تاریخ سند: 26 آذر 1357
ساری
متن سند:
از: ساری تاریخ: 26 /9 /1357
به: 324 شماره: 6034 /2ﻫ1
برابر اعلام سازمان بابل ساعت 09:20 روز جاری در دبیرستان شاهدخت بابل عدهای حدود 2000[نفر] از مدرسین و محصلین اجتماع ابتدا شخص ناشناسی از روی نوشته مطالبی در مورد ثروت خاندان سلطنت ایراد و اشاره کرد که رضا شاه در بدو سلطنت چیزی نداشت و بعد از وی فرزندانش صاحبان کازینو و املاک سلطنتی شدند.1 سپس ابوذر ورداسبی درباره اقتصاد ایران، دزدی هژبر یزدانی و اینکه تا زمانی که «سگ باشد تولهسگها دزدی میکنند.» عنوان، یادشده سپس درباره شهدا صحبت کرد و در زمینه تصرف زمینهای مازندران وسیله خاندان سلطنت به عنوان املاک سلطنتی [مطالبی] بیان داشت. این جلسه ساعت 11:20 خاتمه و [شرکتکنندگان] به آرامیمحل را ترک کردهاند. ضمناً در تاریخ 25 /9 /1357 رئیس آموزش و پرورش خانه معلم را تعطیل ولی سخنرانی را در مدرسه شاهدخت برگزار نمود.
رخشا
توضیحات سند:
1. رضاخان در اردیبهشت 1305 رسماً به عنوان شاه ایران تاجگذاری کرد. به لحاظ اقتصادی در دوره رضا شاه، ایران تحولات وسیعی را پشت سر گذاشت. بخش عظیمی از درآمد کشور به مصرف ارتش و هزینههای نظامی میرسید که حدود یک سوم بودجه را دربرمیگرفت. اما وضعیت کشاورزی ـ که بیشتر مردم بدان وابسته بودند تغییر چندانی نکرد و کشاورزان همچنان با فقر و تنگدستی روبرو بودند. از دیگر سوی، صنعت دامداری کشور نیز با اسکان اجباری ایلات و عشایر رو به نابودی رفت و عشایر اسکانیافته که منبع درآمد خود را از دست داده بودند به یکی از فقیرترین قشرها تبدیل شدند. بنابراین گرچه در مجموع وضع اقتصاد ایران در این دوره رشد یافت؛ اما این رشد عمدتاً به نفع شخص رضاشاه و اقلیت وفادارش و در مرحلهی بعد طبقات شهری صورت گرفت. رضاشاه که در ابتدای ورود به تهران سرباز فقیری بیش نبود در پایان سلطنتش ثروتمندترین فرد ایران به شمار میآمد. وی با در اختیار داشتن زمینهای مرغوب کشاورزی به بزرگترین زمیندار ایران نیز تبدیل شد. در مجموع بیش از ده درصد از بهترین زمینهای کشاورزی کشور را رضاخان در طول سلطنت خود به زور مصادره کرده و به مالکیت خود در آورد. بنابر این عموم مردم از رشد اقتصادی بهره چندانی نبردند.
نک:انقلاب اسلامیایران، جمعی از مؤلفان، قم، نشر معارف ویراست چهارم، چاپ شانزدهم، تابستان 1388، ص 75.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان مازندران، کتاب 11 صفحه 196