گزارش نوبه‌اى شماره 72 فرماندارى نظامى اصفهان و حومه
تاریخ سند: 30 مهر 1357
گزارش نوبه‌اى شماره 72 فرماندارى نظامى اصفهان و حومه
متن سند:
گزارش نوبه‌اى شماره 72 فرماندارى نظامى اصفهان و حومهمدت دوره: از ساعت 0700 روز 30 /7 /57 تا ساعت 0700 روز 1 /8 /57
1ـ وضعیت عمومى:
الف: تغییرات در وضعیت عمومى شهر اصفهان و حومه از نظر امنیت تغییر حاصل نشده است و نیروهاى نظامى و انتظامى بر مناطق و حوزه‌هاى تعیین شده کاملاً مسلط هستند.
ب: روحیه: روحیه پرسنل نظامى و انتظامى در سطح عالى ولى روحیه اخلالگران ضعیف است.
2ـ فعالیت‌ها:
الف: برابر گزارش رسیده از شهربانى استان اصفهان روز شنبه 29 /7 /57 دو قاب شیشه از بانک فرهنگیان واقع در خیابان جى شکسته و شخصى بنام اصغر رجبى دستگیر شده پس از اعزام به فرماندارى نظامى‌به جرم خود اعتراف نمود1.
ب ـ دانش‌آموزان اکثر مدارس اصفهان در دسته‌جات مختلف در داخل مدارس و خیابان‌ها دست به تظاهرات زده و شعار مضره مى‌دادند (مخصوصا هنگام خروج از کلاس‌ها) تعدادى نیز به سایر مدارس حمله کرده در صورت دائر بودن کلاس‌ها شیشه‌هاى مدارس را شکسته و دانش‌آموزان آن مدرسه را اذیت مى‌نمودند.1
البته تجمعات بدون اینکه آسیبى به کسى وارد شود به وسیله مأمورین فرماندارى نظامى متفرق گردیدند ضمنا تعداد 27 پلاکت چوبى و مقوائى و 7 طاقه پارچه‌هاى نوشته شده به مساحت 6 تا 4 متر مربعى که شعار مضره و ضد ملى نوشته شده بود از دبیرستان صارمیه جمع‌آورى گردید.
پ ـ برابر گزارش افسر اعزامى به نجف‌آباد کلیه مغازه‌ها و مدارس این شهرستان در تاریخ 30 /7 /57 بعد از یک هفته تعطیلى باز بوده و دانش‌آموزان و دانشجویان دختر و پسر در ساعت 0800 به کلاس‌ها رفته و کلیه معلمان در مدارس حاضر بودند وضع شهر به‌طور کلى آرام و عادى بوده و هیچگونه حرکت غیرعادى در آن دیده نشده.
ت ـ در ساعت 1730 جمعیتى حدود 500 نفر از هنرستان شهرستان شهرضا به طرف حسینیه آن شهر به راه افتادند و از حسینیه بطرف شهربانى به راهپیمائى خود ادامه دادند. تظاهرکنندگان
افراطى بوده و شعارهاى ضد ملى مى‌دادند و با استفاده از باطوم تظاهرکنندگان در ساعت 1900 متفرق شدند.2
ث ـ برابر گزارش افسر اعزامى به شهرستان گلپایگان ساعت 1030 مورخه 30 /7 /57 تظاهراتى به وسیله آموزگاران و دانش‌آموزان در مدرسه پهلوى این شهرستان انجام و در ساعت 1130 از مدرسه خارج شده تا آموزش و پرورش به طول یک کیلومتر راهپیمائى کردند که با دخالت مأمورین اعزامى به این شهرستان و مأمورین انتظامى بدون درگیرى متفرق شدند.
ج: برابر گزارش رسیده از شهرستان یزد کارمندان سازمان تعاون روستایی و اداره پست این شهرستان کماکان در حال اعتصاب هستند. کارکنان اداره شیر و خورشید و کارمندان اداره اوقاف از صبح روز 30 /7 /1357 اعتصاب نمودند، کامیونداران نیز تا ساعت 11.30 روز 30 /7 /1357 در حال اعتصاب بودند و با مذاکراتی که از طریق شهربانی با نمایندگان آنان به عمل آمد اعتصاب را شکسته و خواسته‌های خود رابه مقامات مسئول ارائه دادند و اعلام نمودند چنانچه تا تاریخ 15 /7 /1357 خواسته‌های آنها برآورده نشود مجدداً اعتصاب خواهند نمود.
در شهرستان تفت اداره پست همچنان در حال اعتصاب هستند.
در شهرستان اردکان اداره پست و سازمان تعاونی کماکان در حال اعتصاب هستند.
3 ـ ترتیب نیرو:
الف: 11 تیم عملیاتى از گروه 44 توپخانه و 7 تیم عملیاتى از گروه 55 توپخانه در نقاط حساس شهر اصفهان مستقر هستند و خودروهاى گشتى در 30 مسیر مختلف کلیه خیابان‌هاى شهر را تحت کنترل دارند.
ب: دو آتشبار از گروههاى 44 و 55 توپخانه در داخل پادگان به صورت آماده بوده تا در صورت نیاز بلافاصله به نیروهاى مستقر در شهر کمک نمایند.
ب: سه دسته از هوانیروز اصفهان کماکان در نجف‌آباد، همایونشهر و خوراسگان مستقر هستند.
ت: یک گروه 10 نفره از مرکز آموزش هوانیروز در شاهین شهر (بل هلیکوپتر) مستقر باشند.
ث: یک آتشبار به استعداد 63 نفر در گلپایگان مستقر هستند.
ج: یک آتشبار به استعداد 58 نفر در شهرضا مستقر هستند.
چ: یک آتشبار تقویت شده از گردان 376 گروه 55 توپخانه به استعداد 104 نفر در شهرستان یزد مستقر مى‌باشند.
ح: 11 دستگاه نفر بر زرهى در نقاط حساس شهر مستقر هستند( 10دستگاه در شهر اصفهان یکدستگاه در نجف آباد)
4ـ ضداطلاعات:
الف: خرابکارى
ب: بازداشتى 1 نفر
پ: دستگیرى 1 نفر
ت: زندانى
5ـ تجزیه و تحلیل:
مأمورین فرمانداری نظامی با تلاش همه جانبه و فعالیت شبانه روزی در صدد هستند که فعالیت اخلالگران و اجنبی پرستان را خنثی کرده و هیچ گونه فرصتی به این گونه وطن فروشان داده نشود که به خرابکاری خود ادامه و موجب ناراحتی وطن پرستان و شاه دوستان بشوند ولی با نگرش و فعالیت این گونه خرابکاران معلوم می‌گردد که هنوز این وطن فروشان به فعالیت خود ادامه داده و با تحریک محصلین می‌خواهند به هدف ننگ آور خود دست یابند. البته این مطالب نیز قابل بررسی می‌باشد که با توجه به اینکه بارها در مورد کنترل دانش‌آموزان و حتی دبیران (معلمان) منحرف به اداره آموزش و پرورش دستوراتی داده شده است ولی هنوز نتوانسته است یک اقدام مقتضی در پیش گرفته و از بی نظمی مدارس جلوگیری به عمل آورد.
فرماندار نظامی اصفهان و حومه سرلشگر رضا ناجی
توضیحات سند:
1. «دانش‌آموزان و هنرجویان تعدادى از دبیرستان‌ها و هنرستان‌هاى اصفهان بامداد امروز (30 /7 /57) از آموزشگاه‌ها بیرون آمدند و اجتماع بزرگى در خیابان عبدالرزاق ترتیب دادند و سپس دست به راه‌پیمایى تا میدان شاه اصفهان زدند.در این هنگام هلى‌کوپترها برفراز جمعیت به پرواز درآمدند و کامیون‌هاى حاصل سربازان مسلح فرماندارى نظامى نیز به دخالت پرداختند که با دخالت مأموران، تظاهرات وسعت بیشترى پیدا کرد و به تمام خیابان‌هاى مرکزى اصفهان سرایت کرد و کسبه با تعطیل مغازه‌ها به تظاهرکنندگان پیوستند.»
(روزنامه آیندگان، ش 3247، ص 3)
2. «ساعت شش بعد از ظهر امروز (30 /7 /57) حدود 700 نفر از دانش‌آموزان دبیرستان‌ها و هنرستان حرفه‌اى شهرضا ضمن اجتماع در حسینیه سادات دست به تظاهرات زدند و تا نزدیک اداره شهربانى این شهر به راه‌پیمایى خود ادامه دادند. در این هنگام با دخالت مأموران انتظامى و پلیس متفرق شدند.»
(روزنامه اطلاعات، ش 15740، ص 18)