تاریخ سند: 25 تیر 1341
موضوع: مجلس ترحیم آیتاله شیرازی
متن سند:
شماره: 1771 /312 تاریخ:25 /4 /1341
موضوع: مجلس ترحیم آیتاله شیرازی1
از ساعت 5 بعدازظهر روز یکشنبه 24 /4 /41 جمعیتی در حدود 1400 نفر در مسجد هدایت به منظور شرکت در مجلس ترحیم فوق اجتماع نمودهاند که از جمله اللهیار صالح . دکتر صدیقی . عبداله مسیح تهرانی . پسر آیتاله شیرازی و عده2 زیادی از افراد طرفدار جبهه ملی نیز حضور داشتهاند. ابتدا حاج سید جوادی3 نماینده سابق مجلس به منبر رفته و درباره ضعف دستگاه اقتصادی4 ایران مطالبی بیان داشت و گفت در زمان حکومت استبدادی ما مدت 17 سال با دولت روسیه جنگیدیم ولی اکنون نیم ساعت هم نمیتوانیم مقاومت کنیم. وی پس از اشاره به دین اسلام و تعالیم عالیه قرآن، گفت ملت الجزایر هم همینطور پس از 7 سال مبارزه و تلفات توانست به استقلال برسد. سپس اشاره به میرزا[ی] بزرگ شیرازی5 کرده و گفت وی پس از تحریم تنباکو برعلیه استعمار انگلستان اعلام جهاد داده و از هیچ کس نترسید. ضمناً پس از خاتمه جلسه فوق هنگام خروج از مسجد یکی از افراد با صدای بلند از حضار درخواست کرده برای روح حسین فاطمی شهید راه آزادی صلوات بفرستید و کلیه اجتماعکنندگان صلوات فرستادند.
اصل در پرونده ج . 528 . به پرونده اللهیار صالح ضمیمه و بایگانی شود.
توضیحات سند:
1. آیتالله العظمی سید عبدالهادی شیرازی از علما و مراجع عالیقدر شیعه در سال 1266ش متولد شد. در طفولیت با از دست دادن پدر، تحت تربیت و سرپرستى عموى پدرش «میرزاى بزرگ» قرار گرفت و از همان کودکى با مبانى اسلام آشنا شد. مرحوم آیتالله سیدعبدالهادى شیرازى در 20 سالگى رهسپار نجف شد و سالها از محضر درس مرحوم آخوند خراسانى و علامه یزدى بهره جست، سپس خود در شمار بزرگان و علماى حوزه نجف درآمد و به مدت 30 سال در رأس اساتید بزرگ این حوزه جاى گرفت. پس از رحلت آیتالله العظمی بروجردى، زعامت و مرجعیت شیعیان و تصدى حوزه علمیه نجف به عهده ایشان قرار گرفت. وى در تیر ماه سال 1341ش در شهر کوفه، دیده از جهان فرو بست و در مقبره میرزای بزرگ مدفون گردید.
2. در اصل: عدهای
3. سید مهدى (سید ضیاءالدین) حاج سید جوادى، فرزند سید مصطفى در سال 1290ش در قزوین متولد شد. تحصیلات مقدماتى را نزد پدر و اساتید مدرسه التفاتیه گذرانید و براى تکمیل تحصیلات به حوزه علمیه قم رفت. پس از مراجعت به زادگاه خویش، به تدریس و تربیت طلاب و ارشاد مردم پرداخت. وى از چهرههاى مبارز در عصر ستمشاهى و از مدافعان نهضت ملى شدن نفت بود و در دوره (چهاردهم و هفدهم) به مجلس شوراى ملى راه یافت. بر اساس اسناد ساواک، از طرفداران جدى دکتر مصدق به شمار مىرفت و به شدت به نفع او فعالیت مىکرد؛ در مجالس مذهبى و هیئتهاى اسلامى سخنان تندى علیه دستگاه و مقامات دولتى ایراد مىنمود و در انتخابات کنگره جبهه ملى در تاریخ 11 /10 /41 با 143 رأى به عنوان نفر پنجم به عضویت شوراى مرکزى جبهه ملى انتخاب شد. وى در تاریخ 10 /1 /1342 به علت عارضه قلبى دار فانى را وداع گفت و در جوار شاهزاده حسین(ع) در قزوین به خاک سپرده شد.
ر.ک: دایرۀالمعارف تشیع، ج 6، ص 4 و اسناد ساواک و پرونده انفرادى
4. در اصل: اقصادی
5. آیتالله العظمی میرزا محمدحسن شیرازی معروف به میرزاى شیرازى بزرگ (اول) مرجع اعلم عصر خود و از علماى عالیقدر امامیه در 4 اردیبهشت 1194ش به دنیا آمد. در اوایل زندگى از شیراز به اصفهان آمد و نزد علماى آن شهر به تحصیل پرداخت و سپس به تعلیم و تدریس مشغول شد. در زمان مرجعیت او در سال 1271 کمپانى انگلیسى «رژى» قراردادى به مدت 50 سال با ناصرالدین شاه قاجار به امضا رسانید که به موجب آن، این کمپانى صاحب امتیاز دخانیات ایران شناخته شده بود.. همان زمان میرزاى شیرازى براى جلوگیرى از نفوذ انگلیس در ایران با صدور فتواى معروف مبنى بر اینکه: «الیوم استعمال تنباکو و توتون در حکم محاربه با امام زمان است.» ناصرالدین شاه را ناگزیر به لغو امتیاز کمپانى انگلیسى کرد از نکات جالب توجه، تبعیت همسران ناصرالدین شاه از فتواى میرزا بود. آنها تمام قلیانهای موجود در دربار را شکستند و زمانى که ناصرالدین شاه از یکى از همسرانش پرسید به دستور چه کسى قلیانها را شکستید پاسخ داد: به دستور آن کسى که ما را به شما حلال کرده است. وی در 15 بهمن 1273 در سامرا درگذشت.
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد اول صفحه 400