سخنرانی دکتر بهشتی در جلسه
انجمن اسلامیدانشجویان ایرانی مقیمهانور
متن سند:
[از:] ماه – ۳۱۵ تاریخ: ۲۶/۱۰/۴۸
به: انگور شماره: ۳۲۷۴
سخنرانی دکتر بهشتی در جلسه
انجمن اسلامیدانشجویان ایرانی مقیمهانور
انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی مقیم هانور از دکتر بهشتی دعوت به عمل آورده بوده که نامبرده روز پنجشنبه ۲۶/۱۰/۴۸ به هانور مسافرت و درباره مراحل اساسی یک نهضت سخنرانی نماید. نامبرده نیز در تاریخ فوق و در محل یاد شده حاضر و جلسه در ساعت ۱۹:۳۰ و در محل آستا با شرکت در حدود ۹۰ الی ۱۰۰ نفر تشکیل گردید. ابتدا شرح برنامه جلسه توسط همایون یاقوت فام که ضمناً نظامت جلسه را بعهده داشته قرائت میشود بعد جعفر نیکوئی آیهای از قرآن مجید تلاوت مینماید ترجمه آیه توسط مهدی نواب به سمع حضار میرسد سپس دکتر بهشتی نهضت را تعریف و چگونگی آن را شرح میدهد وی شرایط یک نهضت اساسی را بدین صورت بیان میکند: «یک نهضت به طور کلی بایستی از یک هسته اصلی (که همان کادر رهبری باشد) و هستههای فرعی تشکیل گردد هستههای فرعی توسط افراد هسته اصلی رهبری میشوند البته ابتداء هسته اصلی تشکیل میگردد که دارای شرایطی است (وی شرایط تشکیل هسته اصلی را شرح میدهد) بعد هستههای فرعی تشکیل میگردند که آن هم شرایطی دارد و شرایط آن را نیز بیان میکند.»
بهشتی در دنباله سخنان خود و به منظور توجیه بیشتر حضار در مورد نهضت و هستههای اصلی و فرعی آن مثالی بدین شرح میآورد. (در تاریخ اسلام دیده شده است که گاهی ....... پرونده سوخته شده است) آنان را به جنگ دشمن میفرستاد از این کار محمد (ص) دو نتیجه میگرفت: یکی از قدرت و ایمان افراد خود آگاه میشد، دیگر این که قدرت دشمن برایش روشن و آشکار میشد و به عبارت دیگر به این طریق دشمن را قلقلک سیاسی میداد بعد از پایان سخنرانی بهشتی نوبت به سؤالات میرسد یکی از دانشجویان به نام صیفی ضمن این که به نظریات و سخنرانی دکتر بهشتی سخت اعتراض میکند از وی سؤال مینماید آیا به عقیده شما جریان پانزدهم خرداد یک قلقلک سیاسی بود؟ بهشتی در جواب اظهار میدارد:
متأسفانه اطلاعات و مطالعات من در این زمینه کم است و چنان چه کسی از آقایان حاضر در این جلسه اطلاعی در این مورد دارد اظهار نمایند بسیار متشکر میشوم. دانشجوی دیگری که شناخته نیست سؤال میکند آیا انجمن دانشجویان قدرت و صلاحیت یک چنین نهضتی که شرح آن را دادید دارد یا خیر؟ دکتر بهشتی در جواب این سؤال اظهار کم اطلاعی از وضع کلی اتحادیه دانشجویان میکند ولی دانشجوی مزبور اعتراض کرده و خطاب به بهشتی میگوید: چگونه ممکن است شما که خودتان را جزو ما میدانید و برای ما سخنرانی میکنید از وضع انجمن بی اطلاع باشید در این هنگام مهدی نواب به پاخاسته و اظهار میدارد. این یک سؤال سیاسی است و خارج از بحث ما میباشد شاید آقای دکتر بهشتی چیزهائی بدانند ولی نخواسته باشند در این جلسه بگویند ممکن است آن را در خارج از جلسه به تنهائی از ایشان سؤال کرد و ایشان جواب دهند فعلاً در این جا نمیتوانند جواب دهند. در این موقع ختم جلسه اعلام میگردد.
یک نسخه دعوتنامه که به منظور سخنرانی دکتر بهشتی قبلاً بین دانشجویان مقیم هانور پخش شده و از منبع واصل گردیده به پیوست تقدیم میگردد.
نظریه کامیار
به طوری که در گزارش مربوطه به عرض رسید و نظر داده شد انجمن اسلامی موجود در هانور به صورت یک سازمان سیاسی است و چون تعدادی از افراد و اعضاء آن جدید بوده و گردانندگان اعتماد و اطمینان به آنها ندارند از این لحاظ در سخنرانیها و جلسات صریحه مقاصد و اهداف و نظرات انجمن بروز داده نمیشود و از طرفی به طوری که منبع اظهار میداشت تعدادی از اعضاء انجمن چون قبلاً از فعالیتهای سیاسی به دور بودهاند لذا اطلاعات و مطالعاتی نیز ندارند ولی در بعضی از جلسات به منظور آشنا شدن این عده، مباحث ابتدائی و به طور کلی الف - ب مسائل سیاسی آموخته میگردد % والنتین.
در پرونده سید محمد حسینی بهشتی بایگانی شود. اوانی
۳۱۶ بایگانی شود.
توضیحات سند:
۱- شرح واقعه پانزدهم خرداد: حضرت آیتالله العظمی خمینی و چند تن از علما توسط رژیم دستگیر شدند. رژیم با استفاده از تاریکی شب و خواب بودن مردم در واقع ایشان را ربود. از علمای دستگیر شده، حضرات آیات بهاء الدین محلاتی از شیراز و قمی از مشهد بودند. به رغم تلاش رژیم در پیشگیری از انعکاس وسیع خبر دستگیری آیتالله خمینی به زودی موج این خبر سراسر کشور را فرا گرفت. به حمایت از نهضت و اعتراض به دستگیری آیتالله العظمی خمینی در سراسر کشور به ویژه شهرهای قم، تهران، مشهد، شیراز، قزوین، کاشان، و ورامین تظاهرات خونینی برپا شد. رسانههای رژیم کوشیدند با دروغ پراکنی، چهره پانزده خرداد را مشوه سازند. به هنگام تظاهرات، اداره رادیو در میدان ارک، کاخ مرمر و شماری از کلانتریها مورد تهاجم قرار گرفت و جمع کثیری در این راه به خاک و خون کشیده شدند. در میان مردم قم که از ساعات اولیه صبح با شنیدن خبر دستگیری آیتالله العظمی خمینی در صحن حرم حضرت معصومه (س) تجمع کرده بودند، حجتالاسلام حاج سید مصطفی خمینی سخنرانی کرد. سپس حجتالاسلام سید محمد ورامینی توصیههای آیتالله العظمی خمینی برای مردم را بازگو کرد. با شنیدن خبر دستگیری حضرت آیتالله العظمی خمینی، بازاریان قم دست به یک اعتصاب عمومی زدند که به مدت یک هفته به طول انجامید. در سایر اوجگیری تظاهرات مردم در پانزده خرداد، قصد سرکوب را نداشته است. ولی پس از بالا گرفتن تظاهرات، با تصمیمات عاجل اسداله علم، فرمان سرکوب و کشتار مردم صادر گردید. بنا به گفته دکتر غلامحسین صدیقی، رژیم شاه که از رهبری روحانیت در مبارزه علیه خود نگران بود، در صدد بر آمد تا با سران جبهه ملی و نهضت آزادی که در زندان بودند، سازش کند و رهبری روحانیت را تبدیل به رهبری ملیون نماید. ولی رژیم شاه موفق به این امر نشد. آیتالله مرعشی نجفی در اعلامیه خود به مناسبت دستگیری حضرت آیتالله العظمی خمینی نوشت: مادامیکه ایشان - آیتالله العظمی خمینی - را صحیح و سالم به دست ما ندهند. دست از اقدام بر نمیداریم. علی امینی با صدور اعلامیهای به پشتیبانی از آیتالله العظمی خمینی برخاست. بنا به گفته خود او انگیزه چنین کاری ایجاد انحراف و راهزنی در رهبری بوده است. او با این طمع که رهبری نهضت را از دست روحانیت گرفته و به سوی امثال خویش سوق دهد، به میدان آمده است. قیام پانزدهم خرداد، موضوع بحث هیأت دولت در جلسهای فوق العاده گردید. نخست وزیر: انقلاب عظیم ملت با هیچ تحریکی متوقف نمیشود. وزیر کشور در تبریز اعلام کرد. مجازات افرادی که با اصلاحات ارضی مخالفت کنند، تشدید خواهد شد. (هفت هزار روز ج اول ص ۱۵۰)
منبع:
کتاب
شهید آیتالله دکتر سید محمد حسینی بهشتی صفحه 131

