صورتجلسه
تاریخ سند: 6 آذر 1357
صورتجلسه
متن سند:
در اجرای دستور جناب آقای استاندار راجع به رسیدگی به تظاهرات مورخ 6 /9 /57 اهالی شهر مهران ساعت 21 7 روز 6 /9 /57 باتفاق امضاء کنندگان زیر به شهرستان مهران عزیمت و در ساعت 9 به مهران وارد و در محل فرمانداری جلسه ای در مورد نحوه انجام مذاکره با نمایندگان تظاهر کنندگان که در محل مسجد صاحب الزمان شهر اجتماع نموده بودند با حضور معاون فرمانداری تشکیل گردید تصمیم گرفته شد که با اعزام آقای هاشمی بخشدار مرکزی به مسجد از نمایندگان اهالی خواسته شود که برای مذاکره به فرمانداری بیایند آقای بخشدار بعد از تماس و مذاکره با مردم اظهار داشت که اهالی از اعزام نمایندگان خود به فرمانداری جهت مذاکره با هیئت اعزامی امتناع نموده و تقاضا دارند که هیئت به مسجد رفته و در حضور کلیه تظاهر کنندگان تقاضاهای اهالی را رسیدگی و موضوع را بررسی نماید که به همین ترتیب عمل گردید و بالاتفاق به مسجد رفته و با آنان که در حدود 350 الی 400 نفر بودند مذاکره و نحوه تظاهرات مردم و عکس العمل ژاندارمری استفسار گردید بطوریکه عموما اظهار میکردند مقارن ظهر روز مذکور اهالی بعنوان اعتراض بعدم انجام خواسته های قبلی خود در مورد رسیدگی به عمل مأمورین ساواک راجع به دستگیری چهار نفر از اهالی محل که باظهار آنان بدون علت و بدون داشتن نمایندگی دادستانی در یکهفته قبل شبانه در منازل مسکونیشان انجام شده اجتماع تشکیل دادند و قصد تظاهرات آرام داشتند و مأمورین ژاندارمری بنامهای استوار خانی و استوار حیدری بدون علت و بدون اینکه تظاهرات جنبه خشونت و یا تخریب داشته باشد بطرف اجتماع تیراندازی و باظهار آنان تعداد بیش از 10 نفر از تظاهر کنندگان را بضرب گلوله مجروح که تعداد پنج یا شش نفر به بیمارستان ایلام اعزام میگردند و اظهار میکردند عمل مأمورین پاسگاه در مورد تیراندازی بطرف جمعیت ناشی از تحریکات سروان کاوسی رئیس ساواک شهرستان مهران بوده است که اهالی از نحوه خدمت وی کمال نارضایتی را ابراز میداشتند و مصرا تقاضای تعویض نامبرده و دو نفر درجه داران ژاندارمری بنام خانی و حیدری را داشتند در طول مدت چهار و نیم ساعت مذاکره با تظاهر کنندگان و استماع اظهارات آنان که کلاً بطور دسته جمعی خواستار انتقال مسئولین فوق بودند هیئت اعزامی با وعده اینکه خواسته های آنان را بطور کلی و دقیق بمقامات استان معروض خواهند داشت و تقاضای رسیدگی سریع خواهند نمود از تظاهر کنندگان درخواست نمود که از ادامه تحصن و اجتماع در مسجد و به منازل خود عزیمت نمایند که خوشبختانه مذاکرات هیئت با وعده رسیدگی دقیق که داده شده مؤثر واقع گردیده و در ساعت211 بعد از نصف شب تظاهر کنندگان با کمال آرامش مسجد را ترک و به منازل خود عزیمت نمودند سپس در مورد وقایع فوق الذکر با ستوانیکم شجاع فرمانده گروهان ژاندارمری مهران مذاکره گردیده و چنین اظهار میدارد با مشاهده تظاهرکنندگان شخصا به میان اجتماع رفته و تقاضای تفرقه و عدم تظاهرات ضد ملی و میهنی را مینماید که در این حین تعدادی از تظاهرکنندگان بطرف افسر مذکور حمله ور و قصد خلع سلاح نامبرده را مینمایند که مأمورین برای جلوگیری از اقدام تظاهرکنندگان شروع به تیراندازی مینمایند که اهالی بطرف شهرداری و تعدادی بطرف منازل مسکونی خود حرکت و از داخل شهرداری و منازل بطرف مأمورین انتظامی سنگ پرتاب می نمایند.نظریه هیئت اعزامی : آنچه که از مجموع بررسی های محوله استنباط میگردد چون باظهار اهالی و فرمانده گروهان و مقامات محلی بین ستوانیکم شجاع و مردم مهران نهایت تفاهم و حسن سلوک برقرار بوده بنابراین حمله اهالی بطرف مأمور فوق بقصد خلع سلاح نامبرده مستدل بنظر نمیرسد و با توجه باینکه تظاهرات بصورت آرام انجام میگرفته و انجام عمل تخریب یا هجوم به موسسات دولتی در بین نبوده اقدام به تیراندازی بیمورد تشخیص داده میشود.
2ـ تیراندازی مأمورین بطور خطرناک صورت گرفته و آثار گلوله هائیکه بر در و دیوارهای بیرونی آن و دکاکین مشاهده میگردید مبین این است که نحوه تیراندازی ناشیانه و بی اصول بوده است.
3ـ با توجه باظهارات معاون فرمانداری چند روز قبل از وقوع حادثه شورای تامین شهرستان تشکیل و در مورد خودداری از تیراندازی تصمیم گرفته شده ولی درجه داران موصوف بدون توجه به دستور فرمانده گروهان مبادرت به شلیک گلوله نموده و بقیه مأمورین ژاندارمری نیز به تاسی از آنان اقدام به تیراندازی کردند و بایستی شورای تأمین شهرستان بطور مداوم و عندالاقتضا تشکیل و کلیه اقدامات مأمورین در مورد مقابله با تظاهرات در شورا بررسی و مصوبات شورا مورد توجه قرار گیرد.
4ـ با توجه به انزجار شدید مردم از نحوه خدمت طولانی و تحریکات سروان کاوسی بنظر میرسد که ادامه خدمت نامبرده در شهر مهران موجب تشدید ناراحتیهای مردم و ادامه تظاهرات و اغتشاشات خواهد بود که با توجه به موقعیت مرزی شهر مهران حائز کمال اهمیت است.
5ـ ادامه خدمت دو نفر درجه دار ژاندارمری (استوار خانی و استوار حیدری) در شهرستان مهران در شرایط موجود و موقعیت محل و اینکه تعدادی مصدوم و مجروح در بیمارستان بستری میباشد در شهر مذکور موجب تشدید اغتشاشات و بروز ناراحتیهای بیشتر مردم خواهد شد.
این صورتجلسه در پنج نسخه تنظیم گردید.
فرماندار شهرستان ایلام.
علی خاقانی 7 /9 /57 نماینده هنگ ژاندارمری ایلام.
سرگرد شیروانی بازرس استانداری ایلام.
احمد سلیمان نژاد 7 /9 /57
توضیحات سند:
* امروز (6 /9 /57) جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر در نامه ای خطاب به اتحادیه بین المللی حقوق بشر در نیویورک، خلاصه ای از رویدادهای خونین ایران را پس از برقراری حکومت نظامی در تهران و 11 شهر ایران، به ویژه 17 شهریور تهران، یاد کرد و نوشت که ما انتظار داریم شما فریاد ملت مظلوم و ستمدیده ایران را به گوش جهانیان برسانید.«دنیا این حقیقت را بداند که برقراری حکومت نظامی و گلوله باران کردن مردم نه به خاطر برقراری نظم بلکه به منظور ادامه استبداد رژیم و استمرار اختناق و فساد حاکم بر ایران است.
دنیا این حقیقت را بداند که مردم ایران جز تغییر بنیادهای سیاسی و اقتصادی استبداد و اختناق و استثمار و فساد و برقراری نظام حکومتی منبعث از اداره مردم و متکی بر منافع اکثریت محروم جامعه هدف و منظوری ندارد.
»