموتی1 و باند مهندس زاوش و دکتر امینی نیز رابط و مورد اعتماد می‌باشد.
پس از آنکه دکتر امینی مأمورین را پذیرفت و برابر آموزش لازم مأمورین همکاری خود را با او اعلام و اعتمادش را جلب کردند در مورد مسایل روز دکتر امینی اظهار می‌نماید این بیچارگی‌ها یک قسمت هم تقصیر خود مردم است البته اعلیحضرت هم که باید سمبل مملکت باشند در کارهایی دخالت می‌کنند که دیگر اصلاح‌پذیر نیست من در زمان نخست‌وزیریم چند بار به ایشان گفتم شما در کارها دخالت نکنید اگر وزیری اشتباه کرد من تکذیب می‌کنم و اگر من اشتباه کردم شما تکذیب کنید متأسفانه ایشان نصیحت مرا نپذیرفتند و خود بالشخصه در کارهای اشتباه و مضر مردم و مملکت شرکت کردند دیگر کسی هم وجود ندارد که کارهای ایشان را به قول بناها ماله‌کشی بکند یک مشت مشاورین جاهل اطراف شاه را گرفته که مشورتشان و نظر‌شان فقط به بله قربان گفتن محدود می‌شود. مشاور باید با بالاتر یا در ردیف شخص باشد تا بتواند نظر اعلام کند و الا به صرف صحیح است، اصلح است کار مملکت را نباید به دست یک عده مفت‌خور و کثیف سپرد. مردم تأمین ندارند و مجلس آزاد زنان و آزاد مردان را که دیدیم علماء و روحانیون نظر موافقی با این اعمال ندارند و به اندازه‌ای این آقایان دارای ایمان محکم و عزت نفس می‌باشند با اینکه اغلب با من دوست هستند در مبارزه‌ای که شروع کرده‌اند حتی یک مرتبه تقاضای کمک مادی از من ننمودند کار مملکت به جایی رسیده که اگر بخواهند کسی را برای اصلاح آن به حکومت بگمارند باز باید به سراغ همین آقای علم بروند و یا کسانی که از قماش همین آقا هستند والا اگر واقعاً یک حکومت صالح روی کار بیاید نتیجه آن می‌شود که خط بطلان بر کلیه احوال و اعمال اعلیحضرت و اطرافیان که متأسفانه بی‌توجه فقط از روی گفته همین مشاورین جاهل صورت گرفته باید بکشد من و فامیل من از زمان جدم امین‌الدوله فحش خوردیم و مبارزه کردیم فعلاً مملکت شبیه یک انبار باروت شده و منتظر یک جرقه است آن وقت دنیا می‌بیند که چه احتراق و اشتعالی برپا شده است. در این هنگام نورالدین الموتی و مهندس زاوش به اطاق دکتر امینی وارد شدند و مصاحبه تمام شد. – د

توضیحات سند:

1- نورالدین الموتی:
وی متولد سال ۱۲۸۱ ش در قزوین است. وی فارغ‌التحصیل کلاس فضائی بوده و کار قضائی را با سمت امین صلح ناحیه تبریز در دادگستری آغاز کرد وی مراتب ترقی را در دادگستری به طور اداری طی کرد تا قبل از وزارت، مستشار دیوان عالی کشور بود. (سالنامه کشور ایران ۱۳۴۱ ص ۱۸۲) وی که برادر میرعماد الموتی از متهمین به عضویت در گروه ۵۳ نفر در زمان رضاخان بود هیچ‌گونه ارتباطی با هسته کمونیستی نداشت اما در سال ۱۳۹۶ دستگیر و زندانی شد و پس از شهریور ۱۳۲۰ به دنبال سقوط رضاخان و آزادی گروه ۵۳ نفر و تشکیل حزب توده، الموتی به حزب پیوست و علاوه بر عضویت در کمیته اجرائی حزب به سمت دبیر‌کل و عضویت کمیسیون نظارت و تفتیش برگزیده شد. پس از کنگره اول الموتی هر چند دبیر اول حزب بود و حق امضا داشت. ولی رهبر حزب شناخته نمی‌شد وی این وظیفه را به همراه دکتر بهرامی و ایرج اسکندری انجام می‌داد به طور مشترک عملی می‌نمودند در سال ۱۳۲۴ که الموتی شانس عضویت در کمیته مرکزی را در سازماندهی جدید از دست داده بود. از حزب خارج شد.
الموتی پس از خروج از حزب توسط علی امینی داماد وثوق‌الدوله به عنوان قیم فرزندان کوچک وثوق‌الدوله برگزیده شد و از این طریق به خاطر درصد معینی که از اموال می‌گرفت. ثروت قابل توجهی به دست آورد در جریان کودتای اول سرلشگر ولی‌الله قرنی که امینی به همکاری با او متهم شده بود، از الموتی هم به عنوان عضو هسته سیاسی نام برده شد نورالدین الموتی در سال ۱۳۴۶ درگذشت.
ر.ک: خاطرات دکتر امینی ص ۹۹-۹۸

منبع:

کتاب علی امینی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 120


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.