تاریخ سند: 4 اردیبهشت 1347
موضوع: جلسه روز 13/1/47خانه ایران در برکلی
متن سند:
طبقه بندی حفاظتی
محرمانه
به: ۳۱۵ شماره: 287 /315
از: آمریکا تاریخ: 4 /2 /47
موضوع: جلسه روز 13 /1 /47خانه ایران در برکلی
در جلسه مذکور صبور که یکی از دانشجویان بسیار فعال و چپی است نواری را که از مصاحبه یکی از خبرنگاران که در اصل انگلیسی است ولی مقیم آمریکا و از روشنفکران میباشد با خسرو کلانتری وکیل مدافع وی دیوید کارلاینر1 انجام گردیده بود پخش نموده خبرنگار مذکور از کارلاینر درباره چگونگی مدافعات کلانتری سؤالاتی نموده بود که وی در پاسخ گفته بود. «اداره مهاجرت میخواهد خسرو کلانتری را به علت مخالفت با دولت ایران و شاه از آمریکا اخراج نماید وگرنه او از نظر تحصیلی کوچکترین اشکالی ندارد و تمام استادان دانشگاه از وی و وضع درسش رضایت کامل دارند. مجدداً از کارلاینر1 سؤال شده بود که در صورت اخراج کلانتری و فرستادن او به ایران نامبرده با چه موقعیت و چیزهایی مواجه خواهد شد.»
نامبرده پاسخ داده بود تا آنجا که من اطلاع دارم زندان و شکنجه و اضافه نموده به همین علت از اداره مهاجرت تقاضا نمودم تا به من اجازه دهند به ایران بروم و با یک عده که با شاه و دولت مخالف هستند و زندان بودهاند تماس بگیرم و نظریه آنها را درباره اینکه آیا کلانتری زندانی و شکنجه خواهد شد یا خیر سؤال نمایم و چند نفر از اداره مهاجرت نیز با من خواهند آمد و در جریان مصاحبهها آنها نیز شرکت خواهند داشت. سپس از کارلاینر سؤال شد چون دولت ایران از دولتهای دوست دولت آمریکا است خیال نمیکنید اصولاً برای اینکه رفتن شما به ایران و تحقیقات شما و ثابت کردن اینکه دولت ایران با مخالفین خود با رفتاری مخالف دمکراسی و آزادی رفتار مینماید از مسئله اخراج کلانتری صرفنظر نماید با این عمل وسیله ناراحتی دولت ایران را در مجامع عمومی تولید نمائید. نامبرده در پاسخ گفت بعید به نظر نمیرسد. پس از یک سلسله سؤال جواب که در همین زمینه بود خبرنگار مذکور نظریه خود را درباره مخالفت دانشجویان ایرانی با دولت ایران بدین شرح اعلام داشت: نامبرده گفت دانشجویان ایرانی و یا اکثریت قریب به اتفاق آنها با دولت خود مخالف هستند زیرا میدانند در ایران دمکراسی و آزادی به هیچ وجه وجود ندارد و پلیس مخفی شاه تمام آزادیخواهان و مخالفین را به زندان انداخته و خفقان عظیمی در سراسر کشور به وجود آورده است. در پایان نوار قسمتی از مصاحبه سال گذشته دکتر چمران که از رادیو نیز پخش گردیده بود تکرار شد. در این مصاحبه از دکتر چمران سؤال شده بود چرا با دولت ایران مخالفت مینماید؟ نامبرده در جواب گفته بود زیرا حکومت ایران دیکتاتوری است و مردم از دست پلیس مخفی شاه (سازمان امنیت) به ستوه آمدهاند و تمام زندانها پر از زندانیان سیاسی شده و آزادی احزاب به معنی حقیقی و واقعی از بین رفته و بهتر بگویم حزبی وجود ندارد و در حزب که به اصطلاح در ایران هستند چیزی جز اسم بیمعنی نیستند زیرا رهبری یکی با علم است که خود را غلام جانثار شاه معرفی مینماید و این خود ثابت میکند که کیفیت این حزب چه میباشد و دیگری به رهبری دکتر اقبال است که او نیز از بندگان شاه است. در هنگام مصاحبه با کلانتری نامبرده به تظاهرات اخیر دانشجویان دانشگاههای تهران ـ شیراز اشاره کرد و گفت که هنوز پس از مدتی قریب دو سه هفته است که دانشگاه شیراز از طرف دولت تعطیل است و دانشگاه تهران نیز تحت نظر حکومت نظامی است و اضافه نمود که در این هنگام که یک عده از سازمان ملل متحد برای کنفرانس حقوق بشر به تهران میروند کنفدراسیون دانشجویان در اروپا تصمیم گرفته بود چند نفر را به ایران بفرستد از موقعیت استفاده نمایند و سر و صدایی در تهران راه بیاندازند ولی با این موضوع یک عده مخالفت کردند و گفتند که آنها را دستگیر و زندانی خواهند کرد و بر نخواهند گشت در جلسه مذکور روی این موضوع بحث زیادی شد و هر کس نظریهای داد منجمله خود خسرو کلانتری با آن مخالفت کرد و گفت که برای ما به هیچ وجه فایدهای نخواهد داشت زیرا اگر آنها که میروند بگذارند برگردند این خود بهترین تبلیغ برای دستگاه خواهد بود و خواهند گفت با اینکه این عده مخالف دولت هستند و سعی میکنند وضع حکومت را عوض نمایند آزاد بودند که بیایند ایران و با دولت مخالفت کنند و بعد هم آزادانه برگردند. در آخر جلسه قرار بر این شد که یک نفر از دانشجویان که سرشناس نباشد به عنوان مترجم همراه کارلاینر به ایران بفرستند و کارلاینر عکس یک عده که میخواهد با آنها در تهران تماس بگیرد در اختیار دارد تا قیافههای آنها را تشخیص بدهد و در نتیجه با یک عده دیگر به اسم آنها مصاحبه و تماس نداشته باشد. در این جلسه (حل) حسن لباسچی گفت که کنفدراسیون خواسته تا او با کارلاینر به ایران برود و اضافه نمود گرچه ممکن است که با مشکلات روبرو گردم ولی اگر کمیته تصمیم بگیرد حاضر هستم که بروم. سپس احمد علوی رفسنجانی حاضر شد با خرج خود این مأموریت را قبول نماید ولی مورد مخالفت قرار گرفت و قرار شد که در اینباره یک جلسه مخصوص تشکیل شود. از جمله کسانی که مخالف شدید رفتن دانشجویان به ایران بود محمودی بود که گویا یک مدت در ایران زندانی بوده و اکنون در دانشگاه برکلی تدریس مینماید. نامبرده گفت بدون شک هر کس برود دستگیر و زندانی خواهد شد و بعد شرح داد که سازمان امنیت از دو باند تشکیل شده یکی دسته تیمسار نصیری که طرفدار شکنجه و آزار است و فعلاً آنها بیشتر قدرت دارند و بدون شک اگر کسی برود به هیچوجه موقعیت پیدا نخواهد کرد که با کسی تماس بگیرد و یا اینکه در کنگره جهانی حقوق بشر شرکت و صحبت نماید. گویا نامههایی برای تعدادی از شرکتکنندگان در کنگره حقوق بشر ارسال شده و از آنها خواستهاند تا درباره وضع دانشجویان ایرانی و مخالفت آنها و فشار و شکنجههایی که بر آنها وارد میآید صحبت نمایند از جمله این نمایندگان نماینده کوبا میباشد.
توضیحات سند:
_____
۱. دیوید کارلاینز در آن زمان وکیل کمیته دفاع از حقوق بشر (شاخه دفاع از حقوق دانشجویان) وابسته به سازمان ملل بوده است.
منبع:
کتاب
شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران به روایت اسناد ساواک صفحه 101