تلاش عناصر جبهه به اصطلاح ملى براى جلب حمایت سران عشایر ایل قشقایى و اظهارات یکى از سران طایفه کشکولى
تلاش عناصر جبهه به اصطلاح ملى براى جلب حمایت سران عشایر ایل قشقایى و اظهارات یکى از سران طایفه کشکولى
متن سند:
سرىتلاش عناصر جبهه به اصطلاح ملى براى جلب حمایت سران عشایر ایل قشقایى و اظهارات یکى از سران طایفه کشکولى
طبق اطلاع چندى قبل رحمت‌اله مقدم مراغه‌اى دبیر نهضت رادیکال ایران و از طرفداران جبهه به اصطلاح ملى و على امینى، با محمدحسین قشقایى (برادر خسرو ناصر قشقایى)1 در تهران تماس گرفته و به محمدحسین قشقایى گفته، جبهه ملى درصدد تماس با سران ایل قشقایى و گسترش فعالیت‌هاى این جبهه در بین عشایر جنوب مى‌باشد، به همین جهت کریم سنجابى (از گردانندگان جبهه به اصطلاح ملى) تلاش مى‌کند موجبات مراجعت خسرو قشقایى2 را به تهران فراهم نماید.
متعاقب این مذاکرات محمدحسین قشقایى جریان را با ایاز دره شورى یکى از خوانین طایفه دره شورى درمیان گذارده است.
ارزیابى خبر:
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده:
1ـ مراتب به نخست‌وزیرى اعلام گردیده است.
2ـ متعاقب عنوان مطالب فوق از طرف نماینده ساواک با سهراب کشکولى یکى از خوانین طایفه کشکولى (به علت شرکت در اغتشاشات جنوب دستگیر و محکومیت حاصل و سپس بنا به استدعاى سران طایفه کشکولى مورد عفو ملوکانه قرار گرفته است) تماس و مذاکره به عمل آمده، نامبرده اظهار داشته، علیرغم تحریکات و اغتشاشاتى که از چندى قبل در نقاط مختلف کشور آغاز شده، عشایر کشکولى، دره شورى، فارسیمدان و شش بلوکى که از طوایف اصلى ایل قشقایى هستند، از جان و دل خدمتگذاردر راه اوامر شاهنشاه آریامهر هستند.
توضیحات سند:
1ـ ناصر قشقائى:محمدناصر قشقائى فرزند اسماعیل‌خان صولت‌الدوله در سال 1287 شمسى به دنیا آمد. از کودکى به امور ایلاتى پرداخت. در جریان جنگ جهانى اول و ابتداى مقابله قشقائی‌ها با بریتانیا به نمایندگى از طرف پدرش به مذاکره با آنان پرداخت. پس از شکست جنگ نیز از جانب صولت با انگلستان قرارداد صلح امضا کرد. در دوره هشتم به همراه پدرش به نمایندگى مجلس انتخاب شد و با وى نیز دستگیر گردید. وى مدتى پس از مرگ صولت‌الدوله از زندان آزاد شد (رهائى وى ظاهراً به دلیل جشن‌هاى ازدواج محمدرضا پهلوى و ملکه فوزیه بود) پس از آزادى، ابتدا به خراسان رفت. سپس دوباره به تهران بازگشت و در آدران شهریار به کشاورزى مشغول گردید و به دنبال حوادث شهریور 1320 شمسى خود سرانه به فارس و میان ایل بازگشت محمدناصر قشقائى و برادرش از شروع نهضت ملى شدن صنعت نفت به یارى مصدق شتافتند. پس از کودتاى 28 مرداد مدتى با عوامل رژیم درگیر و در پى آن راهى خارج از کشور شد. ناصر قشقایى در بهمن ماه 1362در آمریکا درگذشت.
ر.ک: سال‌هاى بحران خاطرات روزانه ناصر قشقایى
2ـ خسرو قشقایى فرزند صولت‌الدوله قشقایى و برادر ناصر قشقایى از چهره‌هاى سیاسى و جنجالى پس از شهریور 1320 است. صولت‌الدوله خود از رهبران ایل و از مخالفان رضاخان بود که به دست رضاخان کشته شد.
پس از شهریور 1320 برادران قشقایى وارد صحنه سیاست شدند. در دولت مصدق ابتدا همکار مصدق بود. در دوره‌هاى 16ـ17 به مجلس شوراى ملى راه یافت. مدتى با قوام‌السلطنه همکارى کرد. پس از جریان 28 مرداد به خانه مصدق رفت و اعلام همکارى نمود.
به دکتر مصدق پناهندگى در ایل را پیشنهاد کرد. پس از کودتاى 28 مرداد مدتى با عوامل رژیم درگیر و با وساطت على هیأت «ماسون» به برادران قشقایى پیشنهاد مهاجرت به خارج از کشور داده مى‌شود و راهى آلمان مى‌گردد.
پس از پیروزى انقلاب اسلامى به ایران باز مى‌گردد و قصد حرکتى ضد انقلابى نمود. به جبهه ملى نزدیک گشت با محافل آمریکایى‌ها مرتبط و هر از چند گاهى در منطقه فارس فیروزآباد مشکلاتى به وجود آورد. پس از به دست آوردن اسناد و مدارک که دال بر همکارى وى با سازمان جاسوسى سیا به دست مى‌آید، خسرو خان دستگیر و در خرداد سال 1361 اعدام گردید. وى از طرفداران سرسخت شاپور بختیار بوده است.
ر.ک: اسناد لانه جاسوسى، مطبوعات 1361