تاریخ سند: 1 اسفند 1346
بیانیه درباره ی کنگره ی نویسندگان
متن سند:
چون خبر تشکیل کنگره ای بنام «کنگره ی
نویسندگان و شعرا و مترجمان» اعلام شده
است ما امضاکنندگان زیر لازم میدانیم که این
مطالب را باطلاع مردم و مقامات مملکت
برسانیم :
1ـ چون هدف از تشکیل چنین کنگره هائی
اصولا فراهم آوردن زمینه ای برای اجتماع اهل
قلم و تبادل آزادانه ی افکار و آرا میان ایشان
است، از نظر ما، شرط مقدماتی چنین
اجتماعی وجود آزادیهای واقعی نثر و تبلیغ و
بیان افکار است، در حالی که دستگاه حکومت
با دخالتهای مستقیم و غیر مستقیم خود در
کار مطبوعات و نشر کتاب و دیگر زمینه های فعالیتهای فکری و فرهنگی (که موارد بیرون از حد
آن را به کمک اسناد و ارقام می توان ذکر کرد) آن آزادیها را عملا از میان برده است، بنابراین ما
وجود چنین کنگره ای را با فقدان شروط مقدماتی آن مفید و ضروری نمی دانیم.
از نظر ما آن
شرط مقدماتی با رعایت کامل اصول قانون اساسی در آزادی بیان و مطبوعات و مواد مربوط
اعلامیه ی جهانی حقوق بشر فراهم خواهد شد.
2ـ به نظر ما، هرگونه دخالت حکومتها در کار اهل قلم و هدایت ادبیات در جهات رسمی سیاسی
همواره به رشد ادبیات سالم و واقعی لطمه زده است و این اصل با تجربه هائی که در این کشور و
در بسیاری از کشورهای جهان صورت گرفته به ثبوت رسیده است.
بنابراین ما وجود چنین
کنگره ای را که به حمایت حکومت و بدون نظارت اهل قلم تشکیل می شود، مفید و ضروری
نمی دانیم.
3ـ به نظر ما، برای آنکه چنین کنگره ای بتواند بصورت واقعی تشکیل شود و به وظایف خود عمل
کند، پیش از آن بایستی اتحادیه ای آزاد و قانونی که نماینده و مدافع حقوق اهل قلم و
بیان کننده ی آراء آنها باشد، وجود داشته باشد، و این اتحادیه تشکیل دهنده ی چنان کنگره ای و
نظارت کننده بر آن و دعوت کننده ی شرکت کنندگانش باشد نه دستگاههای رسمی حکومت و
چون در کار تشکیل کنگره ی کنونی دستگاه آزادی که نماینده ی اهل قلم باشد نظارت و دخالت
نداشته است، ترتیب کنونی را درست و مطابق با اصول نمی دانیم و تشکیل چنین کنگره ای از
نظر ما مفید و ضروری نیست.
بنابراین اعلام می کنیم که امضا کنندگان این اعلامیه در هیچ اجتماعی که تأمین کننده ی
نظرات بالا نباشد، شرکت نخواهند کرد.
جلال آل احمد اول اسفند 1346
اسماعیل نوری علا 1 /12 /46 نادر ابراهیمی 1 /12 /46 فریدون تنکابنی 1 /12 /46
م.
ا.
به آذین 8 /12 /46 سیاوش کسرائی نهم اسفند سایه 10 /12 /1346
هوشنگ وزیری بهرام بیضائی داریوش آشوری
محمدعلی سپانلو منوچهر آتشی اسلام کاظمیه
منبع:
کتاب
کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک صفحه 1