موضوع: جمع‌آوری پول جهت خمینی
تاریخ سند: 10 مهر 1354
موضوع: جمع‌آوری پول جهت خمینی
متن سند:
از: 11/ﻫ تاریخ:10 /7 /1354به: 312 شماره: 2061 /11ﻫ
موضوع: جمع‌آوری پول جهت خمینی
اکثر پول‌های جمع‌آوری شده از مشهد و حومه آن جهت خمینی، وسیله طلاب مدرسه علمیه خیرات‌خان1 واقع در بست سفلی طرف پائین خیابان هنگام سفر حج به خمینی تحویل می‌گردد و طبق اطلاع، از اول سال جاری تا کنون مبلغ 80000 ریال از شهرستان‌های نیشابور، قوچان، درگز، بجنورد، زاهدان جمع‌آوری گردیده است.
نظریه شنبه . نظری ندارد.
نظریه یکشنبه . اصلح است در زمینه مفاد گزارش خبر فوق از طریق پست مربوطه اقدامات لازم به عمل آید. افق
نظریه دوشنبه . نظریه یکشنبه مورد تایید است. دادفر
نظریه 11/ ﻫ / الف . نظریه دوشنبه مورد تایید می‌باشد.
نظریه یکشنبه . بازگشت به 2411 /312 مورخ 18 /4 /54 ضمن تائید نظریه یکشنبه 11/ه/الف اسم صحیح مدرسه علمیه مشهد خیرات خان می‌باشد.
نظریه سه شنبه . نظریه یکشنبه تایید می‌گردد.
3061 /12ﻫ - 12 /7 /54 اصل در کلاسه 8 /3 بایگانی است. ثبت گردید. 13 /7
توضیحات سند:
1. اصل: اخوان، مدرسه خیرات خان یکی از مدارس بزرگ دوره صفوى بود که به هنگام حکومت شاه عباس دوم (1052 ـ 1077ق) در محل بست پایین حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام بنا شد. بانى آن فردى به نام خیرات‌خان، از خوانین زمان، بوده که قبل از اتمام بنا درگذشته و ازاین‌رو مدرسه به نام او مشهور شده است. مساحت این بنا حدود 1500 مترمربع بوده و در دوطبقه پیرامون حیاط مرکزى احداث‌شده و تعداد 79 حجره داشته است. این مدرسه که در زمره یکی از معتبرترین و معروف‌ترین مدارس علمیه مشهد به شمار می‌رفت، پس از افول حکومت صفوی رونق و شور علمی خود را از دست داد. در ایام مبارزات انقلاب اسلامی، این مدرسه یکی از مدارس پرشور و فعال در عرصه مبارزات بوده است. در برخی از اسناد ساواک آمده است: «مدارس حوزه علمیه به‌ویژه خیرات خان و میرزا جعفر، مرکز فعالیت عناصر ضد رژیم و به‌صورت لانه فساد علیه امنیت کشور درآمده است.»در دوران حکومت پهلوی به جهت سیاست‌های ضد دینی، تمام مدارس علمیه مشهد ازجمله این مدرسه در آستانه تخریب و تعطیلی بودند و مرمت و بازسازی نشدند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ازآنجاکه ساختمان مدرسه به‌رغم کوشش‌های متخصصان فن، به علت پوسیدگی و نابودی پایه‌های آن در شرف ریزش بود، به‌کلی ویران و در قالب دانشگاه علوم اسلامی رضوی بازسازی شد. دانشگاه رضوی در محل سابق مدرسه‌های خیرات خان و میرزا جعفر در زمینی به مساحت 22000 متر به شیوه‌ای نوین و زیبا ساخته شده است. (رک: گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد؛ تألیف حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، نشر کنگره جهانی حضرت رضا علیه‌السلام؛ اسناد ساواک)