تاریخ سند: 5 تیر 1344
موضوع: اظهارات حسین مصطفوی
متن سند:
گزارش اطلاعات داخلی
شماره: 586 /322
موضوع: اظهارات حسین مصطفوی تاریخ گزارش: 5 /4 /44
دو روز پیش حسین مصطفوی که از کارمندان عالیرتبه شرکت سهامی کارخانجات ایران و برادر حسن مصطفوی نماینده مجلس شورای ملی (از حوزه نائین) است در مورد نخست وزیری فتحاله فرود (سناتور فعلی) ضمن صحبت خصوصی اظهار داشت: احتمال نخست وزیری فرود فوقالعاده به عمل نزدیک شده و فرود در جلسه خصوصی هم با چند نفر از دوستانش تشکیل داده تا در اطراف انتخاب اعضاء کابینه خود با آنها مذاکره و مشورت نماید. حسین مصطفوی که از دوستان و طرفداران سید ضیاءالدین طباطبائی نیز میباشد اضافه کرد اعلیحضرت همایون شاهنشاه تصمیم اتخاذ فرمودهاند که بتدریج (ولی با سرعت) از زیر بار توصیه و نفوذ آمریکائیها شانه خالی کنند و این جوانهای کمتجربه آمریکایی مملکت را از کابینه و مشاغل حساس برکنار فرمایند و از این پس از وجود اشخاص باتجربه و مسن که وابسته به سیاست آمریکا نباشند استفاده فرمایند و به این ترتیب به فرض آنکه فتحاله فرود هم به نخست وزیری منصوب نشود کاندیدای نخست وزیری از نوع فرود خواهند بود. مصطفوی افزود اگرچه کابینه فعلی از عدهای جوان و مخلوط با طرفداران سیاست آمریکا تشکیل شده ولی آقای هویدا در باطن روابط حسنه خود با عناصر غیر امریکایی حفظ کرده و شخصاً مرد عاقلی میباشد (منظور مصطفوی از عناصر ضد آمریکائی عناصر طرفدار سیاست انگلستان میباشد). توضیح -حسن مصطفوی نماینده مجلس شورای ملی که برادر حسین مصطفوی است از اعضای حزب ملیون و طرفدار سیدضیاءالدین طباطبائی و فوقالعاده مورد احترام و علاقه دکتر اقبال و قبل از نمایندگی هم مدتها فرماندار تهران - مدیرکل امور شهرداریهای وزارت کشور بوده و از جریانات سیاسی با اطلاع میباشد و به برادرش حسین مصطفوی فوقالعاده احترام میگذارد و اصولاً خود حسین مصطفوی نیز وارد سیاست درنتیجه اظهارات نامبرده را ا نمیتوان کاملاً بیمأخذ تلقی کرد. ضمناً حسن مصطفوی پس از بازگشت از مسافرت مکه (باتفاق همسرش) بیمار و بستری گردیده و دکتر اقبال ضمن عیادت از ایشان در منزل دستور داده نامبرده را در بیمارستان شرکت نفت برای معالجه بستری نمایند که چند روز قبل از بیمارستان مرخص شده و در منزل استراحت مینماید و قرار است جهت معالجه به اروپا مسافرت کند. ضمناً حسن مصطفوی عضو سازمان کوک نیز میباشد.
توضیحات سند:
___
۔ سیدضیا الدین طباطبائی: سید ضیاءالدین فرزند سید علی آقا در سال ۱۲۷۱ ش در شیراز متولد شد. دوره مقدماتی تحصیلی را در تبریز طی کرد و سپس در مدرسه ثریا تبریز تحصیلات متوسطه را طی کرد. سپس به شیراز رفت و تحصیلات علوم قدیمیه را شروع نمود. در هیجده سالگی روزنامه ندای اسلام را منتشر کرد. پس از مدتی به تهران آمد و روزنامههای «شرق» و « بعد»، «برق» و آنگاه «رعد» را منتشر کرد. او در سال ۱۲۹۵ با وثوقالدوله که رئیس الوزراء شد رابطه نزدیکی پیدا کرد و در رأس یک هیئت از مقامات دولتی برای انعقاد قراردادهائی به شوروی سفر کرد. و پس از بازگشت، پیشنهاد به رسمیت شناختن دولت لنین را داد. در سال ۱۲۹۱ ش رضاخان به همراه سید ضیاء برنامه یک کودتا را طراحی کردند. و در سوم اسفند این طرح عملی شد. روز چهارم اسفند احمد شاه حکم نخست وزیری سید ضیاء را صادر کرد اما پس از مدت سه ماه عزل گردید و به خارج تبعید شد. او ابتدا به اروپا رفت و دو سال آنجا ماند و سپس به فلسطین رفت و رابط میان صهیونیستها برای خرید زمین از اعراب فلسطینی بود. مدت ۲۲ سال از ایران دور شد تا اینکه بعد از شهریور ۱۳۲۰ و خروج رضاشاه و فعالیت حزب توده در کشور، انگلیسیها سید ضیاء را وارد میدان کردند تا با حزب توده مبارزه کند و منافع آنها در حوزههای نفتی جنوب به خطر نیافتد. مظفر فیروز سفری به فلسطین کرد و با انجام یک مصاحبه مفصل و انتشار آن در روزنامه "وطن خواهان" مردم بویژه جوانان با افکار و عقاید او آشنا شدند. با سخنان فریبنده او همه تصور میکردند با ورود او به کشور مشکلات برطرف میشود و کشور تبدیل به گلستان میشود. او در هفتم مهر ۱۳۲۲ با استقبال پرشور طرفدارانش به کشور آمد. بدلیل وابستگی به سیاست انگلیس در میان مردم پایگاه و جایگاهی نداشت و از سوی دیگر حزب توده او را مورد حملات شدیدی قرار داد و او را فاشیست و مرتجع خواند و مالکان و ثروتمندان که در زمان نخست وزیری او از سید ضیاء حمایت نکردند این بار از وحشت حزب توده کمکهای زیادی به او کردند. در سال ۱۳۲۲ انتخابات دوره ۱۲ مجلس انجام گرفت و سیدضیاء ازحوزه یزد به وکالت رسید دکتر مصدق نماینده تهران با تصویب اعتبارنامه او مخالفت کرد و سید ضیاء با سخنان طولانی حملات شدیدی به دکتر مصدق کرد تا اینکه در روز ۱۸ اسفند اعتبارنامه او به تصویب رسید او مدت هشت سال رهبر اکثریت مجلس بود و بتدریج با شاه نزدیک شد و در جریان وقایع آذربایجان حامی دولت بود. در روز اول فروردین ۱۳۲۵ قوام نخست وزیر وقت دستور بازداشت سید ضیاء را صادر کرد و تا آخر سال زندان بود سرانجام بعلت بیماری به منزل منتقل شد و تا ۱۳۳۰ فعالیتی نداشت بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به عنوان مشاور شاه هفتهای یک روز به کاخ شاه میرفت و درباره مسائل سیاسی اظهار نظر میکرد. تا اینکه در شهریور ۱۳۴۸ در سن ۸۱ سالگی در اثر سکته قلبی درگذشت. «زندگی سیاسی سیدضیاءالدین طباطبائی، جعفر مهدینیا» «سیدضیاء طباطبائی به روایت اسناد ساواک/ تهران/ ۱۳۷۹
منبع:
کتاب
دکتر منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک صفحه 256