گزارش
تاریخ سند: 5 تیر 1336
گزارش
متن سند:
1231الف پیرو گزارش قبلی راجع بشکایت1 اهالی بلوچستان از طرفداران آقای علم2 طبق اطلاع یکی از شاکیان سردار محمد رضا خان معروف عموی ابراهیم خان هردلی نماینده مجلس شورایملی میباشد که مدعی است ایادی برادر زاده اش ابراهیم بتحریک و پشت گرمی آقای علم و بعنوان فعالیتهای حزبی مزاحم او و مخل آسایش اهالی سیستان گردیده است.منبع ـ موثق ارزش خبر ـ تأیید شده دائره 3 168
توضیحات سند:
1ـ در اسناد بسیاری شکایتهای متعددی از دست اندازی های علم به اموال دیگران، همچنین گزارشات بسیاری از اموال بسیار وی آمده است.2ـ امیر اسداله علم، نخست وزیر و وزیر دربار و محرم اسرار محمدرضا پهلوی، فرزند ابراهیم علم، معروف به شوکت الملک، امیر قائنات بود.
وی در 1298 در بیرجند متولد شد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بیرجند و تهران به پایان رساند و وارد دانشکده کشاورزی کرج شد.
بعد از این دانشکده، دو سالی هم در انگلستان در رشته کشاورزی مطالعه کرد.
علم از دوران کودکی با محمدرضا پهلوی همبازی و دوست بود و این نزدیکی، موجب ترقی سریع وی در دوران سلطنت محمدرضا شد.
اولین شغل مهم دولتی که به او ارجاع شد فرمانداری کل سیستان و بلوچستان بود.
در سال 1328 در دو کابینه محمد ساعد وزیر کشور و وزیر کشاورزی شد و در کابینه علی منصور هم وزیر کشاورزی بود.
در ترمیم کابینه رزم آرا به وزارت راه معرفی گردید و روز قتل رزم آرا، علم او را همراهی می کرد.
در 1334 در کابینه حسین علاء به وزارت کشور معرفی شد و انتخابات دوره نوزدهم را انجام داد.
در 1336 حزب مردم را تأسیس کرد که می بایست نقش اقلیت را بازی می کرد.
در انتخابات دوره بیستم حزب دولتی که «ملیون» نام داشت به رهبری اقبال و حزب اقلیت به رهبری امیر اسداله علم به مبارزه پرداختند.
اکثر کرسی های مجلس به دست حزب دولتی افتاد و فساد انتخابات از هر طرف ظاهر شد.
در نتیجه به وکلای مجلس دستور داده شد که از نمایندگی مستعفی شوند.
به دنبال ابطال انتخابات، علم از رهبری حزب مردم کناره گیری کرد و سرانجام در تیر ماه 1341 ـ بعد از سقوط کابینه علی امینی ـ به نخست وزیری رسید.
علم مامور اجرای طرح مورد نظر امریکائیها در ایران بود که اصلاحات ارضی و اعطای حقوق سیاسی به زنان را شامل می شد.
این طرح که در دی ماه سال 1341 به عنوان «اصول ششگانه انقلاب سفید» به مردم عرضه شد، روز ششم بهمن 1341 در همه پرسی که تا آن تاریخ در ایران سابقه نداشت به تصویب رسید.
روحانیون و در رأس آنها امام خمینی (ره) با این طرح به مخالفت برخاستند و همه پرسی ششم بهمن را غیر قانونی اعلام کردند.
بعدها در خاطرات علم و دیگران فاش شد که عامل اصلی خشونت و خونریزی های واقعه 15 خرداد، شخص علم بوده است.
علم پس از بیست ماه زمامداری و انجام انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی، جای خود را به حسنعلی منصور داد و مدتی ریاست دانشگاه پهلوی شیراز را به عهده گرفت.
در آبان ماه سال 1345 به وزارت دربار منصوب شد و تا مرداد ماه سال 1356 که به علت ابتلا به بیماری سرطان، بیمار و بستری شد، این سمت را حفظ کرد.
وی در فروردین ماه سال 1357، هنگامی که انقلاب اسلامی هنوز در مراحل اولیه خود بود، در امریکا در گذشت.
نکته شگفت اینکه وی در وصیت نامه خود ـ زمانی که شاید کسی سقوط پهلوی را پیش بینی نمی کرد ـ از بازماندگانش خواسته بود که یادداشتهایش را پس از انقراض سلسله پهلوی منتشر کنند.