تاریخ سند: 5 شهریور 1340
آقای مهندس کیا فرزند ارشد سپهبد کیا به خبرنگاران گفت : اگر پدرم تبرئه شد یکه نخورید
متن سند:
روزنامه بامشاد
گروهی از خبرنگاران و مدیران جراید از املاک سپهبد کیا بازدید کردند و در
کنار استخر زیبای جنت آباد ناهار خوردند و ورق بازی کردند
بنا به دعوت قبلی آقای مهندس فریدون کیا1 فرزند ارشد آقای سپهبد حاجیعلی
کیا2 که اکنون در
بازداشتگاه دژبان به سر
می برد به منظور بازدید از
موسسات و عملیات
عمرانی قریه «جنت آباد»
ملک تیمسار کیا که در
دوازده فرسنگی جاده
خراسان قرار دارد عده ای از
مدیران جراید و خبرنگاران
بامداد روز جمعه به آن محل
رفتند.
خبرنگار بامشاد که در
بازدید مزبور حضور داشت
گزارش می دهد که از ساعت
نه بامداد روز جمعه
روزنامه نگاران در منزل
آقای سپهبد کیا واقع در جاده شمیران باغ صبا نزدیک عمارت چهارده علیا
تیمسار کیا معروف به (ایستگاه از کجا آورده ای) حضور به هم رسانیدند آقای
مهندس کیا در روی یکی از مبلها وسط حیاط نشسته بود و با ورود آقایان
روزنامه نگاران آنها را دعوت به نشستن می کرد پس از این که گروهی از مخبرین
و عکاسان و مدیران جراید اجتماع کردند در حدود ساعت نه و نیم به دسته های
پنج نفری تقسیم شدند و با اتومبیل هایی که از طرف آقای مهندس کیا کرایه شده
بود به طرف جنت آباد حرکت کردند، پس از ورود هیئت روزنامه نگاران به
جنت آباد آقای مهندس کیا پیشنهاد کرد تا از زمینهای مزروعی و تاسیسات
کشاورزی مربوط به قریه مزبور بازدید به عمل آید بعضی از مدیران جراید و کلیه
خبرنگاران به اتفاق وی از قسمت های مختلف موسسات مزبور دیدن کردند ولی
عده دیگری از مدیران جراید برای بازدید نیامدند و در کنار استخر بزرگ که در
میان باغ مصفائی احداث شده است مشغول صرف غذا و نوشابه شدند در این
بازدید ابتدا آقای مهندس کیا اظهار داشت قسمت عمده فعالیتی که ما در
مزروعی کردن زمینها و آمادگی مناطق غیرقابل کشت برای زراعت کرده ایم از
نظر یک مالک ایرانی قابل اهمیت نیست ولی آنچه که مسلم است نظر ما اجرای
پروژه های وسیع عمرانی می باشد در حدود هشت سال است که ما مشغول صاف
کردن این زمینها می باشیم ولی دو سال است که از زمینهایی که کشت کرده ایم
محصول برمی داریم بدین معنی که این زمین ها آمادگی کامل برای کشت و زرع
نداشته اند و ما با زحمات بسیار توانسته ایم محصولاتی در اینجا به عمل آوریم.
وی اظهار داشت که ما سعی نموده ایم تا از آخرین وسایل جدید و مدرن
کشاورزی کشورهای مترقی برای فعالیتهای زراعی این منطقه استفاده نمائیم،
آنگاه آقای مهندس کیا توضیحاتی در اطراف لوله های آلومینیومی و طرز
استفاده از آن را داده و اشاره کرد که ما برای آبیاری زمینهای زیر کشت که اغلب
پنبه و خربزه می باشد از باران مصنوعی استفاده حساب می کنیم.
خبرنگار بامشاد در مورد وضعیت زمین و مقدار برداشت محصول سؤال کرد
مهندس کیا اظهار داشت که من اصولاً به طور دقیق اطلاعی از برداشت محصول
و مقدار زمین ندارم ولی به طور تقریب فکر می کنم کل زمین در حدود 1700
هکتار باشد در این مساحت، محصولات پنبه، خربزه، درختان مختلف میوه،
کشت شده است البته یک قسمت وسیع نیز پسته کاری شده است که تا چند سال
دیگر محصول می دهد و اکنون نهالی بیش نیستند نهالهای پسته در مساحتی به
وسعت 300 هکتار غرس شده اند، خبرنگار ما پرسید که این ملک از املاک
خانوادگی است یا اخیرا خریداری شده.
آقای مهندس کیا گفت من درست
اطلاعی ندارم آقای مهندس کیا گفت برای عمران و آبادی این زمینها چهار
میلیون تومان خرج شده است و جمعا در حدود 15 موتور مختلف داریم که هر
کدام 000 /40 تومان قیمت دارند محصول پنبه ها در حدود هفتاد تن می باشد که
در منطقه ای به مساحت چهل هکتار کشت می شود آقای مهندس کیا گفت ما هر
دفعه 5 هکتار زمین را به وسیله باران مصنوعی و غیره آبیاری می کنیم و تمام
این کارها را یک نفر تکنسین کشاورزی اسرائیلی انجام می دهد.
سپس آقای مهندس کیا توضیحاتی در
مورد میوه ها داد و گفت بهترین محصول اینجا خربزه می باشد.
در سر میز نهار به خبرنگاران از همان خربزه
جنت آباد دادند و بسیار بی مزه بود پس از بازدید این قسمت خبرنگاران و بعضی از مدیران جراید به
منطقه ای دیگر راهنمایی شدند و در قسمت مزبور جاده به قدری خاک آلود و ناهموار بود که کمتر از چند
دقیقه خاک تمام سروروی روزنامه نگاران را گرفت در این منطقه نیز عده ای تکنیسین مشغول حفر چاه
بودند.
آقای کیا پس از اینکه توضیحاتی در اطراف چاه داد در مورد درختکاری گفت که در قسمتی از
زمین درختهای کاج کاشته شده که اکنون بسیار کوچک هستند و تا چند سال دیگر محوطه مزبور را مانند
جنگلی فرا میگیرد آقای مهندس کیا در یک قسمت دیگر توضیحاتی در مورد لوله ها و تأسیسات آن داد و
گفت لوله های آبی را که مشاهده می کنید پوکه فشنگهای توپ میباشد و ما از ارتش کیلوئی 5 /2 ریال
خریداری کرده ایم و متخصص ما این لوله های چند متری را به هم وصل کرده و لوله های طویلی ایجاد شده
است آقای مهندس کیا همچنین گفت که همه ساله مقداری از این لوله ها را تجار به ژاپن صادر می کنند تا
ذوب شود ممکن است بگویند که ما در این کار سوءاستفاده کرده ایم ولی من نام این کار را زرنگی می گذارم
سپس بازدید از مدرسه جنت آباد به عمل آمد آقای مهندس کیا اظهار داشت که من و پدرم از تمام
قسمتهای عمرانی و زراعتی بیشتر به این مدرسه علاقمندیم که بچه ها در آن درس می خوانند مدرسه
عبارت بود از سه اطاق روستایی که در هر اطاق چهار نیمکت گذارده شده بود.
آقای کیا گفت توضیحات
بیشتر را از معلم و مدیر و همه کاره مدرسه بخواهید.
آقای معلم دبستان جنت آباد ما را به اطاق دفترش
راهنمایی کرد و گفت که در این مدرسه 84 نفر محصل مشغول تحصیل هستند و ما شرکت تعاونی در این
مدرسه داریم وقتی به اطاق تعاون وارد شدیم جز.
2 الی 25 دست لباس کهنه که بچه های دارالایتام از آن
می پوشند چیزی ندیدیم در اطاق دفتر مدرسه یک عکس قاب گرفته آقای سپهبد کیا به چشم می خورد که
زیر آن نوشته شده بود پاینده باد تیمسار معظم سپهبد کیا بعد از مدرسه از قسمت گاوداری و مرغداری و
استخر مخصوص غاز بازدید بعمل آمد آقای مهندس کیا توضیحاتی درباره لانه های ماکیان و اصطبل
چهارپایان در جنت آباد داد و گفت که اینها برای ما ارزان تمام می شود سپس از قسمت حمام نیز بازدید به
عمل آمد و آن یک اطاق نشیمن بود که دو دوش در آن کار گذاشته بودند و در این حدود یک تانکر آبکش
نظامی نیز بچشم می خورد.
در حدود ساعت یک بود که آقای کیا هیئت روزنامه نگاران را به ابتدای قریه
جنت آباد که در آنجا باغ مصفای با استخر بسیار زیبائی ساخته اند راهنمایی کرد میز غذا به طرز
اشتهاآوری چیده شده بود و بعضی از مدیران جرائد که از قسمتهای عمرانی بازدید نکرده و از ابتدا مشغول
صرف اغذیه و اشربه و آب تنی شده بودند.
پس از صرف ناهار با آقای مهندس فریدون کیا مشغول بازی
پوکر شدند و تا وقتی که خبرنگار ما که در قریه مزبور حضور داشت بُرد با آقای مهندس کیا بود، آنچه که
بیش از همه در سر میز بچشم میخورد مشروبات الکلی بود ولی بهترین مشروبات خارجی را کسانی که
بنام بازدید بقریه مزبور آمدند و بازدیدی هم نکردند پیشخور کردند و بطوریکه در سر میز جز آبجو و عرق
کشمش چیزی باقی نمانده بود و عده ای از خبرنگاران که برای آبتنی به استخر رفته بودند هنگام مراجعت
بی ناهار ماندند یکی از رانندگان اتومبیل کرایه متوجه جریان شد و قضیه را بگوش آقا رسانید بدینوسیله
دوباره غذا آورده شد.
آقای مهندس کیا در مورد سئوال خبرنگار ما راجع به منظور از دعوت روزنامه نگاران به جنت آباد گفت
من شما را برای این دعوت کرده ام که ببینید پدرم این کارها را کرده و به مملکت خدمت نموده و اگر روزی
تبرئه شدیکه نخورید و تعجب نکنید زیرا در مقابل خدمت به مملکت هیچ بعید نیست که دادگاه او را تبرئه
کند.
آقای مهندس کیا گفت من در نظر دارم نتیجه تجربیات کشاورزی خود را در جنت آباد در آینده در کتابی
منتشر سازم.
هنگام خداحافظی آقای مهندس کیا به خبرنگار ما گفت امیدوارم به شما خوش گذشته باشد.
توضیحات سند:
1ـ مهندس فریدون کیا فرزند
سپهبد جاجیعلی کیا بود که در
تشکیلات فراماسونری در لژ
هاتف عضویت داشت.
2ـ حاجی علی کیا فرزند طاهر
(معروف به حاجی پیرزاده از
ملاکین ثروتمند مازندران) در
سال 1285 شمسی در
مازندران متولد شد.
وی افسر
ارتش بود و برای ادامه تحصیل
نظامی ـ به دستور سرلشکر
ضرغامی ـ به کشور سوئد اعزام
گردید و به علت وقوع جنگ
جهانی دوم، به مدت دوازده
سال در آن کشور اقامت داشت و
دوره عالی ستاد ارتش را در آن
کشور گذراند.
وی پس از
بازگشت به ایران، ابتدا رئیس
اداره مرزبانی و در سال 1327
ـ توسط سپهبد رزم آرا ـ به
ریاست شعبه تجسس رکن دوم
ستاد ارتش منصوب شد و بعدا
به یکی از چهره های فعال
وابسته به دربار بدل شد.
نامبرده
در زمان دکتر مصدق با درجه
سرتیپی بازنشسته گردید و در
زمان به تجارت و ملکداری
پرداخت.
مشارالیه پس از کودتای 28
مرداد 1332 به دستور
محمدرضاشاه داوطلب
نمایندگی مجلس از مازندران
گردید ولی به علت کارشکنی
نخست وزیر وقت (زاهدی)
ناکام ماند و در سال 1333
توسط شاه مجددا به ارتش و تا
سال 1336 از عناصر فعال
وابسته به دربار در ارتش بود و
عهده دار انحلال «لژ بیداری»
که ادامه فعالیت آن به دلایلی
مورد تأیید شاه نبود، گردیده
است.
حاجی علی کیا در سال
1336 به ریاست اداره دوم
ستاد ارتش منصوب شد
مدتی بعد به درجه سپهبدی
رسید و در همین سال در رأس
«نیروی مقاومت» قرار گرفت و
توسط او سازمان کوک را
تأسیس نمود ـ کوک یک
سازمان پنهانی بود که در سال
1336 به دستور شاه توسط کیا
تأسیس شد و شبکه خود را در
سراسر ایران گستراند سازمان
کوک برخلاف سایر شبکه های
اطلاعاتی و جاسوسی دوران
پهلوی، به دلیل سوءاستفاده و
جاه طلبی های کیا نتوانست سری
بودن خود را حفظ کند و به
تدریج به یک سازمان نیمه
پنهان بدل شد ؛ سازمان مذکور
به یک شبکه مشخصی در
راستای اهداف و منافع مالی و
سیاسی خود بدل گردید و بیش
از هر چیز به یک شبکه مخفی با
ساختار شبه حزبی در راستای
انواع دسته بندی های سیاسی و
مالی شباهت داشت و اعضای
آن تعدادی از قضات و کارکنان
عالی مقام دادگستری و عناصر
متنفذ فرهنگی بودند و ارتباط
شخصی کیا حتی پس از برکناری
وی با برخی از اعضای متنفذ و
«کوک» حداقل تا سال 1343
ادامه داشت.
حاجی علی کیا در اواخر سال
1339 بازنشسته شد و در زمان
نخست وزیر دکتر علی امینی به
علت اشتهار به فساد مالی در
سال 1340 بازداشت و سرانجام
به دو سال زندان محکوم شد.
نامبرده از درون زندان، هدایت
سازمان کوک را به عهده داشت
و پس از آزادی از ریاست
سازمان مذکور برکنار گردیده
است.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت
پهلوی، ج 2، ص 486 ـ 493
منبع:
کتاب
مطبوعات عصر پهلوی - مجله بامشاد به روایت اسناد ساواک صفحه 93