تاریخ سند: 22 آذر 1357
متن سند:
حوادث و وقایع برخی از شهرهای استان کرمان 1ـ از صبح روز 22 /9 /57 (2537 شاهنشاهی)، حدود سه هزار نفر از اهالی و روستائیان شاهدوست و وطن پرست کرمان، با دادن شعار «جاوید شاه» و حمل تمثالهائی از حضرت علی (ع) و اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در برخی از خیابانهای اصلی شهر کرمان بتظاهرات ملی و میهنی مبادرت کرده و در ساعت 1300 بتدریج متفرق شده اند.1 2ـ از صبح روز 22 /9 /57، گروه کثیری از طبقات مختلف مردم وطن پرست و شاهدوست شهر بافت ـ استان کرمان با دادن شعارهای «جاوید شاه»، در خیابانهای شهر مذکور بتظاهرات ملی و میهنی پراخته که ساعتها ادامه داشته است.
در بعداز ظهر روز مذکور، گروهی از مخالفین و قشریون مذهبی به جمع وطن پرستان حمله کرده و یکی از آنان نیز با اسلحه شکاری خود بطرف موافقین تیراندازی کرده که در نتیجه سه تن از متظاهرین میهن پرست مجروح و بلافاصله جهت درمان به بیمارستان اعزام گردیده اند.
2 برخورد و درگیری فوق با دخالت مامورین انتظامی خاتمه یافته و چند تن از محرکین اصلی حادثه دستگیر شده اند.
ضمنا در این حادثه تعدادی منازل مخالفین، از طرف موافقین بآتش کشیده شده و چند جام از شیشه های دادگاه شهرستان مذکور، بعلت اینکه رئیس دادگاه3 ضمن برداشتن تمثالهای اعضای خاندان جلیل سلطنت از اطاقهای دادگاه در تظاهرات ضد ملی شهر بافت نیز شرکت کرده، شکسته شده است.
3ـ در روز 22 /9 /57، در شهرهای رفسنجان و سیرجان نیز گروه کثیری از طبقات مختلف مردم شاهدوست و وطن پرست قصد انجام تظاهرات ملی و میهنی داشته که مامورین انتظامی بعنوان جلوگیری از برخورد و درگیری احتمالی آنان با مخالفین و قشریون مذهبی، آنها را از برگزاری این تظاهرات منع کرده است.
4ـ در بعداز ظهر روز 22 /9 /57، حدود 500 نفر از اهالی شاهدوست و وطن پرست بخش ماهان ـ استان کرمان، بمنظور انجام تظاهرات ملی و میهنی وارد شهر کرمان شده که مورد حمله گروهی از مخالفین که از قبل به میله های آهنی و چوب و سلاح سرد مجهز بوده اند قرار گرفته و ضمن آن تعدادی از وسائل نقلیه وطن پرستان توسط اینعده بآتش کشیده شده است.
درگیری فوق با دخالت مامورین انتظامی و شلیک چند تیر هوائی خاتمه یافته است.
ضمنا در بعداز ظهر روز مزبور گروهی از عناصر اخلالگر در کرمان به یک کارگاه کابینت سازی حمله کرده و آنرا بآتش کشیده و سپس شیشه های کارخانه پپسی کولا و قسمتی از تاسیسات آنرا شکسته اند.
4 5ـ در روز 22 /9 /57، گروهی از قشریون مذهبی و عناصر اخلالگر در مسجد جامع، بخش انار ـ شهرستان رفسنجان اجتماع و پس از خاتمه مجلس، مجتمعین با دادن شعارهای مضره و ضد ملی از مسجد خارج شده و ضمن انجام تظاهرات آشوبگرانه ساختمان شهرداری بخش مذکور را بآتش کشیده و سپس متفرق شده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ خبرهای کرمان در این بولتن روزانه در بند یک و چهار ـ صبح و بعداز ظهر ـ ذکر شده است.دولت برای برپایی این تظاهرات «هشت کامیون کمپرسی و تعدادی وانت بار و موتور سوار [در نظر گرفت که ]در خارج شهر اجتماع می کنند.
سپس با حمایت پلیس و چماق به دست ها وارد شهر می شوند و شعارهای جاوید شاه می دهند و به خرد کردن مغازه هایی که عکس آقای خمینی را نصب کرده بودند می پردازند.
سپس به فاطمیه و دیگر مساجد حمله می کنند و در و پنجره های آن را می شکنند.
در این هنگام مردمی که در مسجد امام خمینی مشغول استماع سخنرانی بوده با خبر شده با سنگ و چوب به استقبال چماق به دستان می روند و آنها را تا دهاتشان فراری می دهند.
در تیراندازی که پلیس برای حمایت مهاجمین می کند یک نفر از مردم زخمی می شود و از مهاجمین تعدادی زخمی و بقیه فراری می شوند.
» (اخبار جنبش اسلامی، ش 8، به تاریخ 30 آذر 1357) 2ـ در سند دیگری نام فرد تیرانداز، خوارزمی رئیس انجمن شهرستان بافت ذکر شده است.
(پرونده 106983، ج 3) 3ـ نوراللّه عزیز محمدی رئیس دادگستری بافت بود.
(همان) 4ـ گزارش خبر حادثه بعد از ظهر کرمان سند بعدی است.